Năm 2018 trên đất Philippines kết thúc bằng một vụ nổ trên đảo Mindanao ở miền nam nước này, khiến nhiều dân thường thương vong. Quân đội Philippines quy trách nhiệm về vụ nổ chết người này cho nhóm nổi dậy có mối liên hệ với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Vụ nổ đã gieo rắc nỗi sợ hãi và ghê rợn trong lòng dân chúng địa phương.
Quả bom mạnh phát nổ vào ngày 31/12/2018 tại trung tâm mua sắm South Seas ở thành phố Cotabato, làm chết ít nhất 2 người và làm bị thương 34 người khác trong lúc người dân đang đi sắm Tết vào ngày cuối cùng của năm.
Vụ nổ xảy ra trong bối cảnh Philippines đang thiết quân luật và lực lượng an ninh nước này vẫn được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ ở Mindanao.
Khoanh vùng thủ phạm
Tin tức cho hay, trước đó cộng đồng tình báo đã nhận được thông tin cho biết các nhóm khủng bố đang lên kế hoạch thực hiện các vụ đánh bom trên hòn đảo bất ổn này.
Trong lúc các cuộc điều tra hỗn hợp của cảnh sát và quân đội Philippines vẫn đang diễn ra, tư lệnh quân sự khu vực này Tướng Cirilito Sobejana đã tố tổ chức Các chiến binh Tự do Hồi giáo Bangsamoro (BIFF) có mối liên hệ với IS nhiều khả năng là thủ phạm đằng sau vụ tấn công mới nhất này.
Tướng Sobejana cho biết, vụ tấn công có thể là nhằm đáp trả các chiến dịch gần đây do quân đội Philippines tiến hành chống lại nhóm Bangsamoro. Ở các khu vực nơi nhóm này hoạt động và ẩn nấp thuộc tỉnh Maguindanao. Trong một số trường hợp, Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) được cho là đã trợ giúp quân chính phủ.
BIFF ly khai khỏi MILF cách đây vài năm sau khi nhóm MILF lựa chọn theo đuổi phương án tự trị thông qua một thỏa thuận hòa bình với Manila thay vì tiếp tục đấu tranh vũ trang để thiết lập một nhà nước Hồi giáo độc lập ở Mindanao.
Trong khi đó, Chủ tịch Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Monro (MILF), Al Haj Murad Ebrahim, cũng mô tả vụ đánh bom nhằm vào dân thường hôm cuối năm là một “hành động hèn nhát, vô nhân đạo và tàn ác”.
Murad nhận định: “Trong quá khứ, các trò tương tự đã được sử dụng nhằm làm trệch tiến trình hòa bình Bangsamoro”.
Nóng: Khủng bố Hồi giáo IS đối đầu với Tổng thống Philippines Duterte
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, lãnh đạo cao nhất và đầu tiên của khối hành pháp nước này đến từ vùng Mindanao, đã thiết quân luật ở hòn đảo lớn với hàng chục tỉnh vào ngày 23/5/2018 sau khi các nhóm Hồi giáo Maute và Abu Sayyaf có mối liên hệ với IS bao vây thành phố Marawi.
Cuộc chiến trong đô thị ở đây kéo dài 5 tháng, làm hơn 350.000 người thay đổi chỗ ở, và khiến cho vùng lõi Marawi tan hoang cùng hơn 1.000 người tử vong.
Phương Tây lo lắng cho công dân của họ ở Philippines
Cuộc đánh bom vào đêm giao thừa vừa qua đã khiến chính phủ nhiều nước phương Tây cảnh giác. Anh Quốc đã nhanh chóng cảnh báo công dân của mình đừng tới Mindanao sau sự cố này.
Lời cảnh báo của chính phủ Anh: “Các nhóm khủng bố tiếp tục lên kế hoạch tấn công – chúng có năng lực và ý đồ tiến hành tấn công bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu ở nước này, bao gồm những nơi mà người nước ngoài viếng thăm, như sân bay, trung tâm mua sắm, hệ thống giao thông công cộng, bao gồm tàu điện ngầm, và những nơi thờ cúng”.
Vào ngày 21/12/2018, tức là 10 ngày trước vụ đánh bom ở thành phố Cotabato, Mỹ đã ban ra cảnh báo an ninh hối thúc các công dân nước họ thực hành cảnh giác khi đi lại và cư trú ở Philippines.
Năm 2018, Washington phát đi cảnh báo toàn cầu do mối đe dọa vẫn còn từ các nhóm khủng bố nhằm vào các công dân và lợi ích Mỹ từ nước ngoài. Vào tháng 11/2016, một thiết bị nổ tự chế đã được tìm thấy nằm sát Đại sứ quán Mỹ ở Manila - các chuyên gia bom mìn sau đó đã xử lý, cho nổ một cách an toàn.
Cảnh báo của Tổng thống Mỹ nêu rõ: “Kỳ nghỉ lễ là thời gian cao điểm về hoạt động tội phạm và khủng bố. Bất cứ sự kiện công cộng nào thu hút các đám đông đi nghỉ lễ đều có thể trở thành mục tiêu cho các nhóm khủng bố...”.
Cả Liên minh châu Âu và Nhật Bản đều bày tỏ sự cảm thông với các nạn nhân của vụ đánh bom mới nhất nói trên – vụ chết người thứ 4 được quy trách nhiệm lên những kẻ theo IS thực hiện tấn công Mindanao.
Vào ngày 31/7/2018, một quả bom cài trong ô tô phát nổ ở thành phố Lamitan, Basilan, khiến 10 người thiệt mạng. Giới chức quy trách nhiệm về vụ tấn công đó cho nhóm Abu Sayyaf có liên kết với IS.
Ngoài ra, hai vụ nổ nữa làm rung chuyển thị trấn Isulan, tỉnh Sultan Kudarat lần lượt vào tháng 8 và tháng 9/2018 – cả hai vụ này giới chức đều gắn trách nhiệm cho tổ chức BIFF.
Rommel Banlaoi, chủ tịch Viện nghiên cứu Philippines về Hòa bình, Bạo lực và Khủng bố cho biết: “Tổ chức IS Philippines đang bí mật tuyển các thành viên và chúng đã thiết lập được các tổ nằm vùng ở những thành phố dễ bị tổn thương như Mindanao”./.