Thanh tra thành phố Hà Nội ngày 19/3 có thông báo kết luận thanh tra toàn diện việc quản lý sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn.

Đất rừng Sóc Sơn bị xẻ thịt. (ảnh: báo Lao Động)

Kết quả thanh tra nêu rõ: sau khi có quy hoạch điều chỉnh rừng năm 2008, các cơ quan quản lý đã buông lỏng quản lý dẫn đến các trường hợp vi phạm đất đai, mua bán chuyển nhượng, vi phạm trật tự xây dựng tiếp tục diễn ra trên địa bàn các xã có rừng, cụ thể:

Vi phạm về công tác quản lý quy hoạch

Năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã đã được UBND Thành phố phê duyệt tại Quyết định số 2100/QĐ-UBND ngày 29/5/2008, tổng diện tích chồng lấn là: 340,12 ha (trong đó: Bắc Sơn: 41,32ha, Phù Linh: 18,12ha, Hồng Kỳ: 23,73ha, Hiền Ninh: 28,57ha, Nam Sơn 29,29ha; Tiên Dược: 6,17ha) là vi phạm quy định về việc lập, thẩm định phê duyệt quy hoạch nông thôn mới: “Nguyên tắc lập quy hoạch... đồ án quy hoạch nông thôn mới phải tuân thủ các đô án quy hoạch cấp trên đã được phê duyệt”. Dẫn đến, UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng.

Năm 2013, UBND huyện Sóc Sơn giao cho Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện Sóc Sơn triển khai thực hiện dự án đo đạc thi công căm mốc ranh giới rừng theo Quyết định số 2100/QĐ-UBND ngày 29/5/2008. Tuy nhiên, việc xác định vị trí cắm mốc và thực hiện thi công cắm mốc giới ngoài thực địa tại một số xã không đúng quy hoạch, một số vị trí đất quân sự và đất rừng được tách ra khỏi quy hoạch rừng như: xã Hiền Ninh, Tiên Dược, Phù Linh...

Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại nêu trên thuộc UBND các xã, Phòng Quản lý đô thị huyện, Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND huyện Sóc Sơn (giai đoạn từ năm 2012 đến nay).

Vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ

Theo thanh tra, UBND các xã đã vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ: buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm.

UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được sổ lượng Số Lâm bạ đã cấp.

UBND huyện Sóc Sơn giao Ban quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng Sóc Sơn ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng cho 94 hộ gia đình, cá nhân tại 7 xã. Hàng năm, UBND huyện Sóc Sơn, không lập kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, không theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, một số vị trí chưa xác định ranh giới rừng.

Ban quản lý rừng phòng hộ - Đặc dụng Hà Nội không lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến việc giao khoán, tình trạng sử dụng 186,63ha đất trên địa bàn 7 xã (Nam Sơn, Hồng Kỳ, Phù Linh, Hiện Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Minh Phú); buông lỏng quản lý, không kịp thời kiểm tra, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương xử lý vi phạm về đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng đất cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ.

Sở NN-PTNT thiếu kiểm tra, hướng dẫn trong công tác quản lý nhà nước, không kiểm tra, giám sát đôi với Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội về đất rừng và để đơn vị buông lỏng quản lý, không kiểm tra để các tổ chức, cá nhân xây dựng công trình trên đất thuộc quy hoạch rừng, không lưu giữ hồ sơ tài liệu về quy hoạch rừng và hồ sơ quản lý rừng. Đến năm 2017-2018, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mới có văn bản chỉ đạo Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội trong việc quản lý, sử dụng đất rừng đồng thời phối hợp với UBND các xã lập biên bản các công trình vi phạm trật tự xây dựng.

Để xảy ra các sai phạm trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch UBND các xã Hiền Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ và Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Giám đốc Sở NN-PTNT (giai đoạn từ năm 2008 đến nay).

7 xã vi phạm sử dụng đất, trật tự xây dựng

Vi phạm trong sử dụng đất, trật tự xấy dựng tại các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ.

