Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 5/3 tuyên bố sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 9/3 tới tại thủ đô Moscow để thảo luận về vai trò của Iran tại Syria. Chuyến đi được dư luận khu vực và quốc tế đặc biệt quan tâm bởi diễn ra chỉ chưa đầy 1 tháng sau chuyến thăm Mỹ của ông Netanyahu và trong bối cảnh vai trò ngày càng tăng của Iran tại khu vực.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gặp nhau tại Jerusalem ngày 25/6/2012. Ảnh: Times of Israel.

Phát biểu tại cuộc họp nội các hàng tuần, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết, mục đích chuyến thăm Nga lần này là thể hiện sự phản đối chống lại cái mà ông gọi là “những nỗ lực của Iran nhằm hiện diện quân sự thường xuyên tại Syria.”

“Giữa tuần này, tôi sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow” – ông Netanyahu cho biết. “Trọng tâm các cuộc thảo luận sẽ  là Syria và nỗ lực nhằm đạt được một thỏa thuận trong vấn đề này. Một điều chắc chắn là dù có đạt được thỏa thuận hòa bình hay không, thì Iran vẫn đang tìm cách hiện diện thường xuyên tại Syria, có thể là trên mặt đất hoặc trên biển, cũng như dần mở rộng mặt trận chống lại Israel trên cao nguyên Golan.”

Chuyến thăm Nga của Thủ tướng Netanyahu diễn ra trong bối cảnh, các nhà lãnh đạo Israel đang lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran tại khu vực kể từ khi cuộc xung đột Syria bùng phát năm 2011.

Iran nhiều lần khẳng định, các lực lượng nước này được triển khai tại Syria là nhằm bảo vệ những khu vực linh thiêng của người Hồi giáo. Tuy nhiên, tháng 11 năm ngoái, tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran tuyên bố, trong tương lai, nước Cộng hòa Hồi giáo có thể thiết lập các căn cứ hải quân tại Yemen hoặc Syria và điều này đã khiến Israel lo ngại.

Iran, do người Hồi giáo dòng Shi’ite lãnh đạo, lâu nay vẫn bị Israel xem là “một kẻ thù lớn” và trên thực tế, hai bên thường xuyên xung đột trong nhiều vấn đề lớn của khu vực, đặc biệt là cuộc khủng hoảng Syria.

Iran ủng hộ chính quyền của Tổng thống Syria Bachar al Assad, trong khi Nga cũng được biết đến là một đồng minh lớn và có ảnh hưởng đối với chính quyền Syria.

Trong vòng hơn 1 năm trở lại đây, Thủ tướng Israel đã trở thành “vị khách thường xuyên” của Nga hơn là Mỹ, khiến dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng đang có sự thay đổi trong cán cân ảnh hưởng tại khu vực Trung Đông giữa Nga và Mỹ?

Nếu diễn ra theo đúng kế hoạch, chuyến thăm Nga ngày 9/3 tới đây của Thủ tướng Israel sẽ là chuyến thăm Nga lần thứ 4 trong hơn một năm qua.

Trong khi, chuyến thăm Mỹ vừa qua của ông Netanyahu chỉ là chuyến thăm thứ 2 và cũng trong khoảng thời gian này 1 chuyến thăm đã bị hủy do những tranh cãi giữa hai bên liên quan tới viện trợ quốc phòng của Mỹ dành cho Israel.

Dù chắc chắn, Israel sẽ không cắt đứt mối quan hệ đồng minh với Mỹ, nhất là trong bối cảnh tân Tổng thống Mỹ Donald Trump có cái nhìn “thân thiện hơn” với Israel, song việc xích lại gần Nga trong thời điểm này có thể nói là có lợi.

Bởi một lý do dễ thấy nhất là vị thế của Mỹ trong khu vực đang bị suy yếu do cách xử lý cuộc nội chiến ở Syria và cuộc chiến chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Trong khi đó, cũng chính tiến trình hòa bình Syria lại đang chứng kiến vai trò ngày càng lớn của Nga.

Theo các nhà phân tích, việc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu quyết định thăm Nga chỉ chưa đầy một tháng sau chuyến thăm Mỹ đã phần nào cho thấy những lựa chọn của nước này trong việc củng cố và thiết lập các mối quan hệ đồng minh.

Israel không muốn mất đi mối quan hệ đồng minh truyền thống với Mỹ, nhưng cũng muốn hướng về Nga vì những lợi ích về an ninh và chính trị, nhất là thông qua quan hệ với Nga để tác động lên cách hành xử của Syria và Iran./.