Trong một cuộc hội thảo “bàn tròn” được tổ chức ở Hà Nội vào hôm nay (22/4), Đại sứ Azerbaijan tại Việt Nam Anar Imanov đã hối thúc cộng đồng quốc tế hãy làm hết sức mình để giải quyết tận gốc rễ mâu thuẫn tại khu vực Nagorno-Karabakh giữa Azerbaijan và Armenia. Ông Imanov đồng thời cảnh báo, nếu vấn đề không được giải quyết thì không loại trừ sẽ lại nổ ra một cuộc chiến tranh nữa ở đây, với quy mô tàn khốc, đe dọa an ninh toàn vùng Kavkaz và ổn định thế giới.

Đại sứ Imanov (trái), Viện trưởng Viện Nghiên cứu Con người Lương Đình Hải (giữa) tại Hội thảo về xung đột Nagorno-Karabakh và tác động đến an ninh khu vực.

Hội thảo bàn tròn có sự tham gia của các cán bộ ngoại giao Đại sứ quán Azerbaijan, các đại sứ quán một số nước tại Hà Nội, các cựu sinh viên Việt Nam từng học tại Azerbaijan, và đại diện của Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử và Văn hóa Azerbaijan cùng Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.

Tại Hội thảo Đại sứ Azerbaijan đã điểm lại tình hình căng thẳng gia tăng ở vùng Nagorno-Karabakh từ đầu tháng 4 cho đến nay. Ông cũng nêu lại lịch sử của xung đột này từ đầu thế kỷ 20.

Ngay từ đầu hội thảo, Đại sứ Azerbaijan Imanov đã công kích chính thể “Cộng hòa Nagorno-Karabakh tự phong”. Ông khẳng định, đó không phải là chế độ hợp pháp.

Đại sứ Imanov cho rằng xung đột vừa qua tại khu vực này hoàn toàn là xung đột giữa Azerbaijan và Armenia và không có bên thứ 3 nào. Ông nhấn mạnh, điều này được cộng đồng quốc tế thừa nhận.

Đại sứ Azerbaijan cho biết thêm, tiến trình đàm phán hiện nay liên quan đến Nagorno-Karabakh cũng là giữa hai bên Armenia và Azerbaijan.

Ông Imanov thừa nhận việc phải tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc, như các dân tộc đã từng đứng dậy giành độc lập trước các thế lực thực dân đế quốc trong thế kỷ 20. Nhưng đồng thời ông lập luận rằng không thể vì quyền tự quyết đó mà sử dụng bạo lực để giết hại người vô tội và vi phạm sự thống nhất và toàn vẹn của một quốc gia có chủ quyền.

Bên cạnh đó, Đại sứ Imanov còn đề cập đến việc phải tôn trọng tiếng nói của cộng đồng người tộc Azerbaijan trong nội bộ vùng Nagorno-Karabakh có đông người Armenia sinh sống.

Ông Imanov đặt vấn đề "Tại sao các nhóm người Armenia ở Mỹ, Pháp, Nga... lại không đòi quyền tự quyết và lập ra một quốc gia riêng trong những nước đó?", hàm ý việc đòi quyền tự quyết trong tình huống này là điều phi lý.

Nhà ngoại giao Azerbaijan này thừa nhận rằng cộng đồng người Armenia ở Karabakh có quyền duy trì phong tục, văn hóa của mình, nói ngôn ngữ của mình, được bình đẳng với các dân tộc khác trong quốc gia Azerbaijan. Ông cam kết chính phủ Azerbaijan sẵn sàng trao quyền tự chủ cao cho cộng đồng Armenia lựa chọn ở lại trong vùng Nagorno-Karabakh với tư cách là một bộ phận lãnh thổ của quốc gia Azerbaijan.

Đại sứ Imanov cho biết phía Armenia đề xuất trả 7 tỉnh mà họ kiểm soát xung quanh Nagorno-Karabakh để đổi lấy việc Azerbaijan công nhận nền độc lập của “Cộng hòa Nagorno-Karabakh”. Ông nói, một khi Azerbaijan “gật đầu” đồng ý, phía Armenia sẽ trao trả 5 tỉnh trước, rồi đến 2 tỉnh ở vùng lõi sát giữa Armenia và khu vực Nagorno-Karabakh, nhưng khi đó Azerbaijan phải bảo đảm cho Armenia một số hành lang nối giữa Armenia và Nagorno-Karabakh.

Tuy nhiên, Đại sứ Imanov khẳng định vấn đề chủ quyền của Azerbaijan đối với Nagorno-Karabakh là không thể đem ra bàn; Azerbaijan chỉ trao quyền tự trị ở mức độ cao cho khu vực này mà thôi.

Các đại biểu Việt Nam và quốc tế có mặt tại sự kiện đã nhấn mạnh việc tuân thủ luật pháp quốc tế, sử dụng các công cụ pháp lý và ngoại giao để giải quyết xung đột một cách hòa bình, tránh gây thương vong và đau khổ cho người dân, vì sự ổn định và phát triển của khu vực./.