Chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ 2020 có khả năng sẽ tập trung vào vấn đề gia tăng chi phí dịch vụ y tế, hệ thống nhập cư và thực trạng kinh tế nhiều hơn so với tính pháp lý của cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ 2016. Tuy vậy, chiến thắng của Tổng thống Trumpvà cuộc chiến giành quyền lực sau báo cáo điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller cho thấy trong bối cảnh đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đang định vị cuộc đua tiếp theo vào Nhà Trắng, những cáo buộc liên quan đến vấn đề Nga can thiệp bầu cử Mỹ có thể vẫn còn dư âm trong thời gian dài.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr. Ảnh: AP.

Cuộc chiến chưa hồi kết

Phát biểu với những người tham gia một cuộc tuần hành tại bang Michigan tối 28/3 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Trump khẳng định: “Ảo tưởng thông đồng đã kết thúc. Không liên quan. Hoàn toàn vô tội”. Về phần mình, Đảng Dân chủ vẫn cáo buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump đang “tiếp tay” cho sự chậm trễ trong việc công bố đầy đủ báo cáo của ông Mueller vì không muốn người dân Mỹ nhìn thấy những bằng chứng gây tổn hại đối với uy tín của Tổng thống Trump. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cùng ngày cho biết: “Họ càng sớm cung cấp cho chúng tôi thông tin thì chúng tôi càng sớm đưa ra phán xét về vấn đề đó”.

Phe Dân chủ từng hy vọng cuộc điều tra của một nhân vật được tôn trọng như Công tố viên Mueller, có thể kết thúc sau hơn 2 năm và làm sáng tỏ nghi vấn Điện Kremlin thực hiện các hoạt động tình báo để giúp ông Trump chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016. Tuy nhiên, kết luận của ông Mueller rằng đội ngũ tranh cử Trump không cấu kết với Nga lại là một đòn giáng mạnh xuống phe Dân chủ, vốn đang mở nhiều cuộc điều tra nhằm vàoTổng thống Trump, đồng thời dập tắt hy vọng có thể đưa ông chủ Nhà Trắng ra luận tội.

Theo một tiết lộ mới vào ngày 28/3, bản báo cáo đầy đủ của Công tố viên Robert Mueller dài hơn 300 trang trong khi bản tóm tắt của Bộ trưởng Barr chỉ vỏn vẹn có 4 trang. Điều này đã khiến phe Dân chủ nghi ngờ rằng Bộ Tư pháp đang cố gắng che dấu nhiều sự thật để bảo vệ Tổng thống Trump. “Chúng tôi không cần bạn thông dịch cho chúng tôi. Chuyện đó thật đáng trách và không nên diễn ra”, bà Pelosi nói trong một tuyên bố, ám chỉ Bộ trưởng Barr.

Một số cuộc khảo sát trong tuần này cho thấy, báo cáo của Bộ trưởng Tư pháp Barr đã không cung cấp câu trả lời thỏa đáng cho những nghi vấn của công chúng về cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử. Theo thăm dò của CNN, cứ 10 người được hỏi thì 6 người nói muốn Quốc hội nên theo đuổi các phiên điều trần về báo cáo của ông Mueller. Cứ 10 nghị sỹ Dân chủ thì 9 người khẳng định Quốc hội nên tổ chức các phiên điều trần, trong khi chỉ 17% thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ đề xuất này.

Còn theo một cuộc thăm dò của CBS, 3/4 số người được hỏi, trong đó có nhiều thành viên cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa cho rằng, báo cáo của Mueller nên được công bố trước công chúng. Kết quả của các cuộc thăm dò đã phản ánh cuộc chiến đảng phái gay gắt sau khi cuộc điều tra của Công tố viên Mueller kết thúc.

Dân chủ thay đổi mục tiêu

Bà Pelosi hiện giờ đang phải đối mặt với một quyết định khó khăn sau khi Bộ trưởng Tư pháp Mỹ William Barr công bố bản tóm tắt kết luận cuộc điều tra, hoặc là tiếp tục theo đuổi điều tra làm rõ các nghi vấn hoặc là gạt vấn đề này sang một bên để tập trung cho các nhiệm vụ khác.

