Trong tuyên bố đưa ra cách đây ít giờ, ông Salvador Panelo, người phát ngôn của Tổng thống Philippines cho biết có khả năng Tổng thống Rodrigo Duterte sẽ xem xét cắt hoặc làm giảm cấp quan hệ ngoại giao với Trung Quốc nếu vụ đâm chìm tàu cá Philippines tại Bãi Cỏ Rong mới đây được xác định là hành động có chủ ý của tàu Trung Quốc.
"Chúng tôi có thể cắt đứt quan hệ ngoại giao, đó là điều đầu tiên được thực hiện khi phát hiện hành vi gây hấn. Trước hết, trao công hàm phản đối nếu không hài lòng với lời giải thích của họ và khi phát hiện ra đó là hành động có chủ ý, đó là một vấn đề hoàn toàn khác", ông Panelo nhấn mạnh.
Người phát ngôn của Tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo.
Theo ông Panelo, nhìn vào cách Tổng thống Duterte phản ứng sau vụ căng thẳng rác thải với Canada thì việc Manila cắt đứt quan hệ ngoại giao với một quốc gia nào đó là điều hoàn toàn có thể.
"Nhìn vào phản ứng của Tổng thống liên quan tới vấn đề rác thải của Canada, việc cắt đứt quan hệ ngoại giao là hoàn toàn có khả năng và vụ việc này thậm chí còn nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ được trao lại cho Tổng thống", ông này nhấn mạnh.
Trong một tuyên bố đưa ra trước đó, Manila kêu gọi chính phủ Trung Quốc trừng phạt thích đáng thủy thủ đoàn tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu Philippines, bỏ mặc 22 ngư dân bơ vơ trên biển.
"Hành động bỏ mặc 22 ngư dân trên tàu cá Philippines của tàu cá Trung Quốc là vô nhân đạo, mọi rợ, tàn nhẫn, dã man", ông Panelo nói, khẳng định hành động này vi phạm các giao thức hàng hải cũng như các thông lệ quốc tế.
Phủ Tổng thống Philippines thừa nhận tồn tại các tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc về chủ quyền nhưng không thể chấp nhận việc tàu Trung Quốc không giúp đỡ ngư dân Philippines sau vụ việc.
"Các xung đột lãnh thổ hiện nay giữa 2 quốc gia không phải và không thể là trở ngại để tàu Trung Quốc cứu giúp tàu Philipppines. Thuyền trưởng và thủy thủ đoàn tàu Trung Quốc không nên rời đi mà không đưa ra bất cứ trợ giúp nào", ông Panelo nói thêm.
Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr cũng lên tiếng cho rằng hành động của tàu Trung Quốc "thật đáng khinh bỉ và lên án".
Ngày 12/6 Bộ Quốc phòng Philippines cũng ra thông cáo lên án hành động của tàu cá Trung Quốc. "Chúng tôi lên án mạnh mẽ hành động rời khỏi hiện trường và bỏ mặc 22 thuyền viên Philippines của tàu cá Trung Quốc. Đây không phải hành động của những người có trách nhiệm và thiện chí”, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana nói.
Theo ông Panelo, Bắc Kinh vẫn chưa phản hồi với Manila về vụ việc.
Tối 9/6, tàu cá FB Gimver 1 của Philippines va chạm với tàu Trung Quốc gần bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trên Biển Đông. Vụ va chạm khiến tàu Philippines bị chìm, còn tàu Trung Quốc rời hiện trường ngay lập tức, bỏ mặc các thủy thủ Philippines trên chiếc tàu đắm.
Truyền thông Philippines dẫn các thông cáo của chính quyền Manila khẳng định thời điểm bị tàu Trung Quốc đâm, tàu cá Philippines đang trong tình trạng neo đậu và không di chuyển.
"Đây rõ ràng là một hành động cố ý và có tính toán hẳn hoi. Một người dù có đang chạy cũng không thể đụng trúng một người khác đang đứng giữa một sân bóng đá. Tương tự, một tàu cá đang chạy sẽ không thể nào đâm phải một tàu cá khác đang thả neo giữa vùng biển mênh mông.
Bỏ chạy ngay sau khi đâm chìm tàu người ta mà không ứng cứu thuyền viên trên đó thì rõ ràng là hành vi cố tình phá hoại" - ông Jay Batongbacal, một chuyên gia về luật hàng hải, bức xúc trên Facebook cá nhân.
Theo truyền thông Philippines, 22 thuyền viên trên tàu cá Philippines được một tàu cá Việt Nam cứu./.