“Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama là chỉ dấu về những tiến bộ vượt bậc trong quan hệ giữa hai nước”. Đó là tuyên bố của Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel trong cuộc họp báo sáng 19/5 tại Washington DC về chuyến công du châu Á vào tuần tới của Tổng thống Obama.
Phát biểu trước các phóng viên quốc tế, Trợ lý Ngoại trưởng Daniel Russel và Giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Daniel Kritenbrink cho biết chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản sắp tới khẳng định cam kết của Tổng thống Obama đối với chính sách tái cân bằng sang châu Á-Thái Bình Dương và nêu bật 2 nhân tố chủ yếu của chiến lược này.
Thứ nhất là tăng cường quan hệ với các nước đồng minh truyền thống và thứ hai là xây dựng quan hệ đối tác mới với các quốc gia đang nổi lên trong khu vực như Việt Nam.
Trợ lý Ngoại trưởng Daniel Russel nhấn mạnh: “Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam của Tổng thống Obama và cũng là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Mỹ tới đây sau gần 10 năm. Nhưng quan trọng hơn cả, chuyến thăm là chỉ dấu về những tiến bộ vượt bậc trong quan hệ giữa hai nước. Mối quan hệ ngày càng vững mạnh với một quốc gia năng động với 90 triệu dân và là một đối tác ngày càng quan trọng với Mỹ, mang lại lợi ích cho cả hai nước”.
Là Tổng thống Mỹ thứ 3 tới Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ cách đây hơn 20 năm, ông Obama sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam về biện pháp thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ đối tác toàn diện, từ kinh tế, giao lưu nhân dân, an ninh, nhân quyền cho tới các vấn đề khu vực và toàn cầu.
Giám đốc cấp cao Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Daniel Kritenbrink cho biết: “Một trong những đặc điểm nổi bật của quan hệ đối tác Việt - Mỹ trong thế kỷ 21 là cam kết chung của hai bên trong việc thúc đẩy một trật tự dựa trên quy định pháp luật tại châu Á - Thái Bình Dương, nơi các quốc gia có thể theo đuổi các mục tiêu của mình một cách hòa bình và phù hợp với luật pháp quốc tế. Mỹ mong muốn tiếp tục thảo luận với lãnh đạo Việt Nam về phương thức hợp tác nhằm tăng cường năng lực an ninh biển của Việt Nam”.
Gọi chuyến công du sắp tới của Tổng thống Obama là chuyến thăm lịch sử, Trợ lý Ngoại trưởng Daniel Russel khẳng định chuyến thăm sẽ mang lại nhiều kết quả quan trọng.
Theo ông Russel, Việt Nam đang trở thành một đối tác thiết yếu trong các vấn đề đa phương như Hiệp định TPP, duy trì luật pháp trong không gian biển hay giải quyết tranh chấp tại Biển Đông một cách hòa bình. Trong quan hệ song phương, Việt Nam còn một cầu nối giữa chính người Mỹ.
Ông Russel nói: “Việt Nam khiến người Mỹ xích lại gần nhau hơn. Trong bối cảnh chính trị phức tạp tại Mỹ hiện nay vẫn có sự đồng thuận mạnh mẽ giữa hai đảng? về tầm quan trọng của việc giải quyết hệ lụy quá khứ, hướng tới tương lai và tăng cường quan hệ với Việt Nam. Tôi cho rằng, quá khứ, hiện tại và tương lai là khuôn khổ thích hợp để suy ngẫm về những gì chúng ta đang làm cũng như những gì Tổng thống Obama sẽ làm tại và với Việt Nam”.
Theo các quan chức Mỹ, chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ không khơi sâu quá khứ mà thay vào đó là thừa nhận quá khứ và nêu bật nỗ lực của hai bên trong vượt qua quá khứ để đạt được những tiến bộ đầy ấn tượng trong các lĩnh vực hợp tác.
Giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Kritenbrink nói: “Một lần nữa, chúng ta phải thẳng thắng thừa nhận lịch sử giữa hai nước, trong đó có những trang rất đau thương. Chúng ta phải thừa nhận sự hy sinh vĩ đại của những con người của cả hai bên để đưa chúng ta đến với nhau hôm nay”./.