Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain, người bạn lớn của Việt Nam, vừa qua đời ở tuổi 81 sau hơn một năm mắc bạo bệnh. Ông đã có nhiều nỗ lực trong việc vận động chính phủ Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam và là người  đi tiên phong trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh giữa hai dân tộc.

Thượng nghị sĩ Mỹ: John McCain. Ảnh: Reuters.

Với những đóng góp tích cực của mình, ông có một vị trí rất đặc biệt trong lịch sử quan hệ Việt-Mỹ. Ông đã giành được nhiều tình cảm của người Mỹ và người dân Việt Nam. Khi đến ghi sổ tang tại Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội ngày 27/8, nhiều người đã không giấu nổi xúc động tiếc thương ông McCain.

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink chia sẻ: “Tôi đến đây để thể hiện lòng kính trọng và sự tưởng nhớ đối với Thượng nghị sỹ John McCain, ông ấy là một nhà yêu nước, một chiến binh, một đại biểu quốc hội Mỹ, một người kiến tạo hòa bình và cũng là một người anh hùng. Ông ấy đã tích cực giúp thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước và biến đổi mối quan hệ giữa hai nước từ cựu thù trở thành bạn bè, đối tác. Chúng tôi luôn luôn biết ơn Thượng nghị sĩ McCain, trong đó có những đóng góp cho mối quan hệ mạnh mẽ giữa 2 nước mà chúng ta có ngày hôm nay. 

Chúng tôi bày tỏ lòng thương tiếc đối với Thượng nghị sỹ McCain, đây là sự mất mát đối với tất cả. Chúng tôi đã mất đi một nhân vật vĩ đại của nước Mỹ và chúng tôi sẽ tiếp tục công việc của ông. Chúng tôi có những nhà lập pháp mới, những thế hệ tiếp theo tin tưởng vào quan hệ song phương 2 nước Việt - Mỹ, và sẽ tiếp tục công cuộc xây dựng quan hệ hợp tác giữa Mỹ và Việt Nam. Tôi hoàn toàn tin tưởng mối quan hệ này sẽ tiếp tục phát triển rất tốt”.

Ghi nhận những công lao to lớn của ông John McCain trong việc thúc đẩy bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, nhiều người Việt Nam đã đến từ rất sớm, chờ được ghi sổ tang, bày tỏ sự thương tiếc Thượng nghị sĩ Mỹ qua đời.

Bác Phạm Gia Minh, một doanh nhân, 62 tuổi, chia sẻ: “Như một mối nhân duyên, cách đây hàng chục năm, tôi được đối tác kinh doanh là ông Bob Mac Donald, Chủ tịch Công ty Sterling ở Phoenix, Arizona mời sang Mỹ. Tình cờ, ông Bob Mac Donald cũng là bạn cùng trang lứa với Thượng nghị sỹ John McCain, họ thân nhau và cùng phản đối chiến tranh Việt Nam. Tại thời điểm tôi sang Arizona thì quan hệ ngoại giao chính thức giữa Việt Nam và Hoa Kỳ chưa được thiết lập, nên có những khó khăn nhất định trong việc xin visa, lúc đó, Thượng nghị sỹ John McCain đã tác động tới Bộ Ngoại giao Mỹ để tạo thuận lợi cho việc cấp visa cho người Việt Nam. Từ đó, công việc kinh doanh của tôi cũng như nhiều người Việt với đối tác Hoa Kỳ rất thuận lợi.

Nghị sỹ McCain luôn nêu cao tinh thần quên đi những mâu thuẫn, thù hằn trong quá khứ, hướng tới hợp tác, xây dựng quan hệ tốt đẹp, nồng ấm giữa Mỹ và Việt Nam. Tôi rất cảm kích tình cảm đó, chính vì vậy khi nghe tin Thượng nghị sỹ mắc bệnh hiểm nghèo cách đây một năm tôi rất buồn. Sinh, lão, bệnh tử là chuyện không thể tránh khỏi đối với mỗi người. Trong thời gian mắc bệnh hiểm nghèo Thượng nghĩ sỹ cũng chia sẻ rằng ông không hề ân hận về những gì mình đã làm. Tôi nghĩ rằng thượng nghị sỹ đã làm được rât nhiều cho nước Mỹ và cho mối bang giao, hữu hảo giữa Việt Nam và Mỹ”.

Đến ghi sổ tang tưởng niệm ông McCain, anh Kiều Hữu Thọ, doanh nhân 34 tuổi nói: “Ông McCain luôn thúc đẩy Mỹ và Việt Nam hướng tới bình thường hóa quan hệ, gạt bỏ quá khứ, nhìn về tương lai. Ông và cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry được xem là 2 nhân vật tích cực nhất trong việc vận động chính quyền Mỹ xây dựng quan hệ với Việt Nam. Ông John McCain ra đi, nước Mỹ đã mất đi một chính trị gia tài giỏi và nhân dân Việt Nam mất đi một người bạn thực sự”.

Cô Phạm Minh Hải, 64 tuổi, Xuân La, Tây Hồ chia sẻ: “Tôi sinh ra và lớn lên trong chiến tranh. Thời kỳ xảy ra chiến tranh lúc đó tôi còn nhỏ nhưng cũng cảm nhận được những đau thương, mất mát mà nó gây ra. Sau chiến tranh Việt Nam lại bị cấm vận và gặp rất nhiều khó khăn. Để bình thường hóa quan hệ được với Mỹ, có một số người Mỹ, đặc biệt là Thượng nghị sỹ McCain đã đi tiên phong. Ông từng là cựu tù binh trong chiến tranh tại Việt Nam trong suốt hơn 5 năm. Nhưng ông đã vượt lên trên tất cả để hướng đến sự hòa hợp giữa hai đất nước. Nhờ những người như ông, Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ với Mỹ và với các nước khác trên thế giới. Chưa kể ông Mc Cain cũng là một trong 6 Thượng nghị sỹ của Mỹ lên tiếng đòi Thượng viện Mỹ có thái độ dứt khoát đối với Trung Quốc khi Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam tháng 5/2014.

Ông đòi hỏi Trung Quốc phải tuân theo luật pháp quốc tế, tôn trọng các nước nhỏ, bênh vực Việt Nam khi chính phủ Mỹ áp thuế cao đối với cá basa của Việt Nam…Hôm nay tôi muốn đến để chia buồn với gia đình ông và với nước Mỹ. nước Mỹ đã mất đi một người con rất trung thành, cương trực, anh hùng, còn gia đình ông thì mất một người cha, người chồng, Việt Nam thì mất một người bạn lớn”./.