Mặc dù Đảng Dân chủ có quyền lợi hợp hiến để đánh giá những bằng chứng ông Mueller đã đưa ra và kiểm tra tính hợp lệ trong báo cáo tóm tắt của Bộ trưởng William Barr, song một số thành viên của đảng này giờ không mặn mà với cuộc điều tra nữa, mà nhắm đến nhu cầu giải quyết các vấn đề "miếng cơm manh áo" trong nước. 

Dù không hài lòng với báo cáo của Bộ trưởng William Bar, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi đã cho thấy dấu hiệu muốn chuyển từ kịch bản luận tội Tổng thống sang những vấn đề từng giúp Đảng Dân chủ giành được Hạ viện trong cuộc bầu của Mỹ giữa nhiệm kỳ vào tháng 11/2018, chẳng hạn như chăm sóc sức khỏe và bất bình đẳng kinh tế. Trong khi đó, một số thành viên khác của đảng Dân chủ thì nhắc đến nhu cầu kiểm soát bạo lực súng đạn và áp đặt các giới hạn khắt khe hơn đối với hoạt động khoan dầu ngoài biển.

Theo kết quả một số cuộc thăm dò dư luận, cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ không nằm trong số 4 vấn đề hàng đầu mà các cử tri quan tâm trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa qua. Chăm sóc sức khỏe, nhập cư, kinh tế và chính sách súng đạn mới là những vấn đề thu hút cử tri nhiều hơn cả.

Thêm một nhân vật có nguy cơ bị truất quyền

Đảng Cộng hòa ngay lập tức đã chớp thời cơ, tận dụng báo cáo của ông Mueller để tăng cường lợi thế cho đảng này. Ngay khi kết quả điều tra được công bố, các nghị sĩ Cộng hòa khẳng định Tổng thống đã được minh oan và họ sẽ chống lại phe Dân chủ về vấn đề câu kết với Nga. Nghị sỹ Cộng hòa Kevin McCarthy, lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện đã thể hiện sự vui mừng với báo cáo của Bộ trưởng Tư pháp Barr, mô tả các nỗ lực giám sát của đảng Dân chủ là “vô ích” và là “phản ứng thái quá”.

Hiện giờ, mọi mũi dùi của đảng Cộng hòa đang chĩa vào Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff  - người kịch liệt phản pháo báo cáo của Bộ trưởng Barr, cho rằng Tổng thống Trump vẫn có nguy cơ bị luận tội dù kết quả cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt cho thấy ông chủ Nhà Trắng không thông đồng với Nga. “Liệu ông Adam Schiff có dám nghĩ rằng ông biết nhiều hơn Công tố viên Mueller, hơn 40 nhân viên Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI), 19 luật sư, 2.800 cáo trạng, 500 nhân chứng từ 13 quốc gia khác nhau, những người đã nói rằng không có sự thông đồng?”, ông Kevin McCarthy nhấn mạnh.

Trong thông báo trên trang cá nhân Twitter ngày 28/3, Tổng thống Trump viết: “Nghị sỹ Adam Schiff, người đã nói dối và tung tin một cách bất hợp pháp suốt 2 năm qua nên bị buộc rời khỏi Quốc hội!”. Chỉ vài giờ sau đó, ông Adam Schiff đã phải chịu sức ép ngay chính trong cơ quan ông điều hành. Các nghị sỹ Cộng hòa tại Ủy ban Tình báo Hạ viện đồng loạt kêu gọi ông Schiff từ chức, cáo buộc ông đưa ra những tuyên bố sai trái về cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ, gây tổn hại tới uy tín của Ủy ban này.

Nghị sỹ Cộng hòa Mike Conaway, dẫn đầu cuộc điều tra tại Ủy ban Tình báo Hạ viện cáo buộc ông Schiff đang lạm dụng quyền lực để tung ra những “thông tin sai sự thật”. “Hành động của ông Schiff cả trong quá khứ lẫn hiện tại đều không phù hợp với nhiệm vụ của ông là người đứng đầu Ủy ban Tình báo Hạ viện. Chúng tôi không tin tưởng vào năng lực điều hành của ông, Adam Schiff”, ông Mike Conaway nói.

Trong số các thành viên của Ủy ban Tình báo Hạ viện, Adam Schiff là người quan tâm nhiều nhất đến cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ. Ông cũng là nhân vật chủ chốt trong các cuộc điều tra riêng biệt của Quốc hội đối với Tổng thống Trump và thường xuyên chỉ trích Nhà Trắng./.