Việc ngày 17/7 có thêm 2 Thượng nghị sỹ phe Cộng hòa là Mike Lee và Jerry Moran tuyên bố phản đối dự luật chăm sóc sức khỏe mới do chính đảng này soạn thảo không có nghĩa tiến trình hủy bỏ Obamacare đã kết thúc. Nhưng nó là một thất bại lớn nữa cho dự luật còn được gọi là Trumpcare này.

Tuyên bố của Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell sau "thất bại" của Trumpcare. (Ảnh: Twitter)

Vài giờ sau tuyên bố của 2 nghị sỹ trên, Lãnh đạo phe Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện Mitch McConnell đã phải thừa nhận thất bại. “Đáng tiếc, giờ đã rõ ràng rằng nỗ lực hủy bỏ và ngay lập tức thay thế sự thất bại của Obamacare sẽ không thành công” – tuyên bố của ông McConnell đưa ra đêm 17/7 cho biết.

Kênh CNN dẫn lời Julian Zelizer, giáo sư về lịch sử và chính sách công tại trường đại học Princeton (Mỹ), chỉ ra rằng, không chỉ để chính sách chăm sóc sức khỏe bị rơi vào vào tình trạng “hôn mê sâu” mà đảng Cộng hòa Mỹ, tính đến cuối tháng 7 này, cũng chẳng có nổi đạo luật lớn nào để trình Tổng thống Donald Trump ký thành luật sau 6 tháng cầm quyền.

Câu hỏi đặt ra là: Sau 2 cái tên Mike Lee và Jerry Moran, thực sự thì ai hay cái gì đang “bóp nghẹt” Trumpcare?

Thiếu sót của chính Trumpcare

Ngay từ khi được “thai nghén”, dự luật chăm sóc sức khỏe do đảng Cộng hòa Mỹ soạn thảo đã không giải quyết được những mâu thuẫn mà chính nó đặt ra. Dự luật này đặt mục tiêu gỡ bỏ một mảng lớn của lưới an toàn xã hội trong khi không có nhiều đề xuất bù đắp cho hàng triệu người Mỹ bị tổn thất vì nó. Dự luật đã đe dọa tước đi lợi ích của hàng triệu người nghèo, người già cả và ốm đau ở Mỹ.

Phiên bản trước đó của dự luật này đề xuất cắt giảm "sâu" thuế cho tầng lớp giàu nhất ở Mỹ. Nhưng kể cả khi điều đó được loại bỏ khỏi phiên bản dự thảo sửa đổi mới nhất, nó vẫn bị các thống đốc bang thuộc cả 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa cũng như những “ông lớn" trong ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe và đại bộ phận người dân Mỹ phản đối kịch liệt.

Có thể nói phe Cộng hòa đã “cố đấm ăn xôi” thúc đẩy một dự luật dù biết nó có rất ít người ủng hộ trong khi có quá nhiều “nạn nhân”.

“Lỗi” của Tổng thống Donald Trump?

Theo nhận định của giới quan sát, chính ông Donald Trump là nhân tố khiến mỗi bước đi của đảng Cộng hòa trên con đường nỗ lực soạn thảo và thông qua một dự luật chăm sóc sức khỏe thay thế Obamacare càng thêm khó khăn.

Chuyện tưởng chừng như không liên quan nhưng thực chất, những hỗn loạn từ Nhà Trắng liên quan đến cuộc điều tra mối liên hệ giữa đội ngũ tranh cử của ông Donald Trump với Nga, đã ảnh hưởng không nhỏ đến phe Cộng hòa. Những tình tiết mới nhất của cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ liên quan đến con trai Tổng thống Donald Trump Jr. khiến các nghị sỹ Cộng hòa không thể tập trung vào “cuộc chiến Trumpcare”.

Bên cạnh đó, với tỷ lệ ủng hộ thấp kỷ lục, 36%, sau 6 tháng cầm quyền, ông Donald Trump dường như tỏ ra không sẵn sàng hoặc không thể sử dụng quyền năng của Nhà Trắng để thuyết phục công luận và quy tụ sự ủng hộ đối với dự luật thay thế di sản Obamacare của người tiền nhiệm.

