Theo kết quả một cuộc điều tra của Trung tâm Nghiên cứu Pew, nhiều người trên thế giới cho rằng quốc gia của họ bị đe dọa bởi quyền lực và sự ảnh hưởng của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump cao hơn bất kỳ nước nào có tầm ảnh hưởng trên toàn cầu hiện nay, chẳng hạn như Nga và Trung Quốc.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Buenos Aires, Argentina ngày 30/11/2018. Ảnh: Reuters

45% những người tham gia cuộc khảo sát tại 26 nước lớn trên thế giới từ tháng 5 - 8/2018 cho biết Mỹ gây ra "sự đe dọa lớn đến đất nước chúng tôi", chỉ 36% những người được hỏi cho rằng mối đe dọa ấy đến từ Nga và 35% nhận định Trung Quốc mới là mối đe dọa lớn. Quay trở về năm 2013, dưới thời Tổng thống Barack Obama, chỉ 25% người tham gia khảo sát coi Mỹ là mối đe dọa chính đến đất nước của họ, trong khi con số này với Trung Quốc là 34%.

Trong suốt năm đầu tiên Tổng thống Trump đương nhiệm, sự ủng hộ trên toàn cầu đối với vai trò lãnh đạo của Mỹ bắt đầu giảm đáng kể, khi 38% số người tham gia nói rằng, họ coi Mỹ là mối đe dọa, so với con số 33% và 34% lần lượt của Nga và Trung Quốc. Nếu như tỷ lệ này ở Trung Quốc hầu như không có gì thay đổi thì tỷ lệ những người coi Mỹ là mối đe dọa đã tăng lên gần gấp đôi chỉ trong nửa thập kỷ qua.

Việc các quốc gia khác bỗng nhiên coi Mỹ là mối đe dọa chínhcó nhiều nguyên nhân khác nhau.

Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ chính Tổng thống Trump. Những cuộc chiến tranh thương mại của Mỹ, cùng với các chỉ trích của ông Trump với các đồng minh truyền thống đã khiến các đối tác, các đồng minh của Mỹ ở châu Âu cũng như các nơi khác trên thế giới - nơi mà "quyền lực và ảnh hưởng của Mỹ" gắn chặt với các quyết định của Tổng thống Trump phải "đứng ngồi không yên".

49% người Đức cho rằng họ coi "quyền lực và ảnh hưởng của Mỹ" là mối quan tâm hàng đầu về an ninh trong khi tỷ lệ này đối với Nga là 30%. Tỷ lệ những người Đức lo ngại về quyền lực của Mỹ trên thực tế còn cao hơn cả tỷ lệ những người Nga coi Mỹ là mối đe dọa. Tại Anh, quốc gia có quan hệ đặc biệt với Mỹ, 37% những người được hỏi khẳng định rằng họ lo ngại sự lãnh đạo của Washington có thể gây ra mối đe dọa với đất nước của họ.

Tại Mỹ Latinh, chính sách nhập cư cứng rắn của ông Trump và việc ông kiên quyết xây dựng một bức tường biên giới với Mexico đã khiến Tổng thống Mỹ hầu như có rất ít bạn bè ở đây. Trong cả 3 quốc gia được khảo sát tại Mỹ Latinh là Brazil, Argentina và Mexico, hơn 1 nửa số người tham gia cho rằng Mỹ là mối đe dọa chính với quốc gia của họ.

Sự không hài lòng về vai trò lãnh đạo của Mỹ cũng cao ở một số quốc gia trực tiếp chịu ảnh hưởng từ chính sách ngoại giao "thất thường" của ông Trump. Bất chấp Hội nghị Thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã diễn ra tại Singapore năm 2018, phần lớn những người được hỏi ở Hàn Quốc và Nhật Bản đều cho rằng quyền lực và ảnh hưởng của Mỹ là một hiểm họa.

Cuộc khảo sát trên được tiến hành trong thời điểm Tổng thống Trump đang thực hiện lời hứa mà ông đưa ra, rằng Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria và Afghanistan, bất chấp cảnh báo từ các đồng minh rằng đây không phải thời điểm hợp lý. Ngoài ra, sự công kích khó đoán của Tổng thống Trump với kẻ thù và thậm chí với cả các đồng minh của Mỹ đã khiến ông trở thành mục tiêu trước công chúng với nhiều ý kiến gây tranh cãi.

Ngoài ra một lý do nữa khiến Mỹ trở thành mối đe dọa nhiều hơn Nga và Trung Quốc là bởi Moscow và Bắc Kinh có lẽ vẫn chưa tạo ảnh hưởng sâu sắc ở một số khu vực, dù họ vẫn luôn tìm cách cân bằng ảnh hưởng của mình. Những cuộc diễn tập quân sự của Nga tính đến nay hiếm khi mở rộng ra bên ngoài châu Âu và một số khu vực Trung Đông trong khi Trung Quốc chủ yếu chỉ tìm cách tạo ảnh hưởng thông qua những khoản đầu tư tài chính khổng lồ.

Trong khi đó, sự lo ngại và hoài nghi đối với Mỹ tăng cao, một phần do sự can dự của quốc gia này ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới và phần khác là cảm giác "bất an" trước sự "khó đoán định" của ông Trump.

Quan điểm của ông Trump về các mối đe dọa trên toàn cầu dường như không giống với quan điểm của phần còn lại thế giới về vấn đề này. Một trong những bước đi ban đầu của Tổng thống Mỹ là rút khỏi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu - một thỏa thuận nhằm cắt giảm khí thải, và gần đây nhất là tuyên bố chiến thắng trước IS của ông Trump với quyết định rút quân khỏi Syria đầy bất ngờ, bất chấp sự bất đồng từ các đồng minh và trong chính nước Mỹ./.