Ngày 2/5, Thủ tướng Cộng hòa Séc Bohuslap Sobotka bất ngờ thông báo chính phủ của liên minh ba đảng cầm quyền hiện nay sẽ từ chức sau những tranh cãi leo thang gần đây trong nội bộ liên minh với Phó Thủ tướng-kiêm Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis.

Thủ tướng CH Séc Bohuslav Sobotka. Ảnh: Denik.

Phát biểu với báo chí tại thủ đô Praha, Thủ tướng Sobotka nói rằng ông sẽ gặp Tổng thống Milos Zeman để nộp đơn từ chức của chính phủ vào tuần này. Thủ tướng Sobotka nhấn mạnh nếu liên minh cầm quyền hiện nay gồm Đảng Dân chủ xã hội (CSSD) do ông làm chủ tịch, Phong trào trung hữu ANO của nhà tỉ phú Babis và liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (KDU-CSL) muốn tồn tại, nhất thiết liên minh cầm quyền này cần phải giải quyết vấn đề của ông Babis.

Quyết định của thủ tướng được cho là khá bất ngờ sau những căng thẳng gần đây trong liên minh cầm quyền xoay quanh những hoạt động tài chính trước đây được cho là không rõ ràng của Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis.

Chỉ trích chủ yếu nhắm vào phi vụ ông Babis đã mua 1,5 tỉ trái phiếu trị giá 1,5 tỉ Cu-ron của Công ty thực phẩm và hóa chất Agrofert do chính mình điều hành năm 2012 mà không nộp thuế. Nhà tỉ phú Séc được yêu cầu làm rõ nguồn gốc những khoản tài chính mà ông đã sử dụng để mua số trái phiếu không đánh thuế trên, và người ta nghi ngờ có dấu hiệu của việc lách luật để thực hiện phi vụ này.

Tuy nhiên ông Babis bác bỏ mọi cáo buộc và cho rằng đã giải thích rõ ràng trong các bản báo cáo kiểm toán gửi chính phủ. Ông cho biết việc đưa vụ việc mua trái phiếu xảy ra cách đây năm năm để cáo buộc ông gian lận thuế là có động cơ chính trị khi cuộc bầu cử Quốc hội đang đến gần.

Cộng hòa Séc sẽ tổ chức bầu cử Quốc hội vào cuối tháng 10 tới đây. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Phong trào trung hữu ANO của ông Babis đang bỏ xa Đảng Dân chủ xã hội (CSSD) của đương kim Thủ tướng Sobotka tới hơn 10% điểm, dọn đường cho ông Babis có cơ hội trở thành thủ tướng kế nhiệm của Séc.  

Quyết định từ chức của Thủ tướng Sobotka vào lúc cận kề bầu cử cho thấy một lần nữa chính phủ Séc lại sụp đổ cho dù liên minh cầm quyền hiện nay đã đi gần hết chặng đường kể từ khi nắm chính quyền năm 2014. Thủ tướng Sobotka cho rằng bầu cử sớm là một sự lựa chọn. Song các chuyên gia nhận định trường hợp này khó xảy ra và thay vào đó một chính phủ tạm quyền sẽ điều hành đất nước cho tới cuộc bầu cử tháng 10 tới./.