Cách đây không lâu, chiến dịch giải phóng Idlib còn được dự báo là “trận tử chiến” khép lại cuộc nội chiến 7 năm tại Syria bằng một “cái kết đẫm máu”. Tuy nhiên, diễn biến mới nhất trên thực địa cho thấy các bên liên quan đều đang cố tránh trận đánh cuối cùng này.

Idlib sẽ tránh được “trận tử chiến” ở phía trước?. Ảnh: AFP

Chấm dứt giao tranh

Sputnikdẫnlời ông Fuad Eliko, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia người Kurd, một thành viên của Liên minh Quốc gia Syria cho biết, các đại diện của phe đối lập Syria hài lòng với các diễn biến trên thực địa và việc thiết lập vùng phi quân sự mới từ 14-19km tại Idlib theo như thỏa thuận giữa phe đối lập và các lực lượng chính phủ Syria.

“Chúng tôi tin rằng đây là một tiến triển quan trọng và tích cực, theo đó, tất cả các nhóm nổi dậy đang hoạt động tại Idlib chấp nhận những điều kiện trong thỏa thuận Sochi (Nga) và rút vũ khí hạng nặng khỏi Idlib. Điều này có nghĩa là giao tranh giữa quân đội Syria và phe đối lập đã chấm dứt”, ông Eliko nhấn mạnh.

Theo nhà chính trị thuộc phe đối lập Syria, đây là bước tiến sẽ giúp thúc đẩy tiến trình hòa giải chính trị sau 7 năm nội chiến tại quốc gia Trung Đông này. Ông Eliko cho biết, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Pháp và Đức sẽ sớm nhóm họp tại Thổ Nhĩ Kỳ để thảo luận các vấn đề chủ chốt trong tiến trình hòa bình Syria.

“Hiện nội dung chính trong các cuộc thảo luận về Syria sẽ không phải là một cuộc chiến, mà là một giải pháp chính trị”, nhà lãnh đạo đối lập Eliko cho biết.

Tuy nhiên, tương lai của các nhóm cực đoan tại Idlib như Hayat Tahrir al-Sham và Huras al-Din hay Đảng Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ hiện chưa được định đoạt. Bên cạnh đó, vấn đề hồi hương cho các tay súng nước ngoài đang có mặt tại Idlib cũng chưa được tính tới. Ông Eliko cho rằng, việc vô hiệu hóa các nhóm vũ trang cực đoan sẽ phụ thuộc vào quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ: “Ankara có thể tiêu diệt hoặc giải tán các nhóm vũ trang hay thuyết phục họ tham gia các lực lượng đối lập ôn hòa”.

Thỏa thuận Nga - Thổ Nhĩ Kỳ cứu vãn cuộc chiến Idlib

Ngày 17/9, Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã nhất trí thiết lập một vùng phi quân sự mới giữa các lực lượng chính phủ Syria và phe đối lập tại Idlib từ ngày 15/10. Trong đó, việc rút các loại vũ khí hạng nặng là một trong những điều kiện của thỏa thuận này.

Đến ngày 9/10, một đại diện của quân đội Syria thông báo với Sputnik rằng nhóm Hayat Tahrir al-Sham, với thành phần lực lượng chủ yếu là phiến quân al-Nusra, Huras ad-Din và Mặt trận giải phóng dân tộc..., được hậu thuẫn của Thổ Nhĩ Kỳ đã rút vũ khí hạng nặng khỏi khu vực phía Nam, Tây Nam và các vùng phía Đông tỉnh Idlib.

Phát biểu trong cuộc họp báo một ngày sau đó, nữ phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova xác nhận hơn 1.000 phiến quân đã rời khỏi vùng phi quân sự và khoảng 100 trang thiết bị vũ khí đã được rút đi.

Mới nhất ngày 15/10, Tahrir al-Sham, trước đây là Mặt trận Nusra - một chi nhánh của mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda, cũng tuyên bố rằng họ sẵn sàng tuân theo thỏa thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm ngăn chặn một “cuộc chiến toàn diện” tại Idlib. Tuyên bố mới này của Tahrir al-Sham trái ngược hoàn toàn với các động thái trước đây, khi nhóm khủng bố Hồi giáo này khẳng định không sẵn sàng từ bỏ vũ khí.

Trong khi đó, bình luận về sáng kiến thành lập vùng phi quân sự của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Syria Bashar al-Assad hôm 8/10 cho rằng kế hoạch này đã giúp ngăn lại “trận tử chiến đẫm máu” tại Idlib, song đây vẫn chỉ là “giải pháp tạm thời”.

Tổng thống al-Assad khẳng định, đất nước Syria đang tiến vào một giai đoạn phục hồi trên mọi yếu tố và khía cạnh xã hội. Chỉ vài tháng trước đây, chính quyền al-Assad quyết tâm giải phóng toàn bộ lãnh thổ khi chuẩn bị cho cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào Idlib - thành trì cuối cùng của phe nổi đậy tại Syria. Tuy nhiên, sau một loạt các cuộc tham vấn giữa các quan chức Syria, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, các bên liên quan đã đồng ý thúc đẩy một giải pháp ngoại giao để tránh cuộc đụng độ đẫm máu ở phía trước./.