Kết quả phiên toàn xét xử Tổng thống Trump ở Thượng viện ngày 5/2 không có gì đáng ngạc nhiên khi ông được tuyên vô tội. Nhưng trên thực tế, phần kết của câu chuyện phải chờ tới tháng 11/2020, khi các cử tri Mỹ đi bỏ phiếu bầu cử.
Đó là khi đảng Dân chủ cuối cùng cũng sẽ biết được rằng liệu canh bạc luận tội Tổng thống lần thứ 3 trong lịch sử nước Mỹ có tác động đến cuộc bầu cử và giúp họ giành chiến thắng ở những cử tri chưa quyết định hay không. Thăm dò dư luận trong quá trình luận tội cho thấy điều đó ít tác động đến ông Trump, trong khi quan điểm giữa những người ủng hộ đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ ngay từ đầu là khó có thể thay đổi.
 |
Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Business Insider |
Tháng 11/2020 cũng sẽ là thời điểm mà các nghị sỹ đảng Cộng hòa (GOP) ở Quốc hội Mỹ, đặc biệt là những nghị sỹ ở các bang dao động, có thể sẽ nhận lấy “cái giá chính trị” của việc thiết lập một “bức tường người” nhằm ngăn chặn các nỗ lực bãi nhiệm ông Trump khỏi Phòng Bầu dục.
Ngày Bầu cử sẽ là “ngày phán xét”
Các luật sư của ông Trump tuyên bố rằng với cuộc bầu cử còn cách 9 tháng nữa, cũng nên để lại cho các cử tri đưa ra phán quyết cuối cùng về việc Tổng thống Trump có lạm dụng quyền lực hay không khi gây sức ép Ukraine điều tra đối thủ chính trị đảng Dân chủ Joe Biden.
Tác động của phiên tòa luận tội đối với cuộc bầu cử vẫn còn chưa rõ. Từ nay cho tới Ngày Bầu cử, cơn bão luận tội Trump và cuộc chiến đảng phái xung quanh vấn đề này có thể chỉ còn là một ký ức xa xôi đối với nhiều cử tri muốn tập trung vào các vấn đề “bánh mỳ và bơ”.
Tuy nhiên, việc luận tội một trong những Tổng thống “phân cực” nhất trong lịch sử hiện đại của Mỹ cũng vẫn ít nhiều tác động đến cuộc đua bầu cử bằng cách tiếp thêm sinh lực cho các “căn cứ địa” của cả 2 đảng.
“Tôi nghĩ nó đã tạo một điểm tốt cho đảng Dân Chủ. Nó thức tỉnh một số nhà hoạt động rằng có khả năng rất thực tế ông Trump sẽ tái đắc cử nhiệm kỳ 2”, Larry Sabato, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính trị Đại học Virginia nói.
Ông Trump đã gây quỹ hàng triệu USD cho chiến dịch tái tranh cử từ trước phiên xét xử luận tội, với số tiền lên tới 46 triệu USD trong quý 4 năm 2019. Số tiền, được huy động trong quá trình yêu cầu luận tội, chủ yếu là từ những người ủng hộ giận dữ với các nỗ lực của đảng Dân chủ nhằm bãi nhiệm ông.
Đảng Dân chủ, những người vẫn đang lo ngại về thế đa số mong manh ở Hạ viện, cũng chứng kiến hoạt động gây quỹ tăng mạnh ở cả các ứng viên Tổng thống của đảng cũng như ở cuộc đua Quốc hội.
Theo một số nhà phân tích chính trị, cả đảng Dân chủ và Cộng hòa nhiều khả năng sẽ tấn công lá phiếu luận tội của đối phương ở Thượng viện và Hạ viện trên các đoạn quảng cáo trong suốt chiến dịch tranh cử. Điều này thậm chí đã bắt đầu ở một số bang.
Những cử tri đang dao động
Khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố yêu cầu luận tội hồi tháng 9/2019, nhiều thành viên Dân chủ hy vọng về việc giành được tỷ lệ ủng hộ cao hơn. Thực tế, bà Pelosi đã dẫn các số liệu thăm dò cho thấy có sự gia tăng ủng hộ của người dân Mỹ đối với yêu cầu luận tội Tổng thống.
Suốt nhiều tháng, thăm dò dư luận cho thấy sự ủng hộ đối với việc luận tội có gia tăng nhẹ, nhưng lại không tạo nên được một làn sóng đáng kể bất chấp các phiên điều trần được phát trên truyền hình, trong đó các cựu quan chức và các quan chức đương nhiệm nêu chi tiết về chiến dịch sức ép nhằm thúc đẩy Ukraine tiến hành điều tra theo ý ông Trump.
Quyết định của bà Pelosi tiến hành yêu cầu luận tội đã kiềm chế được sự phản đối của những người cánh tả trong nội bộ đảng Dân chủ, những người cho rằng nỗ lực luận tội Trump có thể khiến đảng này bị “gậy ông đập lưng ông” trong cuộc bầu cử tương lai.
Quyết định của bà đã cho đảng Dân chủ một lập trường đoàn kết nhằm vào cách hành xử không phù hợp của ông Trump, điều mà họ có thể sử dụng để chống lại phe Cộng hòa trong tháng 11/2020.
Các nghị sỹ Dân chủ nói rằng quyết định của các Thượng nghị sỹ Cộng hòa liên quan tới việc không triệu tập nhân chứng mới tới phiên xét xử và tuyên vô tội cho ông Trumo có thể trở lại “ám ảnh” chính họ vào tháng 11 năm nay.
“Rất nhiều người sẽ nhìn vào đảng Cộng hòa và nói rằng ‘Họ đã bảo vệ Tổng thống hơn là tìm ra sự thật’”, Hạ nghị sỹ California Gil Cisneros (đảng Dân chủ) nói trong một cuộc phỏng vấn.
Ông Trump giờ có thể “khoe khoang” rằng ông đã sống sót qua cả cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller về việc Nga can thiệp bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 để giúp ông đắc cử cũng như cơn bão luận tội.
Thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy, quá trình luận tội không tác động tới sự ủng hộ của người dân Mỹ đối với ông.
Kết quả thăm dò mới nhất tiến hành ngày 3-4/2 cho thấy, 42% người Mỹ trưởng thành ủng hộ hiệu quả công việc của ông Trump, trong khi 54% không đồng tình. Con số này cũng tương tự như khi Hạ viện tiến hành yêu cầu luận tội tháng 9/2019, khi đó tỷ lệ này lần lượt là 43% và 53%. Bởi vậy, quyết định sau cùng có thể sẽ nằm ở các cử tri độc lập.
Hạ nghị sỹ Jeff Van Drew bang New Jersey, người từng lo ngại về cơn bão luận tội tới mức quyết định chuyển từ đảng Dân chủ sang đảng Cộng hòa, đã nói về ông Trump rằng: “Tôi không nghĩ có ai đó không bị tác động [bởi cuộc luận tội-ND]. Tôi chắc chắn nghĩ rằng nó sẽ có lợi cho ông ấy”./.