Tổng thống Mỹ: Dỡ bỏ cấm vận Cuba chỉ là vấn đề thời gian

Vào lúc 16h18 phút ngày 20/3 (giờ địa phương, tức sáng sớm 21/3 theo giờ Việt Nam), chuyên cơ Air Force One chở gia đình Tổng thống Obama và đoàn tháp tùng đã đáp xuống sân bay La Habana, Cuba. Tổng thống Mỹ Barack Obama chính thức bắt đầu chuyến thăm gần 3 ngày tới Cuba. Đây là tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên thăm chính thức đảo quốc Caribe này kể từ năm 1928 đến nay.

Chuyên cơ Air Force One chở gia đình Tổng thống Obama và đoàn tháp tùng đã đáp xuống sân bay La Habana, Cuba (Ảnh AP).

AP dẫn lời Tổng thống Mỹ Obama phát biểu tại Đại sứ quán Mỹ tại La Habana, mới mở hồi tháng 8/2015: "Đây là một chuyến thăm lịch sử và là một cơ hội lịch sử". Tổng thống Mỹ tuyên bố chuyến thăm Cuba là cơ hội lịch sử khép lại quá khứ với mối quan hệ thù nghịch hơn 50 năm qua.

Theo AP, chuyến thăm Cuba của Tổng thống Obama có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong nỗ lực nhằm khôi phục quan hệ bình thường giữa hai nước. Mặc dù giữa 2 bên vẫn tồn tại những khác biệt, song mối quan hệ kinh tế và chính trị giữa 2 nước đã thay đổi nhanh chóng trong vòng 15 tháng qua, kể từ khi các nhà lãnh đạo tuyên bố bình thường hóa quan hệ vào tháng 12/2014.

Thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế

Một phóng sự trên Kênh truyền hình CNBC cho rằng, chuyến thăm lịch sử đến Cuba của ông Obama có thể giúp ngành kinh doanh nông sản lấy lại thị phần đã mất. Trước thời kỳ cấm vận, Mỹ từng là nhà cung cấp lương thực hàng đầu cho Cuba, đáp ứng phần lớn nhu cầu gạo, lúa mì và ngô của người dân quốc đảo này. Hiện nay Cuba vẫn phải nhập khẩu từ các nước khác khoảng 80% lượng lương thực mà nước này tiêu thụ, với trị giá khoảng 2 tỷ USD/năm.

Trong khi đó, do những chính sách hạn chế xuất khẩu sang Cuba, kim ngạch xuất khẩu của Mỹ sang thị trường này mới chỉ đạt chưa tới 200 triệu USD. Nếu những hạn chế tài chính và rào cản thương mại được gỡ bỏ, xuất khẩu nông sản của Mỹ sang Cuba có thể đạt tới 1,2 tỷ USD/năm.

Trước chuyến thăm của ông Obama, 2 nước đã có nhiều động thái tích cực trong tiến trình bình thường hóa quan hệ song phương.

Ngày 15/3, Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tiếp tục nới lỏng một số hạn chế nhằm vào Cuba. Theo đó, sẽ xóa bỏ một số hạn chế về đi lại áp dụng với người dân Cuba, cho phép Cuba tiếp cận dễ dàng hơn các thực thể tài chính của Mỹ và dỡ bỏ những hạn chế đối với việc sử dụng đồng đô la Mỹ trong các giao dịch tại Cuba.

Ngày 16/3,  dịch vụ thư tín trực tiếp giữa hai nước đã được nối lại, sau khi hai bên kết thúc đàm phán chi tiết về kỹ thuật và vận hành. Việc phục hồi lại dịch vụ thư tín trực tiếp giữa hai nước sẽ cho phép vận chuyển trực tiếp bưu kiện và thư tín giữa Cuba và Mỹ.

Trong khi đó, Cuba cũng tuyên bố gỡ bỏ khoản thuế 10% đối với những giao dịch bằng đô la Mỹ.

Cải thiện mối quan hệ chính trị

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn Truyền hình CNN trước chuyến thăm, Tổng thống Mỹ Obama nói rằng, ông tin tường việc Quốc hội Mỹ dỡ bỏ cấm vận thương mại đối với Cuba chỉ là vấn đề thời gian. Ông nói: Tôi có niềm tin mạnh mẽ rằng ở nhiệm kỳ tổng thống tới, bất kể tổng thống đắc cử là người của đảng Cộng hòa hay Dân chủ, thì lệnh cấm vận đối với Cuba cũng sẽ được dỡ bỏ”.

Vào ngày 21/3 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro sẽ hội đàm cùng nhau, gạt bỏ các khác biệt để bàn bạc những vấn đề thiết yếu trong quan hệ hai nước. Đối với Tổng thống Obama, không có nơi nào tốt hơn thủ đô La Habana để chứng mình rằng cùng hợp tác có thể làm được nhiều hơn là sự cô lập.

"Bây giờ là thời gian thích hợp", ông Obama nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn ABC, tuy nhiên "Thay đổi không phải chỉ một đêm là làm được". Ông thừa nhận trong cuộc phỏng vấn rằng "chúng tôi vẫn có sự khác biệt đáng kể xung quanh vấn đề nhân quyền và tự do", nhưng chuyến đi này "sẽ phát huy tối đa khả năng nhằm thay đổi nhiều hơn”.

Một bài viết trên Thời báo Los Angeles cho rằng, việc Mỹ xích lại gần Cuba có lợi cho Mỹ về mặt chính trị. Sau hàng chục năm cấm vận Cuba, nước Mỹ là quốc gia duy nhất ở bán cầu này không có quan hệ với La Habana. Do đó bằng quyết định bình thường hóa quan hệ với Cuba, nhất là với chuyến thăm Cuba của mình, Tổng thống Mỹ Obama đã cải thiện được vị trí của Mỹ trên toàn khu vực Mỹ Latinh./.