Kể từ khi các nhóm Hồi giáo ở Đông Nam Á bắt đầu gia nhập IS vào năm 2014, ít có thông tin đáng tin cậy nào cho thấy các phần tử Hồi giáo Mã Lai ở khu vực bất ổn cực nam Thái Lan đã gia nhập IS.
 |
Cờ IS. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên thực tế đã thay đổi sau khi cảnh sát Malaysia vào ngày 7/2 cho biết một trong 6 nghi phạm IS mà họ bắt giữ sở hữu các vật liệu chế tạo bom ở bang Kelantan của Malaysia giáp miền nam Thái Lan là thành viên của nhóm BRN – nhóm nổi dậy chính đang chiến đấu chống lại lực lượng an ninh Thái Lan trong khu vực.
Những người Hồi giáo Mã Lai ở các tỉnh cực nam của Thái Lan là Pattani, Narathiwat và Yala có mối liên hệ về tôn giáo và dân tộc với đa số các chiến binh thánh chiến có mối liên hệ với IS ở Đông Nam Á.
Tuy nhiên BRN được biết đến là có thái độ tránh xa phong trào thánh chiến cực đoan Salafi của IS, bao gồm cả tham vọng thiết lập một caliphate Hồi giáo toàn cầu. BRN chủ yếu theo đuổi mục tiêu tự quyết và độc lập với chính quyền Thái Lan.
Hơn một năm trước, giới chức Thái Lan đã cảnh báo phía Malaysia rằng nghi phạm IS Uzman Jeh-umong 40 tuổi mang quốc tịch Thái Lan, đang lẩn trốn ở bang Kelantan của Malaysia. Giới chức Thái Lan cho biết, kể từ khi gã này bị bắt vào tháng 2/2017, Malaysia đã khước từ yêu cầu của Thái Lan về việc dẫn độ. Trong khi đó, các nguồn tin thân cận với phong trào ly khai cho biết nghi phạm IS này đã được thả tự do.
Các quan chức an ninh Thái Lan và Malaysia trong quá khứ mâu thuẫn với nhau trong cách xử lý các phần tử Hồi giáo Mã Lai sử dụng Malaysia làm vùng đất thánh và nơi lên kế hoạch “tác chiến”.
Giới chức Thái Lan thường phàn nàn rằng các đối tác Malaysia, nhất là ở vùng biên giới Kelantan, thường phớt lờ các lời kêu gọi của Thái Lan hãy trấn áp các phần tử ly khai trên lãnh thổ của họ.
Nhà chức trách Malaysia thường im hơi lặng tiếng về các vụ bắt bớ gần đây được cho là liên quan đến IS. Họ cũng không tiết lộ với truyền thông chi tiết về Uzman và 5 kẻ bị bắt giữ khác mà phía Thái Lan tin rằng đó đều là các phần tử nổi dậy BRN nhưng không có mối liên hệ với tổ chức Hồi giáo cực đoan IS.
Giới chức Malaysia tuyên bố rằng Uzman là thủ lĩnh của RKK – các đơn vị đặc nhiệm của BRN ở thị trấn Yala miền nam, và 4 huyện sát tỉnh Songkhla.
Tất nhiên Malaysia đã đẩy mạnh các nỗ lực chống khủng bố để ngăn chặn IS tiến sâu vào lãnh thổ nước này.
Vào ngày 5/3, giới chức Malaysia tiết lộ rằng 7 nam giới, bao gồm một người Indonesia, đã bị bắt vào cuối tháng 2/2017 do dính líu vào các hoạt động khủng bố lấy cảm hứng từ lực lượng IS.
Các nguồn tin Thái Lan gợi ý rằng một số quan chức Malaysia có xu hướng thổi phồng nguy cơ IS nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của công chúng trước nạn tham nhũng trong nước.
Vùng cực nam Thái Lan. Đồ họa: ATimes. |
Mặc dù một số thành viên BRN được biết là có quan hệ cá nhân với các nhóm liên Hồi giáo, phong trao nổi dậy này đã ngăn chặn một số nhóm khủng bố đến từ bên ngoài, trong đó có nhóm Jemaah Islamiyah có cơ sở chính ở Indonesia, thiết lập căn cứ mới hay mở các cuộc tấn công từ các khu vực mà BRN kiểm soát. Jemaah Islamiyah chịu trách nhiệm về loạt đánh bom Bali năm 2002 ở Indonesia khiến nhiều người thiệt mạng.
Đây là một phần lý do vì sao các nguồn tin an ninh tin rằng BRN, vốn tránh tư tưởng bài phương Tây và ngôn ngữ quá khích của các nhóm Hồi giáo khu vực, nhiều khả năng sẽ cự tuyệt lại yêu cầu của IS muốn được hiện diện và tuyển người ở khu vực bất ổn này.
Nhưng mặt khác trong một số người địa phương có những đồn đoán cho rằng một nhóm người Hồi giáo Mã Lai từ cực nam Thái Lan đã đi sang Syria để chiến đấu cho IS và rằng các thành viên IS ở Malaysia đã sử dụng Thái Lan làm điểm trung chuyển trên đường sang Syria hoặc Iraq.
Phó Tư lệnh cảnh sát Thái Lan Sriwara Rangsipramanakul vào tháng 11/2016 đã công khai xác nhận một báo cáo tình báo của Australia cho rằng Thái Lan đã hỗ trợ tài chính cho IS và trên một 100.000 người sử dụng Facebook đã ghé thăm các trang web liên quan đến IS vào năm 2016. Thế nhưng một ngày sau, Sriwara rút lại tuyên bố của mình và nói rằng thông tin trên đến từ các nguồn tin Australia chứ không phải Thái Lan. Ông khẳng định không cóphong trào ISở Thái Lan.
Các quan chức Thái Lan khác thừa nhận rằng việc giám sát hoạt động của các mạng xã hội cho thấy sự ủng hộ về tư tưởng cho IS ở khu vực thiểu số nhiều xung đột này, nơi có khoảng 7.000 người thiệt mạng vì bạo lực từ năm 2004. Tuy nhiên, họ cho biết không có bằng chứng cho thấy người Hồi giáo Mã Lai ở Thái Lan đã gia nhập hoặc cộng tác với IS.
Mặc dù lực lượng nổi dậy BRN tiến hành đánh bom ở các khu vực nhiều du khách nước ngoài vào các năm 2015 và 2016, các vụ này thường không gây nhiều thương vong.
Giới phân tích tin rằng nếu các mâu thuẫn ở miền nam Thái Lan không được giải quyết thấu đáo, thì có nguy cơ thế hệ con cái của các phần tử ly khai cứng rắn ở đây sẽ gia nhập hoặc hợp tác với IS, làm tăng mức độ đẫm máu trong các vụ khủng bố ở khu vực du lịch miền nam Thái Lan./.