Toàn bộ 298 nạn nhân xấu số trên chuyến bay MH17 của Hãng hàng không Malaysia bị rơi khi bay qua không phận khu vực miền Đông Ukraine đã thiệt mạng. Trong khi đó, việc điều tra nguyên nhân vụ tai nạn thảm khốc này được dự báo sẽ gặp rất nhiều khó khăn, do có nhiều thông tin trái chiều và giả thuyết khác nhau được các bên đưa ra.
Trong thông cáo báo chí của Hãng hàng không Malaysia, cơ quan này khẳng định MH17 đã được kiểm soát viên không lưu yêu cầu hạ độ cao khi bay vào không phận Ukraine xuống còn 33.000 feet (khoảng 10.000 m) nghĩa là chỉ cao hơn độ cao giới hạn 1.000 feet (300m). Lộ trình bay của MH17 đã được phê duyệt bởi Eurocontrol, cơ quan quản lý đường bay của các máy bay dân sự khắp không phận châu Âu.
Chính phủ Malaysia khẳng định sẽ nỗ lực cao nhất để bảo đảm quyền lợi của gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn. Thủ tướng Malaysia Najib Razak và một số Bộ trưởng ngày 19/7 đã gặp mặt thân nhân các nạn nhân tại một khách sạn ở Thủ đô Kuala Lumpur.
Phát biểu sau cuộc gặp, bà Shahrizat Abdul Jalil, Chủ tịch đảng “Tổ chức Quốc gia Mã Lai Đoàn kết”, đảng chính trị lớn nhất của Malaysia, cho biết: “Thủ tướng đã dành nhiều giờ nói chuyện với các thành viên gia đình các nạn nhân trong thảm họa vừa qua. Thủ tướng đã ghi nhận các yêu cầu và nguyện vọng của các gia đình để có hướng giải quyết”.
Ưu tiên hiện nay trong việc thúc đẩy cuộc điều tra làm sáng tỏ nguyên nhân vụ tai nạn là vấn đề bảo vệ hiện trường và thiết lập hành lang an toàn để các chuyên gia quốc tế có thể tiếp cận và tìm kiếm thi thể các nạn nhân, vì máy bay được cho là bị rơi ở khu vực do lực lượng đòi liên bang hóa ở miền Đông Ukraine kiểm soát.
Hiện nhóm quan sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) vẫn chưa thể tiếp cận đầy đủ hiện trường vụ tai nạn. Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 19/7, Ngoại trưởng Ukraine Pavlo Klimkin cho biết: “Như tôi đã nói, ưu tiên cao nhất hiện nay là tìm kiếm tất cả các thi thể. Chúng tôi đang nỗ lực hết sức để thực hiện, nhưng tình hình hiện nay rất khó khăn”.
Trong khi đó, hiện nay có nhiều thông tin trái chiều và giả thuyết liên quan nguyên nhân vụ tai nạn. Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho rằng, máy bay Boeing-777 mang số hiệu MH17 của Hãng hàng không Malaysia đã bị rơi sau khi trúng tên lửa phóng đi từ thành phố Snheznoe, thuộc tỉnh miền Đông Donetsk.
Phát biểu với báo giới, người đứng đầu Ban Phản gián Cơ quan An ninh Ukraine, ông Vitaly Naida, cho biết kết quả điều tra ban đầu cho thấy tên lửa được bắn đi từ khu vực thành phố Snheznoe, do những đối tượng ủng hộ liên bang hóa kiểm soát. Trước đó, Bộ Nội vụ Ukraine cho rằng máy bay MH17 có thể đã bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa đất đối không Buk.
Tuy nhiên, lực lượng dân quân chủ trương liên bang hóa tại Donetsk đã bác bỏ mọi cáo buộc dính líu tới thảm họa này. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cũng bác bỏ mọi cáo buộc từ phương Tây rằng vụ tai nạn là do tên lửa của lực lượng chống đối Chính quyền Ukraine phóng, dựa vào sự hỗ trợ của Nga. Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã ghi nhận phía Ukraine kích hoạt hệ thống phòng không tại cùng khu vực và trong thời điểm máy bay bị bắn hạ.
Tại cuộc điện đàm ngày 19/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nhất trí về sự cần thiết tổ chức một cuộc điều tra quốc tế về vụ rơi máy bay. Tuyên bố của Văn phòng Thủ tướng Đức cho biết, lãnh đạo hai nước cho rằng một Ủy ban điều tra quốc tế độc lập dưới sự chỉ đạo của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) cần được nhanh chóng tiếp cận hiện trường máy bay rơi tại tỉnh Donetsk để làm sáng tỏ nguyên nhân tai nạn và tìm kiếm thi thể các nạn nhân.
Ngoài ra, Thủ tướng Merkel và Tổng thống Putin cũng nhất trí rằng một nhóm tiếp xúc gồm đại diện của Ukraine, Nga và OSCE phải sớm nhóm họp nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn cho cuộc xung đột vũ trang giữa quân đội Chính phủ Kiev và các lực lượng chủ trương liên bang hóa ở miền Đông. Phía Nga nhấn mạnh đại diện lực lượng chủ trương liên bang hóa nên được tham gia các cuộc đàm phán này./.