Nga đã trao cho Mỹ một kế hoạch để Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad bàn giao kho vũ khí hóa học của nước này trong 4 giai đoạn. Theo kế hoạch này, Damascus sẽ phải trở thành một thành viên của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW).
Nhật báo Kommersant dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga cho biết phía Washington đã nhận được kế hoạch 4 bước này hôm 10/9 trước khi Nga công bố việc thông qua kế hoạch này với báo giới.
 |
Các thanh sát viên LHQ thu thập mẫu vật ở Ain Terma gần Damasus (Ảnh: AP) |
Theo kế hoạch của Nga, bước đầu tiên, Syria sẽ trở thành thành viên chính thức của OPCW. Bước thứ hai, chính quyền Damascus sẽ công bố địa điểm các kho vũ khí hóa học và các nhà máy sản xuất. Bước thứ ba, các thanh sát viên OPCW sẽ tới Syria khảo sát số vũ khí này. Bước cuối cùng là xác định cách tiêu hủy số vũ khí hóa học này và bên nào sẽ thực hiện nhiệm vụ đó.
Phát biểu tại thủ đô Astana của Kazakhstan , Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã không tiết lộ chi tiết của kế hoạch này nhưng cho biết, kế hoạch này sẽ không cho phép việc sử dụng vũ lực để giải quyết vấn đề.
Bản kế hoạch được Nga gửi cho Mỹ chưa có đề xuất cụ thể về việc những bên nào sẽ tham gia phá hủy số vũ khí hóa học thu được. Tuy nhiên, tờ Kommersant dẫn nguồn tin của Bộ Ngoại giao Nga cho hay, Nga không loại trừ khả năng cùng với Mỹ thực hiện công việc này.
Ngày 12/9, tờ Kommersant đưa tin cho biết, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry đã thảo luận về kế hoạch này tại Geneva (Thụy Sĩ). Phía Mỹ muốn Syria lập tức công khai địa điểm các kho vũ khí hóa học. Tổng thống Syria Bashar al-Assad xuất cũng đã xuất hiện trên một kênh truyền hình của Nga để xác nhận sẽ chuyển giao vũ khí hóa học cho cộng đồng quốc tế.
Các cơ quan thông tấn của Nga trích lời Ngoại trưởng Lavrov nói: “Chúng tôi sẽ thỏa luận về sáng kiến này tại Geneva… việc đặt kho vũ khí hóa học của Syria dưới sự kiểm soát của quốc tế, sẽ giúp nước này tránh khỏi một cuộc tấn công quân sự”.
Ngoại trưởng Nga cũng cho biết đặc sứ của Liên đoàn Arab và Liên Hợp Quốc, Lakhdar Brahimi, có thể sẽ cùng tham gia thảo luận với Nga và Mỹ trong Hội nghị hòa bình tại Geneva.
Theo OPCW, ước tính Syria đang sở hữu khoảng 1.000 tấn vũ khí hóa học. Các chuyên gia cũng cho rằng, hoạt động tiêu hủy vũ khí hóa học sẽ cực kỳ tốn kém. Từ năm 1997, Mỹ đã tiêu hủy 90% kho vũ khí hóa học 31.500 tấn của nước này với chi phí lên đến hơn 35 tỷ USD. Suốt 23 năm qua, hoạt động này ở Mỹ vẫn tiếp diễn. Do đó, kế hoạch tiêu hủy vũ khí hóa học Syria có thể tốn hàng tỷ USD và phải mất nhiều năm./.