Cuộc điều tra kéo dài gần hai năm về cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã kết thúc với kết luận cho thấy Tổng thống Trump không thông đồng với Nga và không cản trở pháp lý. Đây có thể coi là thắng lợi lớn của chính quyền Tổng thống Donald Trump, mang đến cơ hội mới cho ông trước thềm cuộc bầu cử sắp diễn ra vào năm 2020.

Tổng thống Trump hài lòng với kết quả điều tra. Ảnh: Getty.

Chiến thắng lớn của ông Trump

Tổng thống Trumpcó lẽ khó hy vọng một kết quả điều tra tốt hơn so với báo cáo mà Bộ trưởng Tư pháp William Barr đã trình lên Quốc hội, trong đó khẳng định cuộc điều tra của Công tố viên Muller không phát hiện bằng chứng cho thấy nhóm vận động tranh cử của ông Trump có sự thông đồng với Nga. Ngoài ra, theo Bộ trưởng Barr, ông Mueller cũng không đưa ra kết luận về việc có bằng chứng cho thấy Tổng thống Trump có cản trở việc thực thi pháp luật hay không.

Bộ trưởng Barr dẫn thư của ông Muller có đoạn viết: “Cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt không tìm thấy bằng chứng cho thấy đội ngũ tranh cử của ông Trump hoặc bất cứ nhân vật nào liên quan âm mưu cấu kết với Nga, liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016”.

Để thực hiện cuộc điều tra này, Công tố viên Mueller đã thuê khoảng 19 luật sư, nhờ sự hỗ trợ của 40 nhân viên Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) và ban hành hơn 2.800 bản cáo trạng. Ngay khi bắt đầu cuộc điều tra, nhiều đối thủ của ông Trump hy vọng đây sẽ là một trong số “đòn bẩy” để hạ bệ uy tín của Tổng thống. Tuy nhiên, họ đã phải thất vọng khi điều tra kết thúc chỉ với một vài cáo trạng nhỏ chống lại một số cựu nhân viên trong đội ngũ tranh cử của ông Trump năm 2016.

Theo một số nhà phân tích, báo cáo của Công tố viên Mueller sẽ tạo ra cú hích lớn giúp ông Trump có cơ hội chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra năm 2020. Ông Trump và những người ủng hộ ông giờ đây có thể hùng hồn tuyên bố rằng cuộc điều tra kéo dài gần hai năm, do một công tố viên “kiên định và đáng kính” dẫn đầu đã không thể tìm thấy bằng chứng cho thấy đội ngũ tranh cử của ông thông đồng với Điện Kremlin. Họ sẽ sử dụng kết luận điều tra như một phần của thông điệp “không thông đồng, không cản trở” nhằm thu hút thêm nhiều sự ủng hộ của cử tri.

Bên cạnh đó, cuộc điều tra của ông Mueller cũng giúp Tổng thống Trump xây dựng được hình ảnh là một nhà lãnh đạo có bản lĩnh vững vàng, vượt qua tình huống xấu nhất mà bất cứ chính trị gia nổi tiếng nào cũng có nguy cơ “gục ngã”. Chiến lược của đảng Dân chủ kiên nhẫn chờ đợi công bố báo cáo của ông Mueller nhằm tìm cơ sở cho các thủ tục luận tội Tổng thống sau hai năm đã thất bại. Còn Tổng thống Trump đã tận dụng khoảng thời gian đó để thực hiện chương trình nghị sự của riêng ông, trong đó phải kể đến việc cải cách tòa án tối cao theo hướng bảo thủ hơn khi đề cử ông Brett Kavanaugh giữ cương vị thẩm phán tòa án này. Sự giúp đỡ của Brett Kavanaugh đã giúp ông Trump giành được thắng lợi lớn trong chương trình cải cách nhập cư.

Nếu như trước kia, Đảng Dân chủ nuôi hy vọng kết luận điều tra của Công tố viên Mueller sẽ giúp họ đánh bật ông Trump ra khỏi chiếc ghế Tổng thống thì bây giờ điều này đã không xảy ra. Sẽ không có gì ngạc nhiên khi Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông đăng tải một loạt những phát ngôn bày tỏ sự vui mừng trước kết luận điều tra. Nghị sỹ Cộng hòa Mark Meadows, một trong số các nhân vật trung thành nhất đối với Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Không có sự thông đồng, không có sự cản trở. Mọi thứ đã chấm hết”. Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Hogan Gidley cho biết, Tổng thống đã rất vui khi trên đường trở về Washington trên chiếc Không lực một. “Tâm trạng của Tổng thống rất tốt. Ông rất hài lòng với những gì đã diễn ra”.

Thoát nguy cơ luận tội?

Theo tờ Independent, kết luận điều tra của Công tố viên Mueller có thể được coi là sự kiện chính trị quan trọng nhất đối với nước Mỹ sau chiến thắng lịch sử của ông Trump trong cuộc bầu cử tháng 6/2016. Những thông tin mà vị quan chức này đưa ra đã loại bỏ nguy cơ Tổng thống bị luận tội. Điều này đồng nghĩa với việc đảng Dân chủ phải tập trung nỗ lực đánh bại ông Trump bằng những biện pháp khôn ngoan hơn trong chiến dịch tranh cử sắp tới.

