Viện Hiệp sĩ Tu chính án Thứ nhất (Knight First Amendment Institute) là một cơ quan nghiên cứu, giáo dục với mục tiêu bảo vệ tự do ngôn luận và báo chí ở Mỹ. Viện đã gửi hồ sơ kiện cơ quan tình báo Mỹ để làm rõ nghi vấn cơ quan này có thông báo cho nhà báo Jamal Khashoggi về nguy hiểm đe dọa tính mạng ông hay không.
Nhà báo Jamal Khashoggi. (Ảnh: Getty Images)
Theo Chỉ thị 191 Cộng đồng Tình báo Mỹ, còn được gọi là Bổn phận Cảnh báo, các cơ quan tình báo có thông tin về nguy cơ thiệt mạng hoặc bị thương nặng, bị bắt cóc của một cá nhân phải cảnh báo đến cá nhân này. Chỉ thị nêu ra cụ thể cơ quan Cộng đồng tình báo Mỹ (IC) phải cảnh báo cả công dân Mỹ và công dân nước ngoài về các mối đe dọa, bao gồm những người đang không ở trên đất Mỹ.
Theo đơn kiện, các cơ quan tình báo Mỹ đã có thông tin về mối đe dọa đối với ông Jamal Khashoggi, trước khi nhà báo đối lập Saudi Arabia bị sát hại bên trong lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 2/10.
Vẫn chưa rõ các cơ quan tình báo Mỹ có bắt buộc phải cảnh báo ông Khashoggi trong trường hợp này hay không. Theo một số cựu quan chức tình báo Mỹ, việc cảnh báo này có thể đã bị coi là không cần thiết, do không ai nghĩ nhà báo Saudi Arabia lại bị giết trong một cơ sở ngoại giao.
Như vậy, có thể IC chỉ cho rằng ông Khashoggi có khả năng bị bắt giam, chưa đủ để khởi động Bổn phận Cảnh báo, các cựu quan chức tình báo cho biết.
Theo Sputnik, cái chết gây chấn động của nhà báo Jamal Khashoggi đang gây ra một sự bất đồng nội bộ chính trị Mỹ. CIA kết luận Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đứng đằng sau chỉ thị vụ ám sát. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng kết luận Thái tử Salman có liên quan tới cái chết của Khashoggi là hơi vội vàng, và khẳng định ông sẽ không vì vụ việc này mà làm 'sứt mẻ' quan hệ với Riyadh.
Những nhà phê bình Tổng thống Trump kêu gọi ông trừng phạt chính phủ Saudi Arabia. Đặc biệt, những người phản đối yêu cầu Washington hủy bỏ những thỏa thuận vũ khí trị giá hàng chục tỷ USD ký kết với Riyadh năm 2017.