Một lệnh ngừng bắn mới tại Syria sẽ chính thức có hiệu lực vào nửa đêm hôm nay (30/4, theo giờ địa phương), đánh dấu nỗ lực chung lần thứ 2 của Mỹ và Nga trong năm nay nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 5 năm qua tại Syria.
Theo thỏa thuận đạt được hôm qua giữa Nga và Mỹ, bắt đầu từ nửa đêm hôm nay, “cơ chế im lặng” sẽ chính thức có hiệu lực tại 2 mặt trận: một ở phía Bắc thành phố duyên hải Latakia, hiện do quân đội Syria kiểm soát và một ở Ghouta do phe đối lập kiểm soát nằm ở phía Đông thủ đô Damascus.
Tại cuộc họp báo ngày hôm qua (29/4) ở thủ đô Washington, Người phát ngôn Nhà trắng Josh Earnest cho biết, tình trạng xung đột tiếp diễn tại khu vực phía Bắc Latakia và Đông Ghouta bất chấp lệnh ngừng bắn hôm 27/2 là không thể chấp nhận và đang gây ra những thiệt hại nghiêm trọng. Vì thế, chính phủ hai nước Nga và Mỹ đã thúc đẩy các bên tham chiến đưa ra một cam kết mới nhằm chấm dứt mọi hành vi thù địch.
Đây là lệnh ngừng bắn thứ 2 đạt được trong năm nay theo sáng kiến của Nga và Mỹ sau khi lệnh ngừng bắn đầu tiên có hiệu lực từ hôm 27/2 bị đổ vỡ, dẫn tới tình trạng leo thang căng thẳng trong những ngày qua, đặc biệt là tại Aleppo, một thành phố lớn ở miền Bắc Syria.
Tuy nhiên, dù thừa nhận tình trạng xung đột tại Aleppo là không thể chấp nhận và đáng lo ngại, song Nga và Mỹ lại không thể đi tới một thỏa thuận ngừng bắn tại khu vực này.
Người phát ngôn Nhà trắng Josh Earnest nói: “Bất chấp lệnh ngừng bắn đạt được, giao tranh vẫn tiếp diễn tại khu vực Latakia và Đông Ghouta. Điều này là không thể chấp nhận và đang gây ra những thiệt hại lớn. Vì thế, chính phủ Nga và Mỹ đã cùng nhau làm việc, thúc đẩy các bên tham chiến tại Syria đưa ra cam kết mới chấm dứt các hành vi thù địch. Chúng tôi hi vọng, bằng việc làm mới lại thỏa thuận ngừng bắn và chỉ tập trung vào 2 mặt trận cụ thể, chúng ta có thể tạo ra được động lực mới để hướng tới sự chấm dứt chiến sự trên diện rộng.”
Tại Aleppo, sau một thời gian tạm lắng nhờ lệnh ngừng bắn đạt được hồi tháng 2, giao tranh lại tiếp diễn với mức độ ngày càng tăng. Hôm qua lại có thêm một bệnh viện tại thành phố chiến lược nằm ở Tây Bắc Syria này bị trúng bom, làm nhiều người bị thương và gây hư hại nghiêm trọng tòa nhà. Vụ việc xảy ra chỉ hơn 1 ngày sau vụ không kích nhằm vào một bệnh viện nhi cũng tại Aleppo làm 30 người thiệt mạng, trong đó có trẻ em và cả những bác sĩ nhi được xem là cuối cùng còn ở lại thành phố.
Theo Tổ chức giám sát nhân quyền Syria, chỉ trong 1 tuần qua, đã có hơn 200 dân thường đã thiệt mạng ở Aleppo trong các vụ không kích, nã pháo và bắn tên lửa của cả hai phía quân đội chính phủ và phe đối lập Syria.
Tình trạng bạo lực tiếp diễn và thậm chí còn có dấu hiệu leo thang đã một lần nữa cho thấy thất bại của tiến trình đàm phán tại Geneva (Thụy Sĩ). Hiện cả Nga và Mỹ, hai quốc gia bảo trợ cho các lệnh ngừng bắn tại Syria đang tích cực làm việc để cùng với Liên hợp quốc khôi phục tiến trình chính trị nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 5 năm qua tại quốc gia Trung Đông này.
Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest nói: “Thực tế là việc lệnh ngừng bắn bị đổ vỡ và xung đột tiếp diễn đã làm suy yếu các nỗ lực thúc đẩy đàm phán chính trị. Vì thế, câu hỏi đặt ra liệu chúng ta có thể tạo ra xung lực mới cho các cuộc đàm phán thông qua việc mở rộng các khu vực ngừng bắn ở Syria hay không. Mục tiêu của chúng tôi là làm mới lệnh ngừng bắn, trên cơ sở mong muốn thúc đẩy các cuộc đàm phán chính trị của các bên liên quan.”
Chính phủ Nga cùng ngày cũng tuyên bố sẵn sàng liên lạc với tất cả các nước quan tâm tới việc nối lại tiến trình đàm phán hòa bình Syria ở Geneva, đặc biệt là Mỹ, đồng thời khẳng định những kênh liên lạc cần thiết đang được sử dụng./.