Liên quan đến cuộc đua giành 125 ghế của Thượng viện đang diễn ra ở Nhật Bản, theo thống kê hiện có tổng cộng 545 ứng cử viên thuộc các đảng phái khác nhau tham gia vào cuộc đua năm nay. Đáng chú ý, Đảng Dân chủ tự do LDP có 82 ứng viên; Đảng Dân chủ lập hiến: 51 ứng viên; Đảng Công minh: 24 ứng viên; Đảng Duy tân: 46 ứng viên....

Trọng tâm của cam kết tranh cử đã được đưa ra và tập trung vào một số vấn đề được dư luận quan tâm như: Chính sách kinh tế để ứng phó với giá cả leo thang, đồng yên mất giá; biện pháp ứng phó với Covid-19, an sinh xã hội, ngoại giao an ninh, sửa đổi Hiến pháp. Cụ thể như sau:

Phía Liên minh đảng cầm quyền:

Đảng Dân chủ tự do LDP
: đưa ra khẩu hiệu “Quyết đoán và thực thi - bảo vệ Nhật Bản - kiến tạo tương lai”. Xác định các lĩnh vực ưu tiên chính sách chính: (i) Chính sách ngoại giao - an ninh: hướng tới đạt được mức ngân sách cần thiết trong vòng 5 năm để tăng cường mạnh mẽ khả năng quốc phòng bao gồm việc sở hữu “khả năng phản công” để ngăn chặn và đối phó với các cuộc tấn công vũ trang vào Nhật Bản, bao gồm cả các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo; (ii) các biện pháp khẩn cấp của chính phủ đang áp dụng đã kìm hãm đà tăng giá so với Mỹ và các quốc gia khác, bằng cách sử dụng khoản tài trợ tạm thời để phục hồi địa phương trị giá 1.000 tỷ yên; (iii) Về chính sách kinh tế, với “chủ nghĩa tư bản mới"” do chính quyền Kishida đề ra, LDP sẽ tạo ra một xã hội nơi có thể trải nghiệm một nền kinh tế mạnh mẽ và sự sung túc, như thúc đẩy đầu tư vào con người, tăng lương tối thiểu; (iv) Xác định “khử carbon” như một lĩnh vực tăng trưởng và hướng tới mục tiêu hiện thực hóa đầu tư công-tư vượt quá 150.000 tỷ yên trong 10 năm tới; (v) để cung cấp năng lượng ổn định, LDP có kế hoạch tận dụng tối đa năng lượng hạt nhân đã được xác nhận về mức độ an toàn; (vi) Về việc sửa đổi hiến pháp, khẳng định “việc sửa đổi sẽ được thực hiện ở giai đoạn sớm” đây là biểu hiện rõ ràng hơn so với cụm từ cam kết “nhằm hiện thực hoá” trong cuộc bầu cử Hạ viện năm ngoái.

Đảng Công Minh:
đưa ra khẩu hiệu “Nhật Bản ở phía trước”, với các ưu tiên chính sách: (i) tăng trưởng kinh tế; mở rộng việc làm và thu nhập, hiện thực hóa mức tăng lương bền vững bằng cách tăng cường mạnh mẽ “đầu tư vào con người”. Cụ thể, sẽ thành lập một “ủy ban” mà trung tâm là các nhà kinh tế để yêu cầu đưa ra mức lương và thúc đẩy hỗ trợ thuế cho các công ty đã tăng lương. Mức lương tối thiểu sẽ được nâng lên một cách ổn định; (ii) tăng khoản chi trả một lần cho việc sinh con và chăm sóc trẻ em thêm 420.000 yên. Đồng thời hướng tới mục tiêu miễn phí chi phí y tế cho trẻ đến năm thứ ba trung học; (iii) Về chính sách bảo đảm an ninh, quy định rằng năng lực quốc phòng sẽ được củng cố và tăng cường vững chắc theo chính sách “phòng vệ ôn hoà”; Komei không đề cập đến mức chi tiêu quốc phòng cụ thể; (iv) Về hiến pháp, Điều 9 sẽ tiếp tục cần được duy trì. Ngoài ra, về quy định của Lực lượng Phòng vệ, cụm từ “thảo luận thận trọng” trong cam kết của cuộc bầu cử Hạ viện năm ngoái đã được thay đổi thành “thúc đẩy xem xét”.

Phía các đảng đối lập và trung lập:

Đảng Dân chủ lập hiến
- Đảng đối lập lớn nhất: lấy khẩu hiệu là “đảm bảo cuộc sống an toàn”. (i) Trụ cột đầu tiên là “chống giá cả tăng cao” khi chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu.