Kết luận nêu: UBND 7 xã buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong diện tích đất thuộc quy hoạch rừng phòng hộ môi trường, như mua bán chuyển nhượng, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng trái phép trên đất thuộc quy hoạch rừng, cụ thể:

Theo số liệu, bản đồ và tài liệu do Công ty Đo đạc và khoáng sản và UBND các xã cung cấp, thể hiện các thửa đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ năm 2008, gồm: xã Hiền Ninh: 245 thửa, có 206 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Nam Sơn: 555 thửa, có 234 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Tiên Dược: 161 thửa, có 42 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Hồng Kỳ: 104 thửa, có 78 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Phù Linh: 110 thửa, có 15 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Bắc Sơn: 588 thửa, có 167 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Quang Tiến: có 44 thửa (chưa xác định được ranh giới, chủ sử dụng đất); nhưng chưa có giấy tờ về quyền sử dụng đất.

Về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: UBND ba xã: Phù Linh, Nam Sơn, Hồng Kỳ, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn, UBND huyện Sóc Sơn xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 13 trường hợp sử dụng đất trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008.

Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn làm thủ tục chuyển nhượng, cập đổi giấy chứng nhận cho 22 trường hợp mua bán, chuyền nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008.

Có 12 trường hợp tại 4 xã Hiền Ninh, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ, cụ thể: Phù Linh: 2; Tiên Dược 5; Hiền Ninh 2; Quang Tiến 3, vi phạm Điều 12, Luật Bảo vệ và phát triển rừng: “Những hành vi bị nghiêm cấm: Lấn, chiếm, chuyển mục đích sử dụng rừng trái phép; Giao rừng, cho thuê rừng, chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng giá trị quyển sử dụng rừng, giá trị rừng sản xuất là rừng trồng trái pháp luật”. Nhưng UBND xã Phù Linh, Tiên Dược, Quang Tiến vẫn xác nhận, chứng thực vào hợp đồng mua bán của các hộ là vi phạm quy định của Chính phủ quy định về cấp bản sao từ số gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch.

Vi phạm về trật tự xây dựng trong quy hoạch rừng: tại 7 xã có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008 (Tiên Dược: 82 trường hợp, Quang Tiến: 04 trường hợp, Hiền Ninh: 46 trường hợp, Phù Linh: 8 trường hợp, Nam Sơn: 5 trường hợp, Bắc Sơn: 11 trường hợp, Hồng Kỳ: 15 trường hợp), nhưng UBND 07 xã, Đội Quản lý trật tự xây dựng huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND huyện Sóc Sơn thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý về đất đai và trật tự xây dựng dẫn tới nhiều công trình đã xây dựng với quy mô lớn mà không kiểm tra và xử lý.

Để xảy ra các sai phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách quản lý đất đai, TTXD và cán bộ địa chính xã Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ; Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Đội Thanh tra xây dựng huyện Sóc Sơn (nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện), bên cạnh đó có trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng (giai đoạn từ 2008- đến nay). Ngoài ra, có trách nhiệm của Thanh tra Sở Xây dựng trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra về trật tự xây dựng (giai đoạn 2014-2016) và trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý nhà nước về đất đai (giai đoạn từ 2008- đến nay).

Chuyển hồ sơ cơ quan điều tra những vi phạm mua bán, chuyển nhượng đất

Thanh tra Thành phố đề nghị UBND Thành phố giao UBND huyện Sóc Sơn: Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đề xảy ra các vi phạm như kết luận nêu trên.

Tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 trên địa bàn các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND huyện Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu. Đối với các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2006-2018, thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích.

Kiểm tra, rà soát GCNQSDĐ đã cấp trên địa bàn 7 xã; làm rõ các trường hợp cấp GCNQSDĐ nằm trong quy hoạch rừng, có phương án xử lý theo quy định.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận trên.

Kiểm điểm trách nhiệm đối với Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội để xảy ra những vi phạm đã được kết luận trên.

Giao Sở Tài nguyên và Môi trường: Rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận trên.

Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai chỉ nhánh huyện Sóc Sơn trong việc làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được kết luận trên. `

Giao Sở Xây dựng: Tổ chức rút kinh nghiệm đối với Thanh tra Sở Xây dựng về những thiểu sót đã được kết luận trên.

Cho phép Thanh tra Thành phố chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra Công an thành phố Hà Nội đối với những vi phạm trong việc chứng thực, xác nhận mua bán, chuyển nhượng đất dẫn đến việc xây dựng công trình vi phạm trong quy hoạch rừng năm 2008 để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật./.