Trước đó nhiều người cho rằng, thách thức pháp lý lớn nhất của Tổng thống Trump là kết quả báo cáo điều tra của Mueller. Giờ đây, báo cáo này lại chứng minh điều ngược lại, như vậy nhiều khả năng Quốc hội Mỹ sẽ không chấp nhận tiến hành thêm bất cứ cuộc điều tra nào đối với ông Trump vì sợ sẽ phát sinh thêm “một cuộc săn phù thủy mang động cơ chính trị” khác. Hồi đầu tháng 3, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosy cũng đã gây bất ngờ khi loại trừ khả năng luận tội Tổng thống trong cuộc phỏng vấn với tờ Bưu điện Washington. Bà giải thích lý do rằng: “Việc luận tội sẽ tạo ra sự chia rẽ chính trị trong nước. Trừ khi có sự đồng thuận của lưỡng đảng, còn không, tôi nghĩ chúng ta không nên đi theo con đường đó”.

Cuộc chiến chưa chấm dứt

Ngay khi kết luận điều tra của ông Mueller được công bố hôm 24/3, Đảng Dân chủ tuyên bố sẽ tiếp tục tiến hành cuộc điều tra của riêng của đảng này đối với Tổng thống và các quan chức dưới quyền ông. Nhiều nghị sỹ Dân chủ đã yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp Barr công bố báo cáo đầy đủ và trình những bằng chứng nổi bật của Công tố viên Mueller cho Quốc hội. Họ cũng đe dọa đệ đơn kiện chính quyền Tổng thống Trump ra tòa án nếu cảm thấy không hài lòng với các thông tin mà Bộ Tư pháp cung cấp.  

Ông Jerrold Nadler, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện cho biết, Ủy ban này sẽ yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp Barr trả lời điều trần trước Quốc hội để làm rõ nghi vấn mà họ cho là Bộ Tư pháp đã đưa ra “những thông tin khác biệt và rất đáng lo ngại” so với báo cáo gốc của ông Mueller. Hiện tại, Ủy ban tình báo và Ủy ban giám sát của Hạ viện đang tiến hành điều tra riêng rẽ những vấn đề liên quan đến Tổng thống Trump.

Tuy vậy sẽ rất khó cho Đảng này đưa ra lý do thuyết phục để giải thích cho việc tiến hành điều tra, trong khi đó, Tổng thống Trump và các đồng minh của ông nhiều khả năng sẽ chỉ trích đây là hành động mang mục đích chính trị. Như vậy, cơ hội để Đảng Dân chủ đưa ra những cáo buộc nhằm lật ngược tình huống là rất khó khăn.

Còn nhiều nghi vấn

Bản báo cáo mà Bộ trưởng Tư pháp Barr trình lên Quốc hội chỉ là bản tóm tắt kết luận điều tra và trích dẫn tối thiểu các tài liệu của Công tố viên Mueller. Những nội dung cụ thể, bao gồm việc ông Mueller đã thực thi những hành động nào trong suốt quá trình điều tra cáo buộc Tổng thống Trump cản trở pháp lý và kết luận đi kèm vẫn chưa được công bố trước Quốc hội và người dân Mỹ. Báo cáo tóm tắt cũng không nêu chi tiết những thông tin mà các nhân vật thân cận với Tổng thống Trump như Cựu luật sư Michael Cohen hay Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Michael Flynn cung cấp cho ông Mueller.

Ngoài ra, giới phân tích cho rằng, vấn đề lớn nhất đối với Tổng thống Trump là sự thiếu rõ ràng khi đưa ra kết luận về liệu Tổng thống Trump có cản trở việc thực thi pháp luật hay không. Theo thông báo của Bộ trưởng Barr, ông Mueller nhấn mạnh rằng "mặc dù báo cáo không kết luận tổng thống phạm tội, nó không nói ông vô tội" trong câu hỏi về cản trở công lý. Điều đó cho thấy ông Mueller nhiều khả năng đã tìm ra một số manh mối nào đó nhưng chưa đủ để đưa ra kết luận. Đảng Dân chủ ngay lập tức bám vào chi tiết này, yêu cầu biết nhiều thông tin hơn.

Nhà phân tích pháp lý của CNN, Michael Zeldin, nói với The Hill rằng nguy cơ đối với Tổng thống Trump vẫn hiện hữu nếu ông Mueller phát hiện ra những thông tin bất lợi về mặt chính trị đối với Tổng thống Trump, dù những thông tin đó không đủ sức thuyết phục để cấu thành tội trạng.

Bên cạnh đó, việc kết thúc cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Mueller, dù mang lại cho ông Trump thắng lợi và vũ khí chính trị để chống lại sức ép từ phía Đảng Dân chủ, nhưng không phải là một dấu chấm hết đối với những rắc rối pháp lý mà ông Trump và những người thân cận với ông phải đương đầu. Hiện tại, vẫn còn một loạt cuộc điều tra khác xoay quanh nhà lãnh đạo Mỹ liên quan đến vấn đề thu nhập, công việc kinh doanh, giao dịch tài chính hay các vụ kiện tụng về bê bối tình ái./.