Công bố bằng chứng khảo cổ về văn hóa tiền Sa Huỳnh

Sau hơn 2 tháng tiến hành khai quật, ngày 10/9, nhóm các nhà khảo cổ học của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Bảo tàng tỉnh Bình Thuận chính thức công bố kết quả khảo cổ văn hóa tiền Sa Huỳnh tại di tích động Bà Hòe nằm trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Các nhà khảo cổ xác định hơn 3.000 năm trước ở khu vực này đã có con người sinh sống.

Di tích động Bà Hòe nằm trên địa bàn xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Nhà khảo cổ Trương Đắc Chiến, người chủ trì cuộc khai quật cho biết, trong đợt khai quật này, nhóm của ông đã mở 5 hố khai quật trên động cát với tổng diện tích 324 m2. Vùng khai quật đã xuất lộ các di tích mộ táng và các cụm đá.

Khu vực khai quật nghiên cứu văn hóa tiền Sa Huỳnh trên động cát Bà Hòe.

Có tổng cộng 43 mộ táng được phát hiện; Trong đó có 27 mộ đất và 16 nồi táng. Các nồi táng kích thước khá lớn, có hoặc không nắp đậy và có cả đồ tùy táng cả ở bên trong và bên ngoài. Đồ tùy táng chôn theo là đồ đá và đồ gốm, chủ yếu là công cụ sản xuất như: rìu, cuốc, dọi se chỉ... cùng các loại đồ dùng sinh hoạt như: nồi, bình, bát bồng và cốc, kể cả hạt chuỗi thủy tinh màu da cam.

Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn thu được một khối lượng khá lớn di vật của người xưa bằng gốm và đá. Đồ đá dùng làm công cụ ghè đẽo, bàn mài, hòn ghè, hòn kê, hạch đá, mảnh tước... Đồ gốm là mảnh vỡ của các loại đồ nấu, đồ dùng trong sinh hoạt.

Kết quả bước đầu cho thấy di tích động Bà Hòe có tính chất khá đa dạng về cư trú - sản xuất - mộ địa, là địa bàn sinh sống của người sơ sử ở tỉnh Bình Thuận trước khi nền văn hóa Sa Huỳnh lan tỏa đến cuối dải đất Nam Trung Bộ. Đây chính là phát hiện mới so với nhiều đợt khai quật trước đó, kể từ năm 1920.

Ông Nguyễn Văn Đoàn, Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho biết: "Thông qua kết quả nghiên cứu khai quật đợt này, chúng ta biết được một khung niên đại kéo dài hơn 3.000 năm mà trước đây các nhà nghiên cứu cho đó chỉ là văn hóa Sa Huỳnh thôi, nay chúng ta đã tìm thấy văn hóa tiền Sa Huỳnh. Có nghĩa là, bên cạnh cư dân văn hóa Sa Huỳnh thì trước đó đã có những cộng đồng cư dân cư trú sớm hơn ở trên vùng đất này"./.