Các nhà thiên văn học đã quan sát được những tia plasma phun ra mạnh mẽ từ một hố đen siêu nặng sau khi hố đen này "ăn ngấu nghiến" các vật chất xung quanh nó. Phát hiện trên hứa hẹn sẽ hé lộ những bí ẩn về những thiên hà được hình thành từ sớm và cách thức chúng tiến hóa trong vũ trụ.
 |
| Hình ảnh minh họa một hố đen phun ra những luồng sáng mạnh mẽ. Ảnh: NASA |
Quan sát này thậm chí còn ấn tượng hơn khi tiết lộ rằng đó là hố đen siêu nặng nằm ở trung tâm một thiên hà cách xa chúng ta 11 tỷ năm ánh sáng. Do đó, những gì chúng ta quan sát từ sự kiện này có thể hé lộ về những ngày sơ khai của vũ trụ khi mà nó mới chỉ 3 tỷ năm tuổi.
Đột phá này có thể đạt được là nhờ hiện tượng thấu kính hấp dẫn. Nhờ có một thiên hà vĩ đại khác nằm giữa chúng ta và nguồn phát ra ánh sáng nên trọng lực đã bẻ cong và khuếch đại thiên hà ban đầu. Nói cách khác thấu kính hấp dẫn xảy ra khi ánh sáng từ vật thể nền (chẳng hạn như một thiên hà) được khuếch đại và sáng lên khi gặp phải một trường hấp dẫn lớn (như một cụm thiên hà) trên đường tới Trái Đất, từ đó giúp chúng ta có thể quan sát chi tiết hơn những vật thể ở xa.
"Hiện tượng này giống như một "kính thiên văn tự nhiên" khiến cho chúng ta có thể quan sát được những vật thể ở xa trong vũ trụ", Takeo Minezaki - một trong các nhà nghiên cứu tại Đại học Tokyo giải thích.
| Hình ảnh cho thấy thiên hà trông sẽ như thế nào nếu gặp hiệu ứng thấu kính hấp dẫn. Ảnh: ALMA |
Nhờ hệ thống kính thiên văn ALMA và việc tận dụng "thấu kính hấp dẫn", các nhà khoa học có thể đạt được tầm nhìn sắc nét đến khó tin với hiệu quả gấp 9.000 lần tầm nhìn của con người.
Những quan sát trên hứa hẹn sẽ hé lộ bí ẩn về việc các thiên hà đã tiến hóa như thế nào vào thời kỳ đầu hình thành vũ trụ. Đặc biệt, dấu ấn nối bật trong các quan sát này là sự kiện một hố đen siêu nặng trong trung tâm của 1 thiên hà đã phun ra những luồng plasma vĩ đại.
Quan sát sự tương tác giữa các tia thoát ra từ hố đen với các đám mây khí mà chúng để lại có ý nghĩa quan trọng trong việc hiểu thêm về cách thức các thiên hà đã tiến hóa trong vũ trụ, các nhà thiên văn học cho biết./.