Khi Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa bang Nevada Dean Heller bày tỏ quan điểm bảo lưu dự luật này, các tổ chức ủng hộ Tổng thống Donald Trump (pro-Trump Super Pac) dọa sẽ tuyên truyền chống lại ông Heller.

Về phía Tổng thống Donald Trump, một trong những phản ứng đầu tiên của ông, như thường lệ, lại được đăng trên Twitter thay vì các kênh chính thống. “Đảng Cộng hòa nên hủy bỏ Obamacare ngay và nghiên cứu một kế hoạch chăm sóc sức khỏe mới bắt đầu từ đầu. Phe Dân chủ sẽ tham gia!” – ông viết trên Twitter ngày 17/7.

Tuy nhiên, tuyên bố này một lần nữa cho thấy Tổng thống Donald Trump không chịu lắng nghe. Phe Dân chủ đã tuyên bố có thể hợp tác với phe Cộng hòa để sửa chữa những vấn đề hiện nay của Đạo luật Bảo vệ Bệnh nhân và Chăm sóc Sức khỏe hợp túi tiền (ACA – tức Obamacare) chứ không phải là “kết liễu” chương trình này.

“Lỗi” của Thượng nghị sỹ Mitch McConnell?

Khi cuộc thảo luận tại Thượng viện về Trumpcare bắt đầu, dư luận kỳ vọng lãnh đạo phe Cộng hòa chiếm đa số tại đây sẽ là một nhà lập pháp bậc thầy, người có thể hoàn tất tiến trình “hủy bỏ và thay thế” Obamacare.

Nhưng dư luận đã phải thất vọng. Thượng nghị sỹ Cộng hòa Mitch McConnell là một người rất giỏi trong việc ngăn chặn nhưng lại chưa được thử thách trong việc tạo ra luật lệ mới. Và trong bài kiểm tra đầu tiên, ông lại vấp phải một dự luật vốn không có nhiều “người hâm mộ”.

Ông Mitch McConnell chẳng có phép màu nào cho Trumpcare và cũng không chịu khó xuất hiện trên truyền hình hay trước công luận để thuyết phục người dân về dự luật chăm sóc sức khỏe mới. Tất cả mọi nỗ lực đều được tiến hành sau cánh cửa đóng kín còn dư luận Mỹ chỉ được nghe “phong thanh” rằng dự luật mới sẽ tước mất lợi ích của hàng chục triệu người (theo đánh giá chính thức của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ - CBO).

Sau thất bại ngày 17/7, ông Mitch McConnell tuyên bố Thượng viện có thể tiếp tục hủy bỏ Obamacare với độ trễ là 2 năm để dần chuyển đổi sang “một hệ thống chăm sóc sức khỏe lấy bệnh nhân làm trung tâm”. Cách này có thể thành công và ông Mitch McConnell có thể thúc đẩy thông qua Trumpcare tại Thượng viện. Nhưng những nỗ lực tiếp theo của lãnh đạo phe Cộng hòa sẽ ngày càng khó khăn hơn. Mặc dù vậy, nếu ông thành công, dự luật này sẽ được Hạ viện thông qua và ngay lập tức trở thành luật.

“Lỗi” của đảng Cộng hòa?

Lãnh đạo phe Dân chủ chiếm thiểu số tại 2 viện Quốc hội Mỹ là Nancy Pelosi và Chuck Schumer đã thành công trong việc giữ vững quan điểm phản đối của toàn bộ thành viên đảng tại cơ quan lập pháp.

Phe Dân chủ Mỹ thể hiện sự nhất quán trong thông điệp, chỉ ra rất nhiều mối đe dọa từ dự thảo luận mới nhưng tránh được việc trở thành trung tâm của câu chuyện hay bị phe Cộng hòa cáo buộc là bè phái.

Nói cách khác, phe Dân chủ đã để cho phe Cộng hòa tự mắc lỗi./.