Hôm qua (21/1), Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã tới Israel, bắt đầu chuyến thăm chính thức kéo dài 3 ngày sau khi kết thúc các chuyến thăm “chớp nhoáng” tới 2 quốc gia khác là Ai Cập và Jordan chưa đầy 2 ngày trước đó.
Lịch trình chuyến thăm Trung Đông lần này của Phó Tổng thống Mỹ đã phản ánh phần nào những căng thẳng mới đây “chưa thể xoa dịu” giữa Mỹ với khu vực liên quan đến chủ quyền Jerusalem.
Thực tế, các nước Arab đã không đặt kỳ vọng quá nhiều về một sự “đột phá” trong chuyến thăm của ông Pence.
Dẫu vậy, với Israel, đây có thể là một chuyến thăm quan trọng để quốc gia này có thể tìm kiếm thêm sự ủng hộ của đồng minh Mỹ trong một số vấn đề khác, sau sự công nhận chủ quyền của Jerusalem.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã tới thủ đô Tel Aviv của Israel vào tối 21/1, theo giờ địa phương và không có bất kỳ cuộc gặp nào với báo giới.
Hôm 22/1, ông Pence đã đến thành phố Jerusalem –“ điểm nóng chính” trong chuyến công du Trung Đông lần này. Lực lượng an ninh Israel đã được tăng cường một cách nghiêm ngặt tại thành phố này nhằm đảm bảo an toàn cho chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ – người mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi là “bạn thân”.
Theo các hãng truyền thông, Phó Tổng thống Mỹ vừa tới văn phòng Thủ tướng Israel tại Jerusalem để gặp ông Netanyahu. Dự kiến, hai nhà lãnh đạo sẽ trao đổi một số vấn đề song phương và khu vực cùng quan tâm, trong đó có việc di dời Đại sứ quán Mỹ tới Jerusalem trong thời gian tới. Nhiều ý kiến trước đó cho rằng, Mỹ sẽ mất 3 năm để chuyển Đại sứ quán của mình tới Jerusalem. Tuy nhiên, thời gian này sẽ được rút ngắn lại bằng cách Mỹ chuyển đổi một số tòa nhà lãnh sự của mình vốn có tại đây thành Đại sứ quán.
Phó Tổng thống Mỹ Pence hoãn chuyến thăm Trung Đông
Về mặt lý thuyết, mục đích chuyến thăm tới Trung Đông lần này của Phó Tổng thống Mỹ là để xoa dịu căng thẳng giữa Mỹ và các nước Arab trong vấn đề liên quan tới Jerusalem. Song thực tế, chuyến thăm này đã không được giới chức Arab chào đón một cách nồng nhiệt và kết quả có thể xảy ra theo chiều hướng ngược lại.
Cụ thể, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tuyên bố, ông Pence không được chào đón tại đây. Còn tại Ai Cập và Jordan, dù ông Pence được đón tiếp bởi người đứng đầu Chính phủ hai nước, song chuyến thăm tới hai quốc gia Trung Đông này của ông Phó Tổng thống Mỹ cũng chỉ được tính bằng số giờ đồng hồ. Và vẫn là những lời phản đối việc Mỹ công nhận Jerusalem trước đây được Tổng thống Ai Cập và Quốc vương Jordan tiếp tục đưa ra trong buổi tiếp Phó Tổng thống Mỹ.
Quốc vương Jordan Abdullah 2 khẳng định, Đông Jerusalem phải là thủ đô của một Nhà nước Palextin tương lai.
Ông Adbullah 2 nói: “Đối với chúng tôi, Jerusalem là chìa khóa đối với người Hồi giáo, Kitô giáo, cũng như đối với người Do Thái, là chìa khóa cho hòa bình trong khu vực và là chìa khóa cho phép những người Hồi giáo có thể chống lại chủ nghĩa cực đoan có hiệu quả. Hiện chúng tôi đang đối mặt với nhiều thách thức hơn, đặc biệt là khi sự bất mãn đang gia tăng. Tôi nghĩ rằng, khi ngài Phó Tổng thống Pence đang ở đây thì việc xây dựng lại niềm tin và tín nhiệm trong việc tìm kiếm giải pháp hai nhà nước đối với cuộc xung đột Israel và Palextin là rất quan trọng. Đông Jerusalem vốn thuộc về nhà nước Palestine độc lập, tồn tại song song với một Israel được công nhận, phù hợp với luật pháp quốc tế và sáng kiến hòa bình Arab”.
Tuy nhiên, Phó Tổng thống Mỹ thừa nhận, quyết định về Jerusalem của Tổng thống Mỹ Donald Trump là không thể thay đổi, đồng thời vẫn cho đây là “một quyết định lịch sử”. Và chuyến thăm Israel trong quãng thời gian “dài hơn” so với các nước Arab của ông Pence lần này khiến nước Mỹ không thể là “trọng tài công tâm” trong mắt các quốc gia Trung Đông. Đặc biệt là khi chuyến thăm này còn tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ nhiều hơn nữa cho phía Israel – điều mà Thủ tướng Netanyahu đang kỳ vọng./.