Chuyến thăm Nhật Bản của ông Carter đúng thời điểm gia tăng những lo ngại của Mỹ trước hành động của Trung Quốc, đẩy mạnh bồi đắp để tạo ra các đảo nhân tạo ở 6 rạn san hô thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, cũng như có những động thái trên quần đảo tranh chấp với Philippines.
Chúng tôi đặc biệt quan ngại trước nguy cơ quân sự hóa các tiền đồn. Những động thái này rõ ràng làm gia tăng căng thẳng và làm giảm đi triển vọng cho giải pháp ngoại giao”. “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc hạn chế các hoạt động của mình, kiềm chế hơn và thúc đẩy xây dựng lòng tin với các nước trong khu vực”.
Hồi đầu tháng, một đô đốc hải quân Mỹ cáo buộc Trung Quốc đang “cải tạo đất chưa từng có” và “tạo ra Vạn lý Trường thành bằng cát” trên Biển Đông.
Trước đó, vào đầu tháng 2/2015, một số nhà phân tích nhận định rằng các hoạt động bồi đắp đảo và quân sự hóa của Trung Quốc tại cả Biển Đông và Hoa Đông nằm trong một chiến lược tổng thể, nhằm hình thành một chuỗi phòng thủ hình bán nguyệt trên biển, kéo dài suốt vùng biển khu vực Đông Á.
Từ ngày 7-9/4, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ thăm Nhật Bản để bàn thảo với người đồng cấp về việc tăng cường hợp tác giữa quân đội hai nước. Nhật - Mỹ khả năng sẽ chia sẻ thông tin tình báo, huấn luyện, tăng cường “khả năng của Nhật trong việc bảo vệ lực lượng quân sự Mỹ trong một số hoàn cảnh nhất định”./.