Theo Channel NewsAsia, thông tin trên được một quan chức cao cấp của Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra ngày 13/5 và nhấn mạnh, điều này sẽ được ông Kerry thực hiện trong chuyến công du tới Bắc Kinh vào cuối tuần này.
Quan chức này cho biết, dự kiến trong các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, trong đó có Chủ tịch Tập Cận Bình, ông Kerry sẽ lên tiếng cảnh báo rằng việc Trung Quốc rầm rộ cải tạo các bãi đá trên Biển Đông có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với sự ổn định trong khu vực cũng như mối quan hệ Trung- Mỹ.
Ngày 12/5, một quan chức Mỹ cho biết, Lầu Năm Góc đang xem xét đưa máy bay quân sự và tàu chiến đến gần các bãi đá mà Trung Quốc đang cải tạo thành các đảo nhân tạo để duy trì tự do hàng hải tại đây.
Để đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lớn tiếng cho rằng họ “hết sức quan ngại” về tuyên bố trên của phía Mỹ và yêu cầu một lời giải thích rõ ràng.
Phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 13/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh tuyên bố: “Tự do hàng hải không có nghĩa là các tàu và máy bay quân sự nước ngoài có thể tự do ra vào hải phận và không phận của một nước khác”.
Bà Hoa Xuân Doanh thậm chí còn nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan cần đưa ra tuyên bố và hành động một cách cẩn trọng và không nên có những hành động khiêu khích gây tổn hại đến việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực”.
Bình luận về tuyên bố trên của bà Hoa Xuân Doanh, quan chức Mỹ nói trên cho biết: “Trung Quốc hoàn toàn có quyền nêu quan điểm của mình với ông Kerry (trong cuộc gặp mặt tới đây) về những gì mà Hải quân Mỹ có thể thực hiện trên Biển Đông”.
Tuy nhiên, quan chức này bác bỏ quan điểm cho rằng, việc Trung Quốc bồi đắp các bãi đá trên Biển Đông thành các đảo nhân tạo có thể giúp Trung Quốc có quyền tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá này.
“Dù Trung Quốc có đổ bao nhiêu cát lên các bãi đá này (để biến chúng thành các đảo nhân tạo) thì điều này cũng không giúp củng cố việc nước này tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá nói trên. Một nước không thể tuyên bố chủ quyền với những gì mà họ bồi đắp trái phép”, quan chức này nói.
“Ông Kerry sẽ khiến các quan chức Trung Quốc mà ông gặp mặt hiểu rõ rằng Mỹ sẽ vẫn thực thi cam kết của mình về việc duy trì tự do hàng hải và hàng không trong khu vực”, quan chức này nói thêm.
“Ngoại trưởng Mỹ sẽ cho Trung Quốc thấy điều này sẽ làm tổn hại đến hình ảnh của Trung Quốc và mối quan hệ của nước này với các nước láng giềng cũng như gây hệ quả xấu đến ổn định trong khu vực cũng như tới mối quan hệ Mỹ- Trung”, vẫn theo lời quan chức nói trên./.