Chuyến thăm lần đầu tiên của một Thủ tướng Tây Ban Nha tới Cuba kể từ năm 1986 này diễn ra trong bối cảnh, Cuba đang thúc đẩy các chính sách mở cửa cho đầu tư nước ngoài, trong khi Liên minh châu Âu cũng muốn khai thác thị trường nhiều tiềm năng của Cuba.

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez . Ảnh: aredacao.com.br.

Chuyến thăm chính thức của nhà lãnh đạo Tây Ban Nha tới Cuba là nhằm đưa quan hệ Tây Ban Nha- Cuba xích lại gần nhau hơn cả về ngoại giao và thương mại. Đến thủ đô Havana chiều 22/11, Thủ tướng Pedro Sanchez đã đến đặt hoa trước tượng đài người anh hùng Cuba Jose Marti và sau đó có cuộc gặp với Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel. Hai nhà lãnh đạo đã nhất trí tăng cường các mối quan hệ chính trị, ký bản ghi nhớ nhằm tiến hành các cuộc tham vấn song phương, cũng như một thỏa thuận hợp tác văn hóa. 

Dự kiến trong ngày 23/11, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez sẽ gặp gỡ các doanh nghiệp nước này làm ăn tại Cuba và sau đó dự một diễn đàn song phương, với sự tham gia của khoảng 200 doanh nghiệp, trong đó có tập đoàn viễn thông Telefonia và Hãng hàng không Iberia. Tây Ban Nha là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Cuba sau Trung Quốc và Venezuela, với khối lượng trao đổi thương mại đạt 1,3 triệu USD năm 2017.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 2017-2018, nước này đã giành được ngày càng nhiều thị phần trong lĩnh vực trao đổi thương mại và đầu tư. Một số nhà phân tích kinh tế nhận định, quốc gia châu Âu này sẽ sớm soán ngôi của Venezuela để trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của đảo quốc Caribe.

Tây Ban Nha hoàn toàn có thể tận dụng cơ hội để tăng cường sự hiện diện, với việc Cuba sắp sửa thông qua bản Hiến pháp mới dự kiến vào đầu năm nay. Về phần mình, Cuba cũng cần đầu tư nước ngoài để thúc đẩy nền kinh tế, trong bối cảnh nước này đang chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế tại Venezuela, đối tác chính và là cung cấp dầu mỏ lớn của Cuba và vừa phải tạm ngừng một chương trình cử hàng nghìn chuyên gia y tế tới Brazil, vốn mang lại cho nước này gần 400 triệu USD mỗi năm.

Từ thời cựu Thủ tướng Felipe Gonzalez năm 1986, chưa có nhà lãnh đạo Tây Ban Nha nào thực hiện chuyến thăm chính thức tới Cuba. Các mối quan hệ giữa hai nước từng có giai đoạn khá nhạy cảm, nhất là sau khi Tây Ban Nha thông qua lập trường chung của Liên minh châu Âu năm 1996, theo đó bác bỏ mọi cuộc đối thoại với Cuba dưới sự thúc đẩy của chính Thủ tướng Tây Ban Nha khi đó Jose Maria Aznar. Tuy nhiên, gió đã bắt đầu đảo chiều khi tháng 11/2017, thỏa thuận đối thoại chính trị và hợp tác giữa Liên minh châu Âu và Cuba có hiệu lực.

Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez nhấn mạnh: “Thỏa thuận cho thấy việc tạo ra một không gian đối thoại và hợp tác vì lợi ích của mỗi bên là hoàn toàn có thể. Điều này cho thấy những điều gắn kết chúng ta còn lớn hơn những khác biệt”.

Liên minh châu Âu muốn tăng cường các mối quan hệ với Cuba và lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định chấm dứt giai đoạn ấm lên mang tính lịch sử trong quan hệ hai nước dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama.

Dự kiến trong chuyến thăm Cuba lần này, Thủ tướng Pedro Sanchez có thể thông báo một chuyến thăm lịch sử khác, đó là của Nhà vua Tây Ban Nha Felipe tới Havana vào tháng 11/2019 nhân dịp kỷ niệm 500 năm ngày thành lập thành phố Havana./.