Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể đã vi phạm luật liên bang và luật của bang Georgia chống hành vi can thiệp bầu cử khi ông gây sức ép buộc quan chức bầu cử cấp cao của bang Georgia phải “tìm kiếm” đủ phiếu bầu để đảo ngược chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden tại bang này, Reuters dẫn lời một số chuyên gia pháp lý cho biết.
Tuy vậy, các chuyên gia cũng chỉ ra biện pháp bảo vệ pháp lý tiềm năng cho Tổng thống Trump và dự đoán, việc ông bị truy tố liên quan đến cuộc điện đàm với Tổng thư ký bang Georgia Raffensperger, nhiều khả năng sẽ không xảy ra.
Trong cuộc điện thoại ngày 2/1, ông Trump nói với ông Raffensperger rằng: “Tất cả những gì tôi muốn làm là như thế này, tôi muốn tìm 11.780 phiếu bầu, nhiều hơn một phiếu (so với ông Biden)”.
Căn cứ vào cuộc phỏng vấn với các quan chức bầu cử và chuyên gia luật, Reuters đã đưa ra một số phân tích và kịch bản tiềm năng.
Ông Trump có vi phạm luật pháp hay không?
Georgia có một luật riêng của bang này về “tội xúi giục thực hiện hành vi gian lận bầu cử”. Luật này quy định, việc một người cố ý gạ gẫm, yêu cầu, ra lệnh hoặc cố tình khiến người khác tham gia vào hành vi gian lận bầu cử sẽ bị coi là bất hợp pháp.
Một luật liên bang khác cũng quy định, việc cố gắng “tước đoạt quyền lợi hoặc lừa dối” để người khác không thể tham gia vào “tiến trình bầu cử công bằng và khách quan” là bất hợp pháp. Các chuyên gia pháp lý được Reuters phỏng vấn nói rằng ông Trump có thể vi phạm một hoặc cả hai luật nói trên.
Ông Jessica Levinson – giáo sư tại trường luật Loyola ở California cho rằng, nội dung cuộc điện thoại cho thấy ông Trump có “hành vi phạm tội rõ ràng”. Theo chuyên gia này, Tổng thống Trump dường như đã sử dụng các mối đe dọa để thúc đẩy ông Raffensperger thay đổi một cuộc kiểm phiếu hợp pháp.
Phát biểu trên chương trình “Chào buổi sáng nước Mỹ” của ABC hôm qua, ông Raffensperger cho biết, công tố viên Fani Willis ở Atlanta có thể khởi xướng cuộc điều tra hình sự đối với hành động của ông Trump.
Trong một tuyên bố cùng ngày, công tố viên Fani Willis nhấn mạnh, cuộc điện thoại của Tổng thống Trump “rất đáng lo ngại” và bà cam kết sẽ “thực thi luật pháp mà không lo sợ hoặc thiên vị” nếu vụ việc được chuyển đến văn phòng của bà để điều tra.
Vấn đề mấu chốt ở đây là phải xem xét liệu ông Trump đã thực sự yêu cầu ông Raffensperger ngụy tạo phiếu bầu hay ông chỉ bày tỏ ý kiến về kết quả bầu cử ngày 3/11/202, chuyên gia luật Anthony Michael Kreis của trường Đại học bang Georgia đánh giá
Nếu bị truy tố, ông Trump có thể biện minh rằng, ông chỉ đưa ra quan điểm cá nhân về cuộc bầu cử chứ không hề yêu cầu ông Raffensperger phải tìm thêm phiếu bầu.
Trong đoạn băng ghi âm về cuộc điện thoại được tiết lộ, ông Trump nói với ông Raffensperger: “Chúng tôi đã thắng cuộc bầu cử ở Georgia và thật không công bằng khi đánh cắp nó khỏi chúng tôi. Hành vi này sẽ phải trả giá. Tôi cho rằng ông sẽ phải kiểm tra lại”.
Ông Trump cảnh báo, ông Raffensperger có thể phải gánh chịu hậu quả nếu không công khai tuyên bố rằng có hàng nghìn phiếu bầu đã bị cắt vụn.
“Đó là một hành vi phạm tội. Và ông không thể để điều đó xảy ra”, ông Trump nói.
Trong khi đó, các công tố viên có thể lập luận rằng, với vai trò là tổng thống đương nhiệm, việc ông Trump đưa ra những lời đe dọa và yêu cầu ông Raffensperger phải tìm kiếm phiếu bầu là hành vi bất hợp pháp, theo luật của Georgia.
Chuyên gia luật Michael Kreis nói, có một bằng chứng quan trọng chống lại Tổng thống Trump đó là việc ông yêu cầu Raffensperger “tìm kiếm” một số lượng lớn phiếu bầu cụ thể để giúp ông dẫn trước Tổng thống đắc cử Joe Biden tại Georgia, Điều này cho thấy ông Trump đang cố gắng thay đổi kết quả bầu cử và đe dọa Raffensperger nếu ông ấy không giúp đỡ, chuyên gia Kreis nói thêm.
Ông Trump có thể bị truy tố?
Các chuyên gia pháp lý cũng tỏ ra hoài nghi trước việc các cáo buộc liên bang sẽ được đưa ra nhằm chống lại ông Trump, đồng thời lưu ý, Tổng thống Joe Biden từng nói rằng, một phiên tòa xét xử ông Trump sẽ không mang lại lợi ích cho đất nước, hơn nữa điều này có thể khiến sự chia rẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Ông Biden vẫn chưa đưa ra bất cứ bình luận nào về cuộc điện thoại của ông Trump kể từ khi đoạn ghi âm cuộc gọi được công bố.
Bob Bauer, một cố vấn cấp cao của Biden tuyên bố, cuộc điện thoại đã cho thấy “toàn bộ câu chuyện đáng xấu hổ về cuộc tấn công của ông Donald Trump đối với nền dân chủ Mỹ”. Tuyên bố không đề cập đến khả năng ông Trump bị truy tố và ông Bauer cũng không trả lời câu hỏi liệu ông Trump có bị truy tố hay không.
Ông Biden sẽ nhậm chức vào ngày 20/1/2021. Điều này đồng nghĩa với bất kỳ quyết định nào về việc truy tố sẽ do chính quyền mới đưa ra sau khi ông Trump rời nhiệm sở.
Lệnh ân xá có giúp ông tránh được vấn đề pháp lý hay không?
Trước đó vào năm 2018, ông Trump cho biết, ông có “quyền hành tuyệt đối” để ân xá cho bản thân trong khuôn khổ các đặc quyền của Tổng thống. Các chuyên gia pháp lý cho biết, vẫn chưa rõ một tổng thống có thể ban hành lệnh ân xá cho chính mình một cách hợp pháp hay không. Đây là điều chưa từng có tiền lệ từ trước đến nay.
Theo luật pháp Mỹ, quyền ân xá của tổng thống chỉ có giá trị với các tội phạm liên bang, không bao gồm tội phạm ở cấp bang. Điều này có nghĩa là ông Trump vẫn có thể phải đối mặt với các vấn đề pháp lý theo luật của Georgia. Nhà Trắng vẫn từ chối bình luận về khả năng Tổng thống Trump tự ân xá cho chính ông./.