Bản phục dựng tàu Endeavour ở cảng Sydney, Australia. Ảnh: David Steele.
Xuất hiện lần cuối cùng nằm 1778, con tàu huyền thoại Endeavour chở thuyền trưởng James Cook trong hành trình đầu tiên đến Australia và New Zealand vào cuối thế kỷ 18 và chuyến đi này làm thay đổi lịch sử thế giới vĩnh viễn, theo Science Alert.
Các nhà khảo cổ thuộc Dự án Khảo cổ Đường biển Rhode Island (RIMAP) thông báo họ chắc chắn từ 80 đến 100% con tàu của James Cook nằm trong số 5 xác tàu đắm ở ngoài khơi thành phố Newport trên vịnh Narragansett. Họ đang tiến hành trục vớt xác tàu.
Ở thời kỳ hoàng kim, HMS Endeavour được xem là tàu thám hiểm của Anh hộ tống thuyền trưởng Cook đến New Zealand lần đầu tiên, trước khi giúp ông đặt chân đến phía đông Australia năm 1770. Sau khi bị thổ dân bắt và thả đi ở rặng san hô Great Barrier tại Queensland, nhà thám hiểm người Anh tiếp tục vòng theo hướng bắc và hướng tây để hoàn thành chuyến đi quanh vùng đất.
Trở về Anh năm 1771, con tàu nằm bỏ không ở bến và rơi vào lãng quên trong nhiều năm, trước khi Hải quân Hoàng gia Anh nhiều lần mua lại nó để phục vụ cuộc chiến Cách mạng Mỹ. Ở thời điểm đó, tên gọi của con tàu đổi thành Lord Sandwich.
Sau khi phục vụ trong chiến tranh, Lord Sandwich bị đánh đắm bằng thuốc nổ ở ngoài khơi Rhode Island năm 1778 vì không còn hữu dụng.
Còn thuyền trưởng Cook bị thổ dân địa phương giết ở đảo Sandwich, nay là Hawaii, vào ngày 14/2/1779. Trong nghi thức tôn vinh để bày tỏ sự kính nể đối với James Cook, 4 tộc trưởng quyền lực nhất trên đảo đã ăn trái tim của ông, theo National Geographic.
Nhóm chuyên gia RIMAP lập bản đồ 9 khu vực khảo cổ với 13 con tàu bị nổ đắm ở cảng Newport năm 1778 trong Cách mạng Mỹ, trong đó có Lord Sandwich. Họ chưa chính thức công bố phát hiện vì đang trong quá trình lặn tìm đồ tạo tác giúp nhận dạng và phân biệt 5 xác tàu đắm./.