Cụ thể, ngoài việc giảm gánh nặng cho các hộ gia đình bằng cách giảm thuế suất tiêu dùng kịp thời xuống 5%, sẽ xem xét lại chính sách tiền tệ khi “nới lỏng tiền tệ” đang khiến đồng yên mất giá và giá cả đắt đỏ; (ii) để thúc đẩy mạnh mẽ giáo dục miễn phí, công khai miễn phí bữa trưa của học sinh tiểu học và trung học cơ sở và miễn học phí với trung học phổ thông và đại học; sẽ kéo dài thời gian trả trợ cấp cho trẻ em cho đến năm trẻ em tốt nghiệp trung học, tăng số tiền hàng tháng lên 15.000 yên / trẻ và bãi bỏ giới hạn thu nhập; (iii) Về an ninh, nhấn mạnh việc tăng cường khả năng răn đe và phản ứng trước các mối đe dọa như tên lửa đạn đạo, tăng cường vững chắc năng lực quốc phòng. Ngân sách quốc phòng không phải “tổng số tiền” mà là “một ngân sách cân đối tốt”; (iv) Việc “chia sẻ hạt nhân”, trong đó vũ khí hạt nhân của Mỹ được chia sẻ cho các đồng minh là “không được phép”. Phản đối đề xuất của LDP về việc xoá bỏ quy định rằng buộc của Lực lượng Phòng vệ trong Điều 9 của Hiến pháp.

Đảng Duy tân:
 đưa ra hẩu hiệu “Cải cách và tăng trưởng”. (i) Trước hết, cam kết triệt để “đầu tư vào thế hệ tương lai”, ngoài miễn phí giáo dục mầm non và giáo dục đại học, bảo hiểm sẽ được áp dụng cho chăm sóc y tế liên quan đến sinh đẻ để hiện thực hóa việc sinh con hầu như không mất tiền; (ii) các biện pháp kinh tế ngắn hạn để đối phó với giá cả tăng vọt, ưu tiên cao nhất sẽ là giảm thuế tiêu thụ và thuế xăng dầu, giảm gánh nặng hóa đơn điện nước. Hơn nữa, một trong những chiến lược tăng trưởng dài hạn là thiết lập một cuộc cải cách mạnh mẽ hệ thống an sinh xã hội, thay vì lương hưu như hiện nay, đưa ra “thu nhập cơ bản” tức trả một số tiền cố định vô điều kiện cho mọi công dân; (iii) về mặt an ninh, để giảm bớt lo lắng của người dân bị ảnh hưởng bởi tình hình Ukraine, nâng cao “khả năng phòng thủ tích cực”, ngoài việc tăng chi tiêu quốc phòng, sẽ làm việc để sửa đổi Điều 9 Hiến Pháp quy định rõ sự tồn tại của Lực lượng Phòng vệ.

Đảng Cộng sản:
lấy khẩu hiệu là: “Nhật Bản, nơi bạn có thể hy vọng vào hòa bình và sinh kế”.  (i) không cho phép đảo ngược biến Nhật Bản trở thành “quốc gia của chiến tranh” như việc sở hữu “khả năng tấn công căn cứ của đối phương”; không cho phép tăng gấp đôi chi tiêu quân sự; (ii) Thuế suất tiêu thụ sẽ khẩn trương giảm xuống còn 5%. Thúc đẩy tăng lương và “đầu tư xanh” bằng cách đánh thuế hợp lý vào lợi nhuận của các công ty lớn. Mức lương tối thiểu sẽ được nâng lên 1.500 yên một giờ và trợ cấp đặc biệt 100.000 yên sẽ được cung cấp cho những người bị mất thu nhập do khủng hoảng Covid-19 và những người đang gặp khó khăn.

Đảng Dân chủ vì nhân dân: Đưa ra khẩu hiệu: “tăng lương bảo vệ đất nước”. (i) Cam kết chính sách tài khóa linh hoạt và nới lỏng tiền tệ sẽ hiện thực hóa một “nền kinh tế với mức lương cao hơn” bằng cách phục hồi tiêu dùng và đầu tư. (ii) thuế suất tiêu dùng sẽ được giảm xuống 5% kịp thời và “trợ cấp lạm phát” 100.000 yên tiền mặt/ người để bảo vệ các hộ gia đình khỏi tình trạng giá cả tăng cao. (iii) “phát triển nguồn nhân lực” là quan trọng, ngoài việc miễn phí giáo dục đến trung học phổ thông, sẽ mở rộng phụ cấp cho trẻ em và trả 15.000 yên / người / tháng cho đến khi trẻ đủ 18 tuổi bất kể thu nhập hàng năm của phụ huynh. (iv) về ngoại giao- an ninh, trước những thay đổi của môi trường an ninh do xung đột Nga-Ukraine, sẽ tăng cường “răn đe để ngăn chặn chiến tranh nổ ra” và phát triển “sức mạnh tấn công để tự vệ”, có kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng.

Với tương quan hiện tại và trọng tâm chính sách mà các đảng phái đưa ra, nhiều khả năng sẽ không có nhiều “đột biến” mới trong cuộc bầu cử năm nay, liên minh đảng cầm quyền sẽ không gặp nhiều khó khăn để đạt được mục tiêu và chiến thắng. Kết quả cuộc bầu cử sẽ là sự kiểm chứng “niềm tin” đối với thủ tướng Kishida Fumio kể từ khi nhậm chức từ tháng 10/2021./.