“New York sống hay chết?”
Phát biểu trong chiến dịch yêu cầu Chính phủ liên bang cung cấp thêm tiền hỗ trợ cho các thành phố bị ảnh hưởng của Covid-19, đặc biệt là New York – tâm dịch lớn nhất trên toàn nước Mỹ - Thị trưởng New York Bill de Blasio đã đặt câu hỏi, liệu chính quyền của Tổng thống Trump “sẽ giang tay cứu New York hay để mặc New York chết vì Covid-19?”.
Tuyên bố của ông Blasio được đưa ra ngày 19/4 trong bối cảnh, trước đó, Thị trưởng New York từng cảnh báo sẽ cắt giảm thêm 2 tỷ USD tiền cho ngân sách các cơ quan trong thành phố do dịch bệnh Covid-19 khiến nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cũng theo ông Blasio, New York có thể thiệt hại khoảng 7,4 tỷ USD tiền thuế trong năm tài khóa 2020 và 2021.
Chính vì thế, Thị trưởng Blasio đã không ngần ngại chỉ trích gay gắt gói cứu trợ kinh tế trị giá 2.000 tỷ USD mà Tổng thống Trump ký hồi tháng 3. Ông Blasio cho biết, New York chỉ nhận được có 1,4 tỷ USD trong khi riêng ngành hàng không được ưu đãi nhận tới 58 tỷ USD.
Thị trưởng New York mong muốn, trong gói cứu trợ kinh tế tiếp theo – mà các thành viên Chính phủ và Quốc hội Mỹ khẳng định “đã rất gần với việc đạt được thỏa thuận chính thức” – các tiểu bang và thành phố sẽ phải nhận được ít nhất là hàng chục tỷ USD.
Ông Blasio cho rằng, cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đều đã phớt lờ “lời cầu cứu khẩn thiết từ ông”. Trong thông điệp gửi Chính phủ Mỹ vào ngày 19/4, ông đã trích dẫn dòng tít nổi tiếng trên một tờ báo New York đăng tải khi thành phố rơi vào cuộc khủng hoảng ngân hàng trong thập niên 70 của thế kỷ trước khiến New York đứng trước nguy cơ phá sản.
“Tờ Daily News từng chạy dòng tít nổi tiếng: “Tổng thống Ford nói với thành phố: Để mặc nó chết. Câu hỏi của tôi là, ngài Trump, ngài Tổng thống, ông có định cứu New York hay để mặc New York chết? Ông chọn cách nào?
Điều gì đang diễn ra vậy Tổng thống Trump? Sao ông yên lặng thế. Bình thường ông là một người hoạt ngôn và luôn nêu rõ quan điểm về mọi vấn đề. Tại sao giờ ông lại không nói gì về việc hỗ trợ cho các thành phố và các bang của Mỹ.
Ông đã thất bại trong việc cứu chính những người mà ông từng lớn lên cùng. Nếu các thành phố không thể hoạt động bình thường, làm thế nào ông có thể khôi phục lại được cả quốc gia?”, ông Blasio đặt câu hỏi.
Tờ Daily News chạy dòng tít trên khi Tổng thống Mỹ khi đó, ông Gerald Ford có bài phát biểu vào năm 1975, trong đó nhấn mạnh, ông sẽ phủ quyết một dự luật có thể giúp thành phố New York tránh phải đối mặt với việc tuyên bố phá sản.
Áp lực tài chính ngày càng gia tăng
Cũng giống như New York, nhiều tiểu bang và thành phố khác của Mỹ đang đối mặt với nguy cơ thâm hụt ngân sách và các nhà lãnh đạo đang phải rất nỗ lực để chống lại tác động nghiêm trọng từ đại dịch Covid-19 đền nền kinh tế.
Trước bối cảnh đó, Ngân hàng Trung ương Mỹ đang tìm cách “hồi sinh” gói 4.000 tỷ USD dưới dạng các trái phiếu cho phép các tiểu bang và các thành phố vay tiền để xây dựng cơ sở hạ tầng cơ bản như trường học, bệnh viện và đường cao tốc.
Cũng trong ngày 19/4, hai Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Bob Menendez và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Bill Cassidy đã đề xuất một quỹ trị giá 500 tỷ USD dành riêng cho chính quyền tiểu bang và các địa phương nằm trong gói cứu trợ kinh tế tiếp theo.
Nhận được thông tin này, Thị trưởng New York Blasio cho biết, ông đang tham vấn các đối tác ở Miami và Denver về cách thức vượt qua những khó khăn về tài chính hiện nay trước khi các gói cứu trợ có thể đến tay các tiểu bang và thành phố.
Theo thống kê từ bang New York, cho đến nay, đã có gần 14.000 người trong bang này thiệt mạng vì Covid-19. Con số này là con chưa tính đến hơn 4.000 được cấp giấy chứng tử là chết vì dịch bệnh này nhưng chưa được xác nhận chính thức từ các cơ sở y tế và trung tâm xét nghiệm.
Thống đốc New York Andrew Cuomo cho biết, bang này cần thêm cả những khoản tiền hỗ trợ khác từ Chính phủ Mỹ để có thể thực hiện việc xét nghiệm hàng loạt trong cộng đồng. Tuy nhiên, theo ông Cuomo, điều này khó có thể xảy ra: “Tổng thống Mỹ đã nói tới 15 lần rằng: “Điều này phụ thuộc hoàn toàn vào các thống đốc”, nhưng khi thông qua dự luật, các bạn biết họ cho các bang những gì không: Không, không, không và không”.
Dù vậy, ông Cuomo khẳng định, việc xét nghiệm vẫn sẽ được tiến hành vào tuần tới nhưng sẽ chỉ giới hạn ở mức ngẫu nhiên vì bang New York không đủ năng lực xét nghiệm cho toàn bộ 19 triệu dân: “Xét nghiệm này sẽ lần đầu hé lộ tỷ lệ dân số mắc Covid-19. Như vậy chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về việc chúng ta đang đối mặt với điều gì”.
Dù vậy, Thống đốc Cuomo cảnh báo người dân New York phải luôn đề cao cảnh giác và nhấn mạnh, đã có tới 1.300 người phải nhập viện vì Covid-19 trong một ngày qua: ‘Đừng chủ quan. Đừng tự mãn. Covid-19 đang đi trước chúng ta một bước và chúng ta vẫn đang ở giữa tâm dịch”./.