Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/3 đã công bố đề xuất ngân sách cho năm tài khóa 2020, trong đó kêu gọi cắt giảm 5% chi tiêu nội địa. Đáng chú ý, trong đề xuất ngân sách mới nhất, ông chủ Nhà Trắng tiếp tục đề nghị tăng mạnh ngân sách quốc phòng và yêu cầu chi số tiền 8,6 tỷ USD cho kế hoạch xây dựng bức tường biên giới phía Nam với Mexico.

Bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico. Ảnh: Fox 5

Tổng thống Donald Trump đề nghị Quốc hội nâng tổng ngân sách dành cho chi tiêu quốc phòng lên 750 tỷ USD, so với mức 716 tỷ USD của năm tài khóa 2019. Trong khi đó, ngân sách dành cho các chương trình phi quốc phòng giảm xuống 567 tỷ USD, so với mức 597 tỷ USD đã được duyệt chi cho năm tài khóa hiện tại.

Đề xuất cắt giảm chi tiêu dành cho các chương trình phi quốc phòng lần này của Tổng thống Donald Trump sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới ngân sách của các bộ Ngoại giao, Nông nghiệp, Giáo dục, Y tế và Dịch vụ nhân sinh, Lao Động và Giao thông, cũng như Cơ quan Bảo vệ Môi trường. Trong đó, Cơ quan Bảo vệ môi trường bị cắt giảm nhiều nhất với 31%, tiếp theo là Bộ Ngoại giao 23% và Bộ Giao thông 22%.

Tuy nhiên, khoản ngân sách 8,6 tỷ USD mà ông Trump yêu cầu Quốc hội chi cho xây tường biên giới với Mexico cao hơn gấp 6 lần khoản tiền mà Quốc hội đã đồng ý phê chuẩn cho các dự án an ninh biên giới lần lượt trong hai năm vừa qua và cao hơn 6% so với khoản tiền ông muốn huy động khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

Trong đề xuất ngân sách cho năm tài khóa 2019, ông Trump chỉ đề nghị chi 1,6 tỷ USD cho tường biên giới, nhưng sau đó đã tăng lên 5 tỷ USD và cuối cùng là 5,7 tỷ. Đòi hỏi đó đã trực tiếp châm ngòi cho cuộc chiến ngân sách quyết liệt giữa Nhà Trắng và Quốc hội dẫn đến Chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần kéo dài nhất trong lịch sử.

Kế hoạch ngân sách lần này của Nhà Trắng ngay lập tức vấp phải sự phản đối của các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ tại Quốc hội. Trong một tuyên bố chung, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer đã chỉ trích mạnh mẽ đề xuất ngân sách của ông chủ Nhà Trắng.

Tuyên bố của hai nhà lãnh đạo đảng Dân chủ có đoạn nhấn mạnh, Tổng thống Donald Trump đã làm tổn thương hàng triệu người Mỹ và gây ra sự hỗn loạn trên diện rộng khi ông ấy liều lĩnh đóng cửa Chính phủ để tìm cách có được khoản ngân sách xây bức tường đắt đỏ và không hiệu quả. Quốc hội đã từ chối cấp ngân sách xây bức tường biên giới, buộc Tổng thống Trump phải thừa nhận thất bại và mở cửa Chính phủ trở lại. Hai nhà lãnh đạo đảng Dân chủ cảnh báo điều tương tự sẽ lặp lại nếu ông Trump cố gắng thực hiện một lần nữa.

Về phần mình, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, thành viên cấp cao trong Ủy ban Ngân sách Thượng viện và hiện là ứng cử viên tổng thống hàng đầu của đảng Dân chủ, cho rằng đề xuất này chứa đầy "sự tàn nhẫn". Ông Sanders nhấn mạnh, đây là ngân sách dành cho tổ hợp công nghiệp quân sự, dành cho Giám đốc điều hành các tập đoàn, thị trường tài chính Phố Wall và tầng lớp tỷ phú.

Đề xuất ngân sách 2020 gần như chắc chắn sẽ bị Hạ viện hiện do đảng Dân chủ kiểm soát bác bỏ, nhưng nó cũng cho thấy những ưu tiên của Chính quyền Tổng thống Donald Trump và đây cũng chính là dấu hiệu mở màn cho cuộc chiến ngân sách quyết liệt tiếp theo giữa Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ./.