Hôm nay (4/11), Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã có cuộc gặp trực tiếp tại thủ đô Bangkok, Thái Lan bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN +3. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa 2 nước đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây.

Cuộc gặp giữa 2 nhà lãnh đạo Nhật Bản và Hàn Quốc diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ 2 nước đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây. Ảnh: Reuters

Người phát ngôn Phủ Tổng thống Hàn Quốc Ko Min-jung cho biết, cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Nhật – Hàn hôm nay, kéo dài 11 phút, đã diễn ra trong bầu không khí “rất thân thiện và nghiêm túc”. Tại cuộc gặp này, lãnh đạo 2 nước Nhật - Hàn đã nhất trí về tầm quan trọng của mối quan hệ song phương, đồng thời tái khẳng định nguyên tắc giải quyết những vấn đề bất đồng giữa 2 bên thông qua đối thoại:

“Cả hai nhà lãnh đạo đều đã đồng ý rằng quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản là quan trọng và các vấn đề tồn đọng giữa 2 bên cần được giải quyết thông qua đối thoại. Tổng thống Hàn Quốc đã đề nghị tổ chức các cuộc hội đàm cấp cao hơn nếu cần thiết, trong khi Thủ tướng Nhật Bản Abe đề nghị tìm kiếm một giải pháp với  tất cả các phương tiện sẵn có”.

Dù 4 tháng trước, nhà lãnh đạo 2 nước Nhật – Hàn đã có những cái bắt tay tại hội nghị G20 tại Nhật Bản, song đây mới là cuộc thảo luận đầu tiên giữa 2 người vòng hơn 1 năm qua, trong bối cảnh căng thẳng trong mối quan hệ leo thang. Hồi tháng trước, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In cũng đã gửi tới Thủ tướng Nhật Bản 1 lá thư, với kỳ vọng quan hệ song phương sẽ được hàn gắn. Tuy nhiên, những kỳ vọng của Hàn Quốc chưa được phía Nhật Bản đáp ứng ngay lập tức.

Trước đó 1 ngày, cũng tại Thái Lan, trong cuộc gặp với Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương David Stilwell, Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Yoon Soon-gu cũng đã kêu gọi Mỹ đóng vai trò tích cực hơn trong việc giúp Hàn Quốc và Nhật Bản giảm bớt căng thẳng. Dự kiến, ông Stilwell sẽ tới Hàn Quốc trong tuần này trong khuôn khổ chuyến công du châu Á. Theo đó, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ sẽ thảo luận với các quan chức Hàn Quốc về một loạt vấn đề như nỗ lực của Washington trong giúp giảm bớt căng thẳng Nhật – Hàn, cũng như các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Mỹ và Hàn Quốc về vấn đề chia sẻ chi phí quốc phòng.

Hiện vấn đề lao động cưỡng bức trong thời kỳ Nhật Bản đô hộ Hàn Quốc từ năm 1910 tới cuối Chiến tranh Thế giới II là khởi nguồn cho những mâu thuẫn trong quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản. Tháng 10 năm ngoái, tòa án Hàn Quốc ra phán quyết yêu cầu các công ty Nhật Bản phải bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng bức lao động Hàn Quốc.

Căng thẳng sau đó đã bị đẩy lên cao trào sau khi Nhật Bản ra quyết định hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao; và loại Hàn Quốc ra khỏi "Danh sách Trắng" gồm các nước được hưởng quy chế ưu đãi thương mại. Phía Hàn Quốc đã phản đối mạnh các động thái này của Nhật Bản, cho rằng đó là hành động trả đũa các phán quyết của tòa án Hàn Quốc, nguy cơ đe dọa các nguyên tắc thương mại tự do, cũng như ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu. Hàn Quốc đã thông báo quyết định không gia hạn Hiệp định bảo đảm thông tin quân sự chung (GSOMIA) với Nhật Bản, dự kiến sẽ hết hạn vào ngày 21/11 này, đồng thời cũng loại Nhật Bản ra khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy của Hàn Quốc./.