Cứ đến ngày mồng 7 Tết, dân làng Duyên Yết, xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên, Hà Nội lại tề tựu về Đình làng để tổ chức lễ hội chạy lợn độc đáo của mình. Có lẽ không có nơi nào ở nước ta, một mâm cỗ thịnh soạn lại được chế biến nhanh đến vậy. Chỉ hơn 2 phút, “ông lợn” đã được các trai tráng trong làng chế biến thành một mâm cỗ thịnh soạn gồm đầy đủ thủ, vĩ, lục phũ ngũ tạng để dâng lên Thành hoàng làng.

chay-lon.jpg
Với 2 phút 19 giây, năm nay xóm 2 đã trở thành đội vô địch (Ảnh: Huy Cương).
Theo dân gian truyền miệng, lễ hội chạy lợn ở thôn Duyên Yết đã tồn tại từ đời Hùng Vương thứ 18 khi Đức Cao Sơn Đại Vương dẫn quân đi đánh giặc đã nghỉ chân tại làng. Các bô lão đã xin được làm cỗ khao quân, nhưng Đức Thánh chỉ đồng ý với điều kiện dân làng phải sửa soạn thật nhanh.

Khi Đức Cao Sơn Đại Vương còn chưa kịp uống xong chén trà, các vị bô lão đã dâng lên ngài một mâm cỗ thịnh soạn từ một con lợn còn đang sống.

Từ đó, cứ vào ngày mồng 7 Tháng Giêng âm lịch, dân làng Duyên Yết lại tổ chức lễ hội “chạy lợn” để tưởng nhớ đức Cao Sơn Đại Vương.

Cũng theo truyền thuyết, các “ông lợn” chỉ được giao cho các gia đình nền nếp, con cháu thành đạt, phương trưởng chăm nuôi. 10 ngày trước lễ hội, "ông lợn" chỉ ăn cháo gạo nếp và được tắm rửa bằng nước lá thơm hằng ngày.

Cuộc thi chạy lợn của làng Duyên Yết được diễn ra với sự tham gia của 3 xóm. Khi tiếng trống lệnh bắt đầu, các lực sỹ khiêng “ông lợn” chạy vào sân đình. Người chặt đầu, người cạo lông, người lấy phủ tạng, chỉ chưa đầy 2 phút, chiếc thủ lợn ngậm đuôi, gầu o, vai, mông, cùng phủ tạng đã được bày lên khay chuẩn bị dâng lễ.

Năm nay, thôn Duyên Yết còn vinh dự đón nhận Huân chương Lao động Hạng Ba
Tuy nhiên, để giành chiến thắng, không phải cứ nhanh là được. Có một tiêu chí rất quan trọng trong việc đánh giá là tất cả các món dâng lên Thành hoàng phải được chế biến sạch sẽ (tinh thục). Khi các xóm rước mâm cỗ của xóm mình đến cửa đình, Ban Giám Khảo gồm các vị cao niên có uy tín trong làng sẽ cẩn thận xem xét từng mâm cỗ để chấm điểm.

Các “ông lợn” sau khi dâng lên Thành hoàng làng sẽ được mang về từng xóm để “khao quân”.

Theo tục truyền, đội nào thắng trong lễ hội thì nhân dân xóm đó sẽ gặp nhiều may mắn trong cả năm. Vì vậy bí quyết sẽ được các đội giữ cho đến phút cuối cùng.

Lễ hội chạy lợn làng Duyên Yết chính là một biểu tượng của tình đoàn kết, gắn bó giữa quân và dân, tình hàng xóm láng giềng và tinh thần thượng võ của dân tộc Việt Nam.

Một số hình ảnh của Hội chạy lợn khao quân:

Lễ rước kiệu từ ba xóm lên đình làng Duyên Yết.
Các “Ông lợn” được chở bằng xe công nông.

Dân làng và khách thập phương nô nức tới dự lễ hội.
Các xóm chuẩn bị ông lợn để khao quân.
Lễ hội chạy lợn năm nay đông hơn hẳn các năm trước vì có kết hợp với việc đón nhận huy chương lao động hạng ba.
Các lão đô vật trên 80 tuổi biểu diễn bài vật thể hiện sự rèn luyện của quân và dân.
Dân làng được phát lộc đầu năm mới.
Lễ hội chạy lợn chuẩn bị sẵn sang trước sân đình.
Các đội chạy thật nhanh về vị trí.
Việc chế biến mâm cỗ từ lợn chỉ mất vài phút.
Các đội dâng mâm lên thật nhanh.
Và Đội xóm 2 đã hoàn thành mâm cỗ của mình trong vòng chưa đầy ba phút.
Không khí vui vẻ cả làng.