Cuộc tiến công quân sự của Nga hiện nay sẽ tập trung vào phần còn lại của trung tâm công nghiệp Donbass. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự nhận định, Kiev vẫn dễ dàng hơn trong phòng phủ các vị trí kiên cố ở khu vực Donetsk và các trận đánh then chốt hình thành lên tiến trình chiến sự Nga-Ukraine vẫn đang nằm ở phía trước.
Nga mới chỉ chiến thắng ở cấp chiến thuật?
Neil Melvin – một nhà phân tích thuộc cơ sở nghiên cứu RUSI có trụ sở ở London (Anh), nói: “Tôi nghĩ rằng đây chỉ là một chiến thắng chiến thuật của Nga, với một chi phí khổng lồ trong bối cảnh các mục tiêu quân sự đã được xác định lại”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 4/7 ca ngợi quân đội của mình vì đã “giải phóng” vùng Lugansk. Ông hứa trao huy chương ghi nhận tinh thần anh hùng, đồng thời nói rằng các binh sĩ cần một chút nghỉ ngơi. Từ vũ trụ, ba nhà du hành Nga cũng gửi thông điệp chúc mừng.
Đây là một cột mốc đối với lực lượng vũ trang Nga trong bối cảnh họ đã phải từ bỏ cuộc tấn công thủ đô Kiev vào giai đoạn đầu của xung đột quân sự để chuyển sang đánh chiếm vùng Donbass gồm tỉnh Lugansk và tỉnh Donetsk mà trong đó hiện nay vẫn có những khu vực nằm dưới quyền kiểm soát của Kiev.
Nga tuyên bố họ muốn giành lấy Donbass từ tay Ukraine nhân danh những người ly khai ở 2 nước cộng hòa tự xưng được Nga công nhận độc lập ngay trước cuộc chiến Ukraine.
Trận chiến Donbass bắt đầu vào khoảng giữa tháng 4/2022.
Ông Melvin đánh giá: “Việc chiếm Lugansk là một mục tiêu mới xác lập lại và chỉ là một mục tiêu rất nhỏ. Nga đã tung lực lượng quân sự lớn để cố gắng đạt mục tiêu này. Nhưng ngay cả khi ấy, họ vẫn mất tới gần 60 ngày”.
Rob Lee, thuộc Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại có trụ sở ở Mỹ, cho rằng mục tiêu ban đầu của Nga trong “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine vượt ra xa ngoài vùng Donbass và việc đánh chiếm Lugansk. Mục tiêu đó có thể bao gồm cả việc thay đổi chế độ hoặc ít nhất là thay đổi xu hướng của Ukraine quay sang phương Tây. Nga cũng nhắm tới việc “phi quân sự hóa” Ukraine.
Ông Lee khẳng định “rõ ràng là Nga có nhiều mục tiêu tham vọng vào đầu cuộc chiến”.
Đánh chắc, tiến chắc
Nga đã thay đổi chiến thuật trên chiến trường, sử dụng pháo kích tầm xa để buộc quân Ukraine phải ít nhiều ra khỏi vị trí của mình, sau đó Nga sẽ tung quân bộ vào. Theo các nhà phân tích, quá trình tác chiến từ từ này gợi nhớ lại Thế chiến I.
Ông Melvin phân tích: “Đây không phải là cách để tạo xung lực. Họ chiếm từng phần nhỏ lãnh thổ trong mỗi ngày. Trong bối cảnh tác chiến hiện đại, đà tiến của họ rất chậm. Họ phải dùng rất nhiều thiết bị hiện đại và nhân lực”.
Thống đốc tỉnh Lugansk (Ukraine) Sergiy Gaidai nói với Reuters rằng quân Ukraine rút khỏi thành phố Lysychansk là một tổn thất “đau đớn” nhưng điều này đã giúp các binh sĩ Ukraine tránh bị bao vây và hứng chịu các màn nã pháo của đối phương.
Thống đốc Sergiy Gaidai nói thêm: “Ở góc độ quân sự, việc phải rời khỏi vị trí là không tốt chút nào, nhưng tình hình chưa nghiêm trọng. Chúng tôi cần giành chiến thắng trong cả cuộc chiến, chứ không riêng trận đánh giành Lugansk”.
Ông Gaida dự báo thành phố Slovianssk và thị trấn Bakhmut thuộc vùng Donetsk sẽ là các mục tiêu trong cuộc tấn công kế tiếp của Nga. Ông cũng hối thúc các nước ngoài đẩy mạnh cung cấp vũ khí hạng nặng. Theo ông, phương Tây “đã hiểu quá chậm” tình hình ở Ukraine.
Xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine thời gian qua đã làm chết hàng ngàn người, làm thay đổi chỗ ở của hàng triệu người và san phẳng nhiều thành phố, đặc biệt là các khu vực nói tiếng Nga ở miền Đông và miền Đông Nam của Ukraine.
Các trận chiến then chốt đợi chờ ở phía trước
Ông Lee nói rằng Ukraine rất khó có thể giữ được các vị trí bên trong Lysychansk và thành phố Severodonetsk – một thành trì khác mới thất thủ vào ngày 25/6.
Kiev đã không thể dùng trọng pháo và hệ thống phòng không để yểm trợ cho binh sĩ của mình bởi vì họ sẽ bị lộ. Quân Ukraine sẽ không gặp phải bất lợi này nếu hình thành được một tuyến phòng ngự mới gần Sloviansk và Kramatorsk gần đó.
Chuyên gia Lee nói: “Ukraine sẽ dễ phòng ngự hơn với một phòng tuyến có pháo binh tầm xa và phòng không tầm xa”.
Ông Lee dự báo, trong lúc này, Nga có thể gặt hái thêm một số lợi thế nhỏ ở miền Đông Ukraine.
Nga đã chiếm được những dải đất đáng kể ở Nam Ukraine, tuyên bố kiểm soát được tỉnh Kherson có tầm quan trọng chiến lược trông ra Biển Đen. Ukraine tuyên bố họ có kế hoạch phản công ở khu vực này.
Trận chiến quyết định vẫn chưa xuất hiện. Ukraine có khả năng xem cuộc phản công của mình ở Kherson là có tầm quan trọng chiến lược lớn hơn so với trận chiến giành Donbass, theo ông Melvin. “Trận chiến ở Donbass sẽ không phải là trận chiến chiến lược đối với Ukraine; trận chiến chiến lược có khả năng sẽ diễn ra ở miền Nam”./.