Việc Iran đạt được thỏa thuận về lộ trình hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) là kết quả quan trọng để thúc đẩy đàm phán với Nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Đức).
Điều này cũng đang tạo thêm động lực để chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp tục tìm kiếm thỏa thuận hạt nhân với Iran mà trước hết là yêu cầu Quốc hội trì hoãn các biện pháp trừng phạt mới chống Iran.
 |
| Người phát ngôn Nhà trắng Jay Carney nhấn mạnh khả năng Mỹ tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho vấn đề Iran (Ảnh AP) |
Phát biểu với báo giới tại Vienna, Áo sau khi trở về từ Iran, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) Yukiya Amano hôm 12/11 cho biết, theo thỏa thuận đạt được, Iran sẽ cho các thanh sát viên của IAEA thị sát lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak và mỏ urani Gachin ở phía Nam Iran trong vòng 3 tháng tới.
Theo ông Amano, vấn đề hạt nhân Iran là hết sức phức tạp và cần có các biện pháp tiếp cận từng bước: “Một số biện pháp được đề cập trong phần phụ lục liên quan yếu tố quân sự có thể có và như các bạn biết quan hệ giữa Iran và IAEA đã trải qua lịch sử lâu dài. Vấn đề hạt nhân Iran hết sức phức tạp và không thể giải quyết mọi thứ trong một thời gian ngắn. Đó là lý do chúng ta có cách tiếp cận từng bước và các vấn đề khác chưa được đề cập sẽ được giải quyết trong tương lai”.
Diễn ra ngay sau cuộc đàm phán giữa Iran và nhóm P5+1, các cuộc đàm phán giữa Iran và Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế với thỏa thuận về lộ trình hợp tác được cho là sẽ tạo động lực để Iran và các cường quốc tìm kiếm một thỏa thuận trong thời gian tới.
Với những diễn biến trên, các quan chức Nhà Trắng đều nhất trí cho rằng bây giờ không phải là lúc gia tăng các biện pháp trừng phạt chống Iran, khi mà các bên đang nỗ lực để đạt được một thỏa thuận trong vài tháng tới.
Theo kế hoạch, ngày 13/11 Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ báo cáo với các thành viên Ủy ban Ngân hàng Thượng viện về kết quả cuộc đàm phán mà ông vừa tham dự với Iran tại Geneva, Thụy Sỹ.
Phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 12/11, Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết, trong lúc vẫn theo đuổi các biện pháp trừng phạt, chính quyền của Tổng thống Obama ở thời điểm hiện tại cho rằng điều quan trọng là phải dành thêm thời gian cho việc tìm kiếm một giải pháp ngoại giao để ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân.
Theo ông Jay Carney, các biện pháp trừng phạt mới sẽ gây trở ngại cho nỗ lực của Mỹ đang có cơ hội cùng nhóm P5+1 đàm phán về chương trình hạt nhân gây tranh cãi nhiều thập kỷ qua với Iran.
Người phát ngôn Jay Carney nhấn mạnh, các biện pháp mới trừng phạt Iran vào lúc này cũng có thể kích động lực lượng theo đường lối cứng rắn ở Iran, những người vốn phản đối chủ trương đối thoại của tân Tổng thống Hassan Rowhani.
Ông Carney cảnh báo giới lập pháp bảo thủ Mỹ rằng siết chặt hơn nữa lệnh trừng phạt nhằm vào Iran sẽ khiến nước Mỹ lâm vào một cuộc chiến tranh. Quan chức Nhà Trắng nhấn mạnh người dân Mỹ mong muốn một giải pháp hòa bình nhằm ngăn chặn sự phát triển hạt nhân của Iran, đồng thời buộc nước Cộng hòa Hồi giáo này đạt được sự thỏa thuận.
Mặc dù vòng đàm phán vừa qua đã kết thúc mà không có một thỏa thuận nào, Người phát ngôn Jay Carney khẳng định Mỹ và các cường quốc đồng minh khác vẫn nhất trí theo đuổi các cuộc thương lượng để tiến tới một thỏa thuận hạt nhân với Iran.
“Đã có những tiến bộ quan trọng đạt được tại các cuộc đàm phán này. Tuy nhiên, như tôi đã nói, nhóm P5+1 đã thể hiện sự đoàn kết và chúng tôi vẫn đoàn kết trong việc thúc đẩy đề xuất với Iran cũng như cách tiếp cận của chúng tôi đối với các cuộc đàm phán. Các bên vẫn còn bất đồng và còn một số vấn đề quan trọng phải giải quyết giữa P5+1 và Iran. Do đó chúng tôi sẽ nối lại đàm phán với Iran vào ngày 21 và 22-11 tới”, ông Carney tuyên bố.
Các lời cảnh báo trên đây của Nhà Trắng được đưa ra sau khi một số nhà lập pháp Mỹ cho biết họ đang tìm cách thúc đẩy tăng cường trừng phạt Iran nhằm ngăn chặn chính quyền của ông Obama có nhượng bộ quá nhiều trong thỏa thuận hạt nhân với nhà nước Hồi giáo, gây tổn hại an ninh của đồng minh Israel./.