Thủ tướng Australia Scott Morrison đã có cuộc điện đàm đầu tiên với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, sau khi quan hệ hai nước bất ngờ căng thẳng vào tháng trước, khi Australia tuyên bố sẽ mua tàu ngầm hạt nhân do Mỹ và Anh phối hợp sản xuất. Động thái này cho thấy quan hệ giữa hai nước bắt đầu được hàn gắn.
Truyền thông Australia tối 28/10 dẫn tuyên bố từ điện Elysee (Pháp) cho biết, Thủ tướng nước này Scott Morrison đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Trong cuộc điện đàm, Tổng thống Pháp Macron cho biết, quyết định đơn phương của Australia về việc chấm dứt chương trình tàu ngầm đã thỏa thuận với Pháp không chỉ phá vỡ mối quan hệ tin cậy mà còn làm thu hẹp mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Không những thế, quyết định này còn làm ảnh hưởng tới các doanh nghiệp Pháp, các nhà thầu phụ, trong đó có cả các doanh nghiệp Australia.
Trong bối cảnh này, Tổng thống Macron cho rằng giờ đây mọi chuyện sẽ phụ thuộc vào việc Australia đề xuất các hành động cụ thể, thể hiện ý chí chính trị nhằm xác định lại nền tảng của mối quan hệ song phương và tiếp tục các hoạt động chung ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trong cuộc điện đàm này, Tổng thống Pháp Macron cũng kêu gọi Thủ tướng Morrison cam kết ngừng khai thác than và sử dụng than để sản xuất điện. Tổng thống Macron nhấn mạnh, Pháp khuyến khích Australia áp dụng các biện pháp đầy tham vọng tương xứng với những thách thức khí hậu.
Đây là cuộc điện đàm đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo, kể từ khi Australia bất ngờ tuyên bố sẽ đặt mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân do Mỹ và Anh phối hợp sản xuất, như là một dự án đầu tiên trong khuôn khổ cơ chế an ninh AUKUS mới được thành lập giữa Australia, Anh và Mỹ vào tháng trước. Việc Australia chuyển sang mua tàu ngầm do Anh và Mỹ sản xuất đồng nghĩa với việc hợp đồng mua 12 tàu ngầm của Pháp trị giá khoảng 90 tỷ AUD sẽ bị hủy bỏ.
Hành động của Australia đã làm cho quan hệ giữa nước này với Pháp trở nên căng thẳng. Pháp vô cùng tức giận vì không chỉ bị tuột một hợp đồng có giá trị lớn mà còn cho rằng đã bị “đâm sau lưng” khi hoàn toàn không được thông báo trước về ý định này của Australia.
Đáp trả hành động của Australia, Pháp đã triệu hồi đại sứ về nước và gây sức ép để Liên minh châu Âu lùi cuộc đàm phán về Hiệp định thương mại tự do với Australia sang năm 2022 cũng như hủy nhiều cuộc gặp của Bộ trưởng Thương mại Australia khi đang ở thăm Pháp.
Tuy nhiên, sau khi Đại sứ Pháp đã quay trở lại Australia vào hồi giữa tháng 10/2021, tiếp sau đó là cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Australia Scott Morrison và Tổng thống Emmanuel Macron có thể thấy quan hệ giữa hai nước đang dần được hàn gắn./.