Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/1 tuyên bố Mỹ có thể tái tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đây là lần đầu tiên nhà lãnh đạo Mỹ để ngỏ khả năng tái gia nhập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sau khi ông tuyên bố rút khỏi Thỏa thuận thương mại này năm ngoái. Tuyên bố của ông Donald Trump đưa ra khi 11 nước còn lại trong TPP đang chuẩn bị ký một Thỏa thuận thương mại mới sửa đổi hay còn gọi là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào tháng 3/2017.

Tổng thống Donald Trump tại Diễn đàn Kinh tế Davos 2018. Ảnh: CNBC.

Phát biểu với truyền thông bên lề các cuộc họp tại Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Thụy Sĩ, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, các thỏa thuận thương mại mà Mỹ tham gia như TPP hay Thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) là những thỏa thuận tồi. Mỹ đang xem xét các diễn biến và có thể hủy bỏ Thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ.

Liên quan đến Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Tổng thống Donald Trump khẳng định: “Tôi thích các thỏa thuận song phương bởi vì nếu các bạn có một vấn đề nào đó, bạn có thể xóa bỏ. Khi các bạn có thỏa thuận với sự tham gia của nhiều nước giống như TPP, chúng ta không có quyền và lựa chọn tương tự. Tuy nhiên, tôi vẫn có một câu trả lời rằng sẽ tham gia TPP nếu chúng ta có một thỏa thuận tốt hơn”.

Cách đây đúng một năm, ngay sau khi nhậm chức Tổng thống Mỹ, ông Donald Trump đã tuyên bố rút khỏi TPP. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc Mỹ rút khỏi một thỏa thuận mà 12 quốc gia thành viên phải mất nhiều năm đàm phán cũng có tác động lớn đến lợi ích của nước Mỹ. Rút khỏi TPP, chính quyền Mỹ đã không ngừng theo đuổi việc điều chỉnh lại các hiệp định thương mại song phương với các nước thành viên TPP và nhiều nước đối tác thương mại lớn khác trên thế giới.

Tuy nhiên, nỗ lực này đã không thành công bởi chính phủ nhiều nước như Nhật Bản đã từ chối đàm phán thương mại song phương với Mỹ. TPP chiếm 40% GDP của thế giới, định hình thương mại ở  khu vực Châu Á với nhiều hoạt động kinh tế lớn đang diễn ra. Việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận sẽ để lại một khoảng trống lớn cho Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng thương mại khu vực.

Phát biểu bên lề Diễn đàn Davos hôm qua, Cựu Bộ trưởng Thương mại Mỹ Penny Pritzker cho rằng, việc Mỹ rời khỏi TPP là một sai lầm, vì đây là một thỏa thuận quan trọng. Tuy nhiên bà cũng bày tỏ hi vọng với việc 11 nước còn lại đang thúc đẩy một Thỏa thuận sửa đổi vẫn để ngỏ khả năng cho Mỹ cơ hội quay lại.

Sau khi Mỹ rút khỏi TPP, 11 nước thành viên còn lại vẫn tiếp tục đàm phán một thỏa thuận mới thay thế gọi là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).  Ngày 23/1 vừa qua, 11 nước, trong đó có Việt Nam, đã đạt được nhất trí về nội dung sửa đổi của CPTPP và ấn định thời điểm ký thoả thuận này vào tháng 3 tới. Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull hôm qua cho rằng,  không quá mong đợi Mỹ sẽ quay trở lại TPP sớm, nhưng đây sẽ là điều tuyệt vời nếu Mỹ thực hiện điều này trong tương lai.

Ông Turnbull trước đó cũng hoan nghênh việc sửa đổi lại Thỏa thuận thương mại, cho phép  mở cánh cửa để Mỹ  có thể quay trở lại.“Cái cách mà chúng ta xây dựng thỏa thuận để Mỹ có thể quay trở lại. Đây là điều mà chúng ta có thể hi vọng vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Chúng tôi cũng mong đợi các nước khác có thể tham gia như Indonesia, Thái Lan, Hàn Quốc- các quốc gia đều đang thể hiện sự quan tâm tích cực”, ông nói.

Việc các bên nhất trí về CPTPP cũng được cho là thông điệp và cú hích đối với tiến trình tái đàm phán NAFTA mà Tổng thống Mỹ cảnh báo sẽ hủy bỏ nếu Canada và Mexico không nhượng bộ./.