Thượng nghị sỹ John McCain: Tự hào về tình hữu nghị Việt-Mỹ

Thượng nghị sỹ Mỹ John McCain.

PV:Khi cùng bắt tay xây dựng nền móng cho tiến trình bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ cách đây hơn 20 năm, ông có bao giờ hình dung rằng quan hệ song phương lại có thể đạt được những tiến triển được mô tả là “vượt ngoài kỳ vọng” với 3 Tổng thống Mỹ liên tiếp thăm Việt Nam?  

Thượng nghị sỹJohn McCain: Khi đó, tôi đã rất kỳ vọng vào những tiến bộ trong quan hệ hai nước. Tôi cũng hy vọng và đã chứng kiến trên thực tế sự hàn gắn vết thương của cuộc chiến tranh đầy cay đắng giữa các quân nhân Việt Nam và Mỹ. Đây là điều mà tôi cảm thấy tự hào nhất.

Chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Obama thể hiện quan hệ hữu nghị, mối quan tâm chung cũng như sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Tôi cũng hy vọng sẽ có nhiều chuyến ghé thăm Việt Nam của các tàu hải quân Mỹ cũng như các cuộc diễn tập chung giữa quân đội hai nước trong các lĩnh vực như cứu trợ thảm họa hay các vấn đề nhân đạo khác.

PV:Theo các quan chức Mỹ thì chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ tập trung vào hướng tới tương lai thay vì khơi lại quá khứ. Là một cựu chiến binh tham chiến tại Việt Nam với một phần ký ức gắn sâu với cuộc chiến này, cảm xúc của ông sẽ như thế nào nếu ông có mặt tại Hà Nội vào thời điểm diễn ra chuyến thăm? 

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi sẽ rất phấn khởi, có lẽ là gần giống như thời khắc chúng ta tuyên bố bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ. Tôi tự hào về quan hệ, về tình hữu nghị giữa hai nước. Tôi không thấy gì khác ngoài những điều tốt lành về tương lai quan hệ giữa hai nước. Rất nhiều du học sinh Việt Nam đang học tập tại Mỹ, trường Đại học Fulbright đang chuẩn bị được thành lập tại thành phố Hồ Chí Minh...Chúng ta có rất nhiều hoạt động giao lưu, góp phần thúc đẩy quan hệ song phương ngày càng phát triển mạnh mẽ.   

PV:Một trong những chủ đề rất được quan tâm trong chuyến thăm của Tổng thống Obama là tình hình hình căng thẳng tại Biển Đông. Theo ông thì ông Obama sẽ gửi thông điệp gì về vấn đề này tại Việt Nam?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi cho rằng Tổng thống Obama đã thể hiện quan điểm rất rõ ràng trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ và tự do hàng hải tại tuyến đường biển quan trọng bậc nhất thế giới này. Tôi tin Tổng thống Obama sẽ ủng hộ quan điểm của ASEAN trước những hành động vi phạm luật pháp quốc tế như là xây đảo nhân tạo trong khu vực. Và ông Obama cũng ủng hộ Việt Nam mua vũ khí từ Mỹ để phục vụ mục đích phòng vệ. 

PV:Nhưng cho đến nay thì vẫn chưa có dấu hiệu khả quan về khả năng Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi cho rằng việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam là điều rất quan trọng. Như chúng ta thấy, hiện đang nổi lên rất nhiều thách thức tại Biển Đông và biển Hoa Đông, do đó việc Việt Nam nâng cao năng lực phòng vệ có ý nghĩa quan trọng. Điều này không có nghĩa là chiến tranh với Trung Quốc, mà một nước Việt Nam vững mạnh và luôn sẵn sàng trong mọi tình huống có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam.

PV:Một chủ đề quan trọng nữa được đề cập đến trong chuyến thăm của Tổng thống Obama là Hiệp định TPP. Ông có cho rằng hiệp định này sẽ được Quốc hội Mỹ thông qua trong năm nay?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi e rằng TPP khó có thể được Quốc hội Mỹ thông qua trong năm nay. Tôi sẽ tiếp tục nỗ lực thúc đẩy việc thông qua TPP, song việc đạt được mục tiêu này đòi hỏi nỗ lực của tổng thống kế nhiệm. Điều quan trọng là chúng ta cần làm thế nào để người dân Mỹ hiểu rằng nền kinh tế Mỹ sẽ bị tổn hại nếu không có TPP.

PV:Việt Nam và Mỹ đã trải qua một cuộc chiến tranh với nhiều hệ lụy tàn khốc. Liệu chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ là động lực để hai bên thúc đẩy hơn nữa các hoạt động giải quyết hậu quả chiến tranh, thưa ông?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi cho rằng chúng ta có nhiều phương thức để tiếp tục tăng cường quan, hệ song phương, có thể là hợp tác an ninh-quốc phòng, giáo dục, chương trình học bổng Fulbright, các chuyến thăm viếng hữu nghị của tàu Mỹ…Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam giải quyết vấn đề chất độc da cam, trong khi Chính phủ Việt Nam giúp Mỹ tìm kiếm hài cốt quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam.

PV:Ông nghĩ như thế nào về triển vọng quan hệ Việt-Mỹ sau khi Tổng thống Obama rời nhiệm sở vào đầu năm tới?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi tin rằng tổng thống kế tiếp của nước Mỹ, dù là ai hay thuộc đảng phái nào, cũng đều coi trọng tiến trình bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, coi đây là bước tiến không chỉ đối với quan hệ song phương mà còn cả với việc hàn gắn vết thương của các quân nhân Mỹ cũng như Việt Nam từng tham gia cuộc chiến tranh Việt Nam.

PV:Ngoài chiến tranh thì đâu là kỷ niệm đáng nhớ nhất của ông tại Việt Nam?

Thượng nghị sỹJohn McCain: Tôi đã trở lại Việt Nam nhiều lần, thường là cùng với bạn bè. Một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất trên thế giới này là lên thuyền ra vịnh Hạ Long, nghỉ đêm tại đó, chứng kiến cuộc sống của những con người cả đời gắn bó với biển. Hạ Long là một trong những địa điểm đẹp nhất trên trái đất. Khi đi dạo qua Hồ Tây, tôi rất vui thấy mọi người đều nhận ra mình và gọi to “McCain, McCain!”. Tất cả đều vô cùng thân thiện. Đồ ăn Việt Nam là món yêu thích của tôi. Đôi lúc tôi còn ăn cả bánh chưng vào dịp Tết nữa.

***Xin cảm ơn ông./.