Là 2 trong 3 đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, Trung Quốc và Mexico thời gian qua đã chịu nhiều “sức ép” từ Mỹ, liên quan đến những cảnh báo của Washington về việc tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ 2 quốc gia này. Dù Mỹ đã quyết định ngừng áp thuế vô thời hạn với Mexico sau khi 2 bên đã đạt được thỏa thuận về di cư, song giới chức Mỹ vẫn để ngỏ khả năng áp thuế trở lại bất cứ lúc nào.
Còn với Trung Quốc, mọi thứ cần phải chờ sau cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Trung, bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản vào cuối tháng này, một cuộc gặp mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần nhắc tới, song phía Trung Quốc đến nay vẫn chưa có phản hồi.
 |
Tổng thống Mỹ Donald Trump |
“Tức tối” vì người di cư các nước Trung Mỹ nhập cư bất hợp pháp vào đất nước, thông qua đường biên giới với Mêhicô, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng cảnh báo sẽ áp mức thuế 5% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mexico, nếu quốc gia này không hành động “kịp thời” để ngăn cái mà ông gọi là “cuộc xâm lược”. Vì lo ngại nền kinh tế rơi vào suy thoái, Mexico phải đã cử 1 phái đoàn tới Mỹ đàm phán “khẩn cấp” về 1 thỏa thuận di cư, nhằm né tránh việc bị Mỹ áp thuế. Dù 2 bên đã đạt được thỏa thuận vào ngày 7/6 vừa qua, song thỏa thuận này vẫn cần Quốc hội Mexico phê chuẩn.
Ngày 10/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có lời cảnh báo về một viễn cảnh xấu nhất có thể xảy ra, rằng thỏa thuận sẽ không vượt ải Quốc hội Mexico: “Phần còn lại của thỏa thuận sẽ được phía Mexico sớm công bố. Nó sẽ được thực hiện và Mexico phải hoàn thành nó. Nếu thỏa thuận không được thông qua, chúng tôi sẽ phải suy nghĩ về thuế quan và những thứ khác nữa. Tất cả phải được thực hiện vì thuế quan và vì mối quan hệ giữa 2 nước”.
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Mỹ và Mexico đang có nhiều việc phải làm và có thể sẽ có những điều khoản bổ sung trong thỏa thuận di cư sẽ được 2 bên thảo luận khi cần thiết.
“Thỏa thuận di cư giữa Mỹ – Mexico phản ánh một chính sách ngoại giao tốt nhất, cho thấy sức mạnh bền bỉ của mối quan hệ song phương. Đó cũng là chiến thắng của người dân Mỹ. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng Mehicô sẽ thực hiện các cam kết của mình. Hai bên sẽ tiếp tục làm việc với nhau về vấn đề này. Và nếu cần, chúng tôi sẽ đưa ra các điều khoản bổ sung”, Ngoại trưởng Pompeo nói.
Thỏa thuận di cư Mỹ – Mexico được xem là hiệp định “đình chiến” thương mại giữa 2 quốc gia đồng minh. Theo giới phân tích, đây còn là bước đi chiến lược của Mỹ trong bối cảnh Washington đang muốn “rảnh tay hơn” để đối phó với một đối thủ thương mại chính, là Trung Quốc, khi mà cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ – Trung có thể sắp diễn ra vào cuối tháng này.
Ngày 10/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cảnh báo, sẵn sàng áp thuế lượng hàng hóa trị giá 300 tỷ USD từ Trung Quốc nếu không đạt được thỏa thuận thương mại với Chủ tịch Trung Quốc bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản.
Ông Trump nói: “Tôi nghĩ đang có mối quan hệ tuyệt vời với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Chúng tôi dự kiến sẽ gặp nhau và nhiều điều thú vị sẽ xảy ra. Còn điều gì đang xảy ra bây giờ ư? Có rất nhiều tiền đang đổ về Kho bạc của chúng tôi. Tôi nghĩ đây là 1 lý do khiến Tổng sản phẩm quốc nội Mỹ tăng cao trong Quý đầu năm nay. Chúng tôi luôn có phương án áp thuế đối với lượng hàng hóa trị giá 300 tỷ USD nữa, ở mức 25% hoặc mức cao hơn”.
Trước đó, Tổng thống Mỹ từng nhiều lần nhắc đến cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến với Chủ tịch Trung Quốc tại Nhật Bản vào cuối tháng 6, song đến nay Trung Quốc vẫn chưa lên tiếng xác nhận cuộc gặp này. Và vẫn có khả năng cuộc gặp thượng đỉnh này sẽ không diễn ra khi các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung đang “bế tắc”./.