Trong tuyên bố mới nhất vừa đưa ra sáng 12/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã lên án Canada tập hợp một số quốc gia, “bất chấp sự thật, lẫn lộn đúng sai, đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm về việc xử lý các trường hợp công dân Canada tại Trung Quốc” của các tòa án nước này. Theo bà, việc làm này đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền tư pháp của Trung Quốc và tinh thần thượng tôn pháp luật. Do vậy, Trung Quốc “lên án mạnh mẽ” các chỉ trích của Canada.
Phản đối của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra sau khi Canada ra tuyên bố, cáo buộc Bắc Kinh đã "tùy tiện giam giữ" cũng như đưa ra phán quyết "tùy tiện" đối với 2 công dân nước này, đồng thời khẳng định sẽ tìm cách để các công dân này được trả tự do hoặc đối xử khoan hồng. Mỹ, Anh, Đức, Liên minh châu Âu (EU) cũng ra các tuyên bố ủng hộ Canada.
Trước đó, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada, Đức... cũng đồng loạt ra tuyên bố, đáp trả những chỉ trích mà Bắc Kinh cho là “vô lý” của Thủ tướng Canada và Bộ trưởng Ngoại giao các nước liên quan đến vụ xét xử các công dân Canada, cho rằng đây là các “cáo buộc và công kích vô căn cứ nhằm vào chính phủ và chủ quyền tư pháp của Trung Quốc”, “can thiệp vào công việc nội bộ” của nước này.
Trong ngày 10-11/8, các tòa án ở Trung Quốc đã lần lượt tuyên án đối với hai công dân Canada đang bị giam giữ tại nước này, trong đó công dân Robert Schellenberg bị y án tử hình với tội danh buôn lậu ma túy, người còn lại – doanh nhân Michael Spavor bị tuyên 11 năm tù với cáo buộc hoạt động gián điệp nước ngoài.
Trong khi đó, phiên tòa xét xử Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu đang diễn ra tại Canada với vòng điều trần cuối và dự kiến sẽ kết thúc ngày 20/8. Bà Mạnh bị bắt hồi đầu tháng 12/2018, trong khi ông Spavor và cựu quan chức ngoại giao Canada Michael Kovrig bị bắt vào cuối tháng 12/2018 đều với tội danh gián điệp, còn Schellenberg bị Bắc Kinh tuyên án tử hình tại phiên tòa tái thẩm hồi tháng 1/2019.
Liên quan tới quyết định của tòa án Trung Quốc, Đại sứ Canada tại Trung Quốc Dominic Barton cho rằng: "Không phải là trùng hợp ngẫu nhiên mà những điều này đang xảy ra, ngay vào lúc phiên xét xử liên quan tới bà Mạnh đang diễn ra ở Vancouver"./.