Trong một dấu hiệu cho thấy nấc leo thang căng thẳng mới tại Syria, liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu hôm qua (18/6) đã lần đầu bắn hạ một máy bay chiến đấu của quân đội Syria. Trong khi đó, quân đội Iran cùng ngày cũng thông báo lần đầu tiên nã tên lửa vào lãnh thổ quốc gia Trung Đông đang chìm trong nội chiến này.

Cột khói bốc lên sau một cuộc giao tranh ở Raqqa, Syria. (Ảnh: AFP)

Thông tin được quân đội Syria đưa ra và đã được phía Mỹ cùng ngày xác nhận. Theo đó, liên quân do Mỹ dẫn đầu đã bắn hạ 1 máy bay của quân đội Syria tại vùng nông thôn thuộc tỉnh Raqqa khi máy bay này đang thực hiện nhiệm vụ chiến đấu chống các tay súng thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Quân đội Syria cho rằng, đây là âm mưu nhằm phá hoại các nỗ lực của quân đội, vốn là lực lượng hiệu quả duy nhất trong cuộc chiến chống khủng bố trên khắp lãnh thổ của đất nước. Trong khi đó phía Mỹ cũng xác nhận thông tin, song cáo buộc máy bay quân sự Syria ném bom vào những vị trí gần các tay súng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh quân đội Syria và các đồng minh đang có những bước tiến rõ rệt trong cuộc chiến chống nhóm IS.

Ông Mohammad, một chỉ huy quân đội Syria cho biết: “Mục tiêu tiếp theo của Lực lượng vũ trang Syria là Deir Ezzor và hiện chúng tôi chỉ còn cách thành phố khoảng 125km. Dù lịch trình cụ thể vẫn chưa thể công bố song mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là xóa sạch các lực lượng khủng bố và giành lại những khu vực bị mất”.

Cùng ngày, quân đội Iran thông báo đã tiến hành một loạt vụ phóng tên lửa nhằm vào các vị trí khủng bố tại khu vực Deir Ezzor, chủ yếu do IS kiểm soát ở miền Đông Syria.

Dù tham gia từ lâu cuộc chiến chống các nhóm nổi dậy và thánh chiến cực đoan tại Iraq và Syria, song đây lại là lần đầu tiên kể từ sau cuộc chiến giữa Iran và Iraq (1980-1988), các tên lửa được phóng ra từ lãnh thổ Iran nhằm vào các nhóm cực đoan tại Syria.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết, vụ tấn công này là nhằm đáp trả trực tiếp 2 vụ tấn công khủng bố xảy ra ở thủ đô Tehran hôm 7/6, khiến hàng chục người thương vong và đây chỉ là đòn cảnh cáo nhằm ngăn chặn IS có thêm bất cứ hành động khủng bố nào khác tại Iran.

Những diễn biến này đã đánh dấu một nấc leo thang căng thẳng mới trong cuộc xung đột Syria và một lần nữa cho thấy cuộc chiến tranh kéo dài hơn suốt 6 năm qua tại quốc gia Trung Đông này đã biến thành một cuộc xung đột phức tạp, với sự gia tăng hoạt động của các tay súng thánh chiến Hồi giáo, cũng như sự can dự ngày càng sâu của các cường quốc khu vực và quốc tế.

Và một điều ngày càng rõ ràng là cuộc chiến tại Syria không chỉ còn là cuộc chiến giữa chính quyền nước này với các lực lượng đối lập nữa mà đã xuất hiện ngày càng nhiều các cặp đối đầu về lợi ích và ảnh hưởng.

Nếu như tại Iraq, Mỹ và Iran cùng chống một kẻ thù dù chiến đấu độc lập và tách biệt, thì tại Syria lại khác. Từ trước khi Syria bị cuốn vào cuộc nội chiến, nước này là một đối tác trọng yếu của Iran, giúp Iran củng cố vị thế trong khu vực, nơi mà người Mỹ không để lại nhiều ấn tượng.

Kể từ năm 2011, nội chiến Syria nổ ra, lực lượng Hezbollah và quân đội Iran đã chiến đấu cùng quân Chính phủ Syria, kể cả khi chính quyền Mỹ dưới thời ông Obama khẳng định Tổng thống Al-Assad sẽ không còn tại vị được bao lâu nữa.

Trong khi đó, dù Tổng thống Mỹ Donald Trump kể từ khi lên cầm quyền hồi đầu năm nay có phần kiềm chế hơn trong cách tiếp cận trước đây của người tiền nhiệm đối với Syria, song cũng cam kết sẽ đưa ra một hướng tiếp cận mạnh mẽ hơn đối Iran.

Tổng thống Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Iran và đe dọa hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân. Ông cũng tăng cường ủng hộ các lực lượng Arab đang chiến đấu chống lại phe nổi dậy mà Iran hậu thuẫn ở Yemen.

Tất cả những nỗ lực ấy khiến Mỹ và Iran có nguy cơ đối đầu cao hơn tại Syria. Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng cho rằng, cuộc đối đầu giữa Mỹ và Iran tại Syria mới chỉ ở giai đoạn thăm dò và sẽ còn phụ thuộc nhiều vào những biến động tại khu vực và thế giới thời gian tới./.