Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên kế hoạch cho cuộc gặp tại Nhà Trắng vào ngày 5/3 tới. Cuộc gặp được sắp xếp trong bối cảnh rạn nứt ngày càng sâu sắc giữa 2 đồng minh chiến lược này.
 |
Thủ tướng Netanyahu và Tổng thống Obama trong một cuộc gặp tại Nhà Trắng (Ảnh: Getty Image) |
Đầu tuần này, trong một bài báo đăng trên Thời báo New York, David Sanger, một nhà báo nổi tiếng của Mỹ cho biết, Mỹ đã cung cấp cho Israel các công nghệ và vũ khí quân sự để trợ giúp Tel Aviv trong khả năng xảy ra cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân Iran. Mỹ, Israel và một số đồng minh khác cũng đã tuyên bố các biện pháp cấm vận chống lại Iran xung quanh chương trình hạt nhân.
Gần đây, quan chức Israel tăng cường các tuyên bố chiến tranh, đe dọa Iran bằng hành động quân sự trong trường hợp lệnh trừng phạt thất bại khi không buộc được Tehran ngừng chương trình hạt nhân của mình. Israel muốn tiến hành không kích các cơ sở hạt nhân của Iran trước mùa hè để đảm bảo tính hiệu quả cao. Mặc dù chưa tuyên bố quyết định có tấn công hay không, song Israel phát tín hiệu sẵn sàng hành động.
Lo ngại Israel có khả năng không kích Iran sẽ sẽ đẩy giá dầu tăng cao và lôi kéo Mỹ vào một cuộc đối đầu quân sự mới tại Trung Đông, một điều bất lợi trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay, Mỹ liên tục hối thúc Israel kiềm chế.
Vài tuần nay, song song với nỗ lực thuyết phục Israel không tiến hành không kích chống lại Iran, phía Mỹ đã cử nhiều quan chức cấp cao tới Israel, trong đó có cố vấn an ninh quốc gia Tom Donilon và ông Dempsey.
Phát biểu trong cuộc họp báo mới đây, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney dựa theo thông tin tình báo Mỹ khẳng định cho tới thời điểm hiện tại, Iran chưa có bước đột phá nào trong chương trình hạt nhân cũng như chưa bắt đầu chế tạo bom nguyên tử.
Với tuyên bố này, ông Carney trở thành quan chức mới nhất của Mỹ công khai tuyên bố Iran không có ý định phát triển vũ khí hạt nhân. Động thái này được xem là một phần trong những nỗ lực của chính quyền Tổng thống Obama nhằm đưa ra một thông điệp chung để chuẩn bị cho cuộc gặp Thượng đỉnh Mỹ-Israel tại Nhà Trắng.
Những khác biệt này được xem là lý do dẫn đến sự căng thẳng trước chuyến thăm Washington của Thủ tướng Netanyahu.
Theo báo chí Mỹ, ông Netanyahu nói rằng, Israel sẽ giữ phía Mỹ “trong bóng tối” (ám chỉ việc Israel không cho Mỹ biết về kế hoạch tấn công Iran) nếu họ quyết định thực hiện cuộc tấn công vào Iran nhằm làm giảm khả năng Mỹ phải chịu trách nhiệm vì đã không ngăn được cuộc tấn công, mặc dù lãnh đạo hai bên vẫn chưa ra những quyết định cuối cùng về việc có tấn công Iran hay không. Còn báo Haaretz cuả Israel đưa tin, Thủ tướng Netanyahu muốn Tổng thống Obama đưa ra một tuyên bố đe doạ quân sự đối với Iran sau cuộc gặp.
Còn Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố, Mỹ vẫn tiếp tục chính sách kết hợp sử dụng biện pháp ngoại giao và gia tăng trừng phạt nhằm ngăn cản Iran theo đuổi chương trình hạt nhân.
Mỹ và các đồng minh đang lo ngại Israel sẽ quyết định tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, điều có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước trong khu vực. Đó cũng là lý do chính quyền Obama tập trung vào chiến dịch ngoại giao nhằm huy động cộng đồng quốc tế gây sức ép với Iran thông qua các biện pháp trừng phạt./.