Việc điều chỉnh chính sách với Cuba giúp Tổng thống Donald Trump hiện thực hóa một trong những cam kết từng đưa ra trong chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, chính sách mới của Mỹ sẽ dựng lên nhiều rào cản đối với quan hệ song phương trong thời gian tới.

Ảnh minh họa: AP

Phát biểu khi tới thăm thành phố Miami ở tiểu bang Florida, Tổng thống Donald Trump tuyên bố bãi bỏ “chính sách một chiều” với Cuba từ thời cựu Tổng thống Barack Obama và quyết định này sẽ có hiệu lực ngay lập tức.

Theo chính sách mới của chính quyền Mỹ, nước này sẽ siết chặt các qui định về đi lại, nghiêm cấm công dân Mỹ làm ăn với bất kỳ doanh nghiệp quốc doanh nào có quan hệ với quân đội và lực lượng an ninh Cuba, chấm dứt mọi hoạt động giao lưu nhân dân và chỉ cho phép tiến hành các chuyến thăm người thân.

Tổng thống Donald Trump nói: “Chúng tôi sẽ tăng cường lệnh cấm đi lại, lệnh cấm vận. Chúng tôi sẽ đưa ra các bước đi cụ thể để đảm bảo rằng dòng đầu tư trực tiếp sẽ đến với người dân, để người dân có thể mở các hoạt động kinh doanh và bắt tay vào việc phát triển đất nước”.

Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump vẫn tiếp tục duy trì một số biện pháp của chính quyền tiền nhiệm như tiếp tục quan hệ ngoại giao giữa hai nước, duy trì hoạt động của 2 đại sứ quán, cũng như cho phép các hãng hàng không và vận tải biển của Mỹ khai thác dịch vụ tới đảo quốc Caribe.

Cuba ngay lập tức lên án chính sách mới của chính quyền Tổng thống Mỹ vừa công bố. Tuyên bố phát trên truyền hình nhà nước Cuba nêu rõ: Chính quyền Mỹ đang tiếp tục sử dụng các biện pháp trong quá khứ làm tổn hại đến người dân Cuba, ngăn chặn sự phát triển kinh tế của quốc đảo này. Chính sách này sẽ không làm suy yếu được cuộc cách mạng của người dân Cuba.

Tuy nhiên, Chính phủ Cuba vẫn "tái khẳng định thiện chí tiếp tục đối thoại và hợp tác trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau" với Mỹ kể từ năm 2015: “Chính phủ Cuba sẵn sàng tiếp tục các cuộc đối thoại và hợp tác dựa trên tinh thần tôn trọng và vì lợi ích giữa hai bên, như các cuộc đàm phán về mối quan hệ song phương với chính phủ Mỹ. Trong hai năm qua, chúng ta đã chứng minh được việc hai nước có thể hợp tác với nhau trong nhiều lĩnh vực, giúp mang lại lợi ích cho người dân hai nước”.

Nhiều người dân Cuba cũng cho rằng, chính sách mới của Mỹ đang đẩy mối quan hệ hai nước quay lại thời kì Chiến tranh Lạnh. Bà IIdana Del Rio – một doanh nghiệp Cuba chia sẻ: “Rõ ràng đây là một bước thụt lùi. Ông Donald Trump đã xóa bỏ nhiều bước đi mà cựu Tổng thống Barack Obama đã thiết lập và là rào cản lớn trong mối quan hệ song phương. Là một người trẻ, chúng tôi sẽ chứng kiến những điều gì tiếp theo xảy ra, nhưng tôi nghĩ mọi thứ dường như đang quay trở lại thời kì Chiến tranh Lạnh”.

Nhìn vào chặng đường phát triển của quan hệ Mỹ-Cuba 3 năm qua thì động thái mới của chính quyền Tổng thống Mỹ rõ ràng là một bước thụt lùi. Theo số liệu thống kê chính thức, chỉ 1 năm sau ngày hai nước nối lại quan hệ ngoại giao, lượng du khách Mỹ đến Cuba đã tăng đột biến. Hai bên cũng đã ký tới 12 thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực như thương mại, vận tải, viễn thông và nông nghiệp... mang lại lợi ích lớn cho người dân 2 nước.

Chính sách mới của Tổng thống Donald Trump có thể sẽ vấp phải sự chỉ trích từ các nghị sĩ Đảng Dân chủ, một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa và đặc biệt là từ các doanh nghiệp Mỹ khi cho rằng bước đi này sẽ làm tổn hại đến chính việc làm và hoạt động kinh doanh của nước Mỹ.

Một người dân Mỹ bày tỏ: “Tất cả những gì tôi có thể nói bây giờ là rất may tôi đã được đến Cuba trước khi chính sách mới của Mỹ được ban hành. Đây là một cơ hội tuyệt vời để học về văn hóa cũng như tìm hiểu cuộc sống của người dân Cuba. Thực sự tôi không ủng hộ chính sách của Tổng thống Donald Trump. Tôi không thấy việc giới hạn các biện pháp đi lại giữa hai bên sẽ mang lại lợi ích cho ai. Điều này sẽ làm tổn hại đến cả Mỹ và Cuba”.

Tại thành phố Miami, ngày 16/6 cũng đã nổ ra các cuộc biểu tình phản đối chính sách mới của ông Donald Trump về Cuba. Bộ Ngoại giao Mexico cùng ngày  hối thúc Mỹ và Cuba giải quyết bất đồng thông qua đối thoại.

Trong khi đó Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro lên án chính sách mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump, cho rằng đây tiếp tục là một chính sách thù địch của Mỹ nhằm vào Mỹ Latin.

Cách đây hơn 1 năm, đứng trên sân khấu của một nhà hát tại thủ đô La Habana với sự tham dự của chủ tịch Cuba Raul Castro, cựu Tổng thống Barack Obama đã tuyên bố muốn "chôn vùi tàn tích cuối cùng của Chiến tranh Lạnh" và "bỏ lại phía sau cuộc chiến ý thức hệ trong quá khứ ".

Tuy nhiên, trong bài phát biểu tại thành phố Miami, nơi có cộng đồng người Mỹ gốc Cuba sinh sống đông nhất nước Mỹ hôm qua, Tổng thống Donald Trump dường như đang tìm cách “ làm sống lại” những bất đồng đó, với  việc chỉ trích các chính sách của Chính phủ Cuba trong hơn 5 thập kỉ qua.

Một số người ủng hộ, nhưng các nhà chỉ trích cho rằng, ông Donald Trump đang đi theo một chiến lược đã được chứng minh là thất bại trong quá khứ. Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Benjamin J. Rhodes nhận định, bước đi của chính quyền mới tại Mỹ sẽ làm suy yếu các mục tiêu của ông Donald Trump đã đặt ra kéo Cuba tiến gần hơn trong mối quan hệ với các quốc gia như Nga hay Trung Quốc./.