Mối lo ngại gia tăng ở Nhật Bản khi số ca nhiễm SARS-CoV-2 thực tế có thể cao hơn so với báo cáo, với tỷ lệ lây nhiễm được cho chỉ là “phần nổi của tảng băng trôi”.

Một số chuyên gia đã đặt câu hỏi về cách thực hiện việc xét nghiệm của Nhật Bản khi số ca nhiễm SARS-CoV-2 ở nước này tiếp tục tăng.

Người dân đeo khẩu trang khi đi trên đường phố tại Nhật Bản. Ảnh: AP

Nhật Bản đang vấp phải nhiều chỉ trích về cách ứng phó với dịch Covid-19, đặc biệt là trong việc kiểm dịch trên tàu du lịch Diamond Princess ở vịnh Yokohama.

Ở nước láng giềng Hàn Quốc, số ca nhiễm SARS-CoV-2 đã tăng mạnh, với 6.284 ca nhiễm mới được xác nhận vào sáng 6/3 sau khi chính phủ tiến hành xét nghiệm hàng chục nghìn người với nỗ lực ngăn ngừa virus lây lan. Mặc dù chính phủ Nhật Bản cho biết, họ có khả năng thực hiện 3.800 xét nghiệm mỗi ngày, nhưng chỉ có 8.111 xét nghiệm được thực hiện kể từ ngày 4/3, theo Bộ Y tế nước này.

Ngày 4/3, Nhật Bản ghi nhận thêm 33 ca nhiễm SARS-CoV-2 mới, mức tăng cao nhất trong một ngày kể từ khi dịch bệnh bùng phát. Tổng số ca nhiễm SARS-CoV-2 tại Nhật Bản hiện tại là 1.023 người, trong đó 706 người từ tàu du lịch Diamond Princess.

Tuy nhiên, theo ông Masahiro Kami, Giám đốc điều hành Viện nghiên cứu quản trị y tế Nhật Bản, số ca nhiễm SARS-CoV-2 tại Nhật Bản có thể cao hơn nhiều so với số liệu báo cáo, với tỷ lệ lây nhiễm bị nghi ngờ chỉ là “phần nổi của tảng băng trôi”.

Ông Kami cho rằng, vẫn còn rất nhiều người chưa được xét nghiệm do hầu hết những người này đều không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ nên họ không đến bệnh viện để kiểm tra y tế.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Nhật Bản, người dân nên đi xét nghiệm nếu họ có các triệu chứng giống cảm lạnh, sốt 37,5 độ C, cảm thấy mệt mỏi hoặc khó thở từ 4 ngày trở lên. Trong thời gian đó, họ nên tự cách ly.

Những người cao tuổi hoặc những người đang mắc các bệnh khác nên đi xét nghiệm nếu có các triệu chứng kể trên trong 2 ngày trở lên, do họ là đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn. 

Khuyến cáo được đưa ra nhằm hạn chế người dân đổ xô tới các phòng khám và bệnh viện để xét nghiệm. Tuy nhiên, điều này cũng không làm xoa dịu sự lo lắng của công chúng hoặc ngăn chặn virus lây lan.

Chưa thực hiện đầy đủ các phương pháp kiểm tra y tế

Hòn đảo phía bắc Hokkaido của Nhật Bản đã ban bố tình trạng khẩn cấp y tế về dịch Covid-19. Tại khu vực này đã có hơn 80 ca nhiễm SARS-CoV-2, chiếm 1/4 số ca nhiễm tại Nhật Bản (không tính trên du thuyền Diamond Princess). Tuy nhiên, con số này có thể cao gấp 10 lần, ông Hiroshi Nishiura, nhà dịch tễ học tại Đại học Hokkaido cho biết.

Ông Nishiura, người đang hỗ trợ chính phủ Nhật Bản tạo ra mô hình thống kê để giúp dự đoán sự lây lan của dịch Covid-19, nói rằng con số ước tính nhất quán với những gì ông thấy ở thành phố Vũ Hán, tâm dịch Covid-19 tại Trung Quốc. 

Bộ Y tế Nhật Bản đến nay vẫn bác bỏ ước tính của nhà dịch tễ học này và cho rằng Nhật Bản có thể có tổng cộng khoảng 3.000 ca nhiễm SARS-CoV-2. “Chúng tôi hiểu rằng có những người nhiễm bệnh mà chúng tôi chưa phát hiện ra”, Bộ Y tế cho biết trong một thông cáo gửi tới CNN.

Bộ Y tế nói thêm họ hiểu rằng nhiều người muốn làm xét nghiệm và sẽ mở rộng phạm vi đối tượng xét nghiệm, trong đó có cả những người có triệu chứng nhẹ.

Kenji Shibuya, Giám đốc Viện sức khỏe dân số tại Đại học Hoàng gia London, cựu giám đốc chính sách y tế WHO cho biết: “Bất kể con số ước tính là bao nhiêu, nhiều khả năng tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 tại Nhật Bản sẽ tăng lên khi có nhiều người được xét nghiệm. Để giảm bớt lo lắng của công chúng, các xét nghiệm ở Nhật Bản nên được thực hiện rộng rãi hơn, trong đó ưu tiên người cao tuổi, đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao”.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết, ông đang xem xét khả năng tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế trên toàn quốc và sẽ trao thêm quyền hạn cho chính quyền địa phương để thực thi lệnh cấm các cuộc tụ họp nơi công cộng và khuyến khích người dân ở trong nhà.

Ông Shibuya đã đề nghị chính phủ nên tập trung vào chuẩn bị kế hoạch dự phòng trong trường hợp dịch Covid-19 bùng phát nhanh hơn.

Mối đe đọa lớn nhất là sự hoảng loạn, không phải do virus  

Tính đến ngày 6/3, dịch Covid-19 đã lây lan ra hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến 98.077 người trên thế giới nhiễm SARS-CoV-2 và 3.356 người tử vong.

Từ khi dịch bệnh bùng phát, Nhật Bản đã thực hiện một số biện pháp phòng ngừa để khắc phục và ngăn chặn sự lây lan của SARS-CoV-2. Nhiều cuộc tụ họp công cộng quy mô lớn và các sự kiện thể thao đã bị thu nhỏ hoặc hủy bỏ. Các công ty Nhật Bản cũng cho phép nhân viên làm việc tại nhà.

Khi sự lo lắng của công chúng Nhật Bản gia tăng, nhiều người đổ xô đi mua hàng hóa và thực phẩm dự trữ khiến các nhu yếu phẩm như khẩu trang và nước rửa tay bị thiếu hụt. Ông Shibuya cho rằng, sự hoảng loạn trước dịch bệnh sẽ gây ra mối đe dọa lớn hơn cả chính virus corona mới SARS-CoV-2./.