Ngày 3/9, Philippines đã cáo buộc Trung Quốc đang tiến hành xây dựng cơ sở mới tại khu vực tranh chấp ở bãi cạn Scarborough/ Hoàng Nham, bãi cạn mà cả 2 nước cùng tuyên bố chủ quyền.
Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin đã thông báo rằng, ngày 31/8, quân đội Philippines đã phát hiện 3 chiếc tàu tuần duyên Trung Quốc cùng với nhiều khối bê tông tại khu vực bãi cạn Scarborough/ Hoàng Nham.
 |
| Khu vực bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham (Ảnh: QQ) |
Theo ông Gazmin, sự kiện đó hoàn toàn đi ngược lại bản Tuyên bố về Ứng xử trên Biển Đông (DOC), một thỏa thuận xây dựng lòng tin không ràng buộc về hành vi trên biển ký kết năm 2002 giữa Trung Quốc và Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN).
Phát biểu với báo giới, ông Gazmin nói: “Đầu tiên là đá, rồi đến máy đóng cọc, sau đó là cả một nền móng… Nếu không theo dõi sát sao, khi quay trở lại đây sau một thời gian nữa, ta có thể thấy cả một đơn vị đồn trú”.
Khi được hỏi về các cáo buộc của Phillipines, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho hay, ông “không có thông tin” về những cáo buộc nói trên.
Học giả Ian Storey, một chuyên gia nghiên cứu an ninh khu vực tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore cho rằng, nếu cáo buộc của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines là sự thật thì đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng nhất kể từ năm 2002 đến nay.
Ông Storey cũng cho rằng, nếu cáo buộc trên là có thật thì hành động này “chắc chắn sẽ làm gia tăng căng thẳng” ở Biển Đông.
Theo các chuyên gia phân tích, Philippines khó có thể sử dụng vũ lực để ngăn chặn bất kỳ một công trình xây dựng nào trong khu vực tranh chấp, vì hành động đó sẽ tạo cớ để Trung Quốc có thể chiếm đóng các đảo tranh chấp khác đang do Philippines kiểm soát.
Hiện nay, Philippines, Trung Quốc và vùng lãnh thổ Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền đối với bãi cạn Scarborough/ Hoàng Nham. Philippines cho rằng bãi cạn này hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý được Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS 1982) công nhận.
Kể từ năm 1997, Philippines bắt đầu tiến hành đòi chủ quyền đối với bãi cạn này. Gần đây, Philippines cũng đã đệ đơn kiện Trung Quốc lên Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) xung quanh tranh chấp giữa hai nước trên biển Đông./.