Bỉ - Trung tâm “chiến tranh” ở châu Âu

"Chúng ta đang trong tình trạng chiến tranh", Thủ tướng Pháp Manuel Valls khẳng định. Còn Tổng thống Pháp Francois Hollande tuyên bố “Cả châu Âu đang là đích ngắm” của khủng bố.

Câu hỏi được đặt ra hiện nay là tại sao Brussels lại là tâm điểm của “chiến tranh” tại châu Âu?

Sảnh sân bay Zaventem tan hoang sau vụ đánh bom. Ảnh: AP

IS đạo diễn?

Trên trang mạng xã hội của một số kẻ tự xưng là ủng hộ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) khẳng định đây là chiến thắng của IS. Bọn chúng đưa dòng tít lớn “Brussels trong biển lửa”, tương tự như “Paris trong biển lửa” đã được bọn chúng tuyên bố khi nhận IS đạo diễn loạt khủng bố tối 13/11/205 tại thủ đô Paris. Những tên này khẳng định: “Các người tuyên bố chiến tranh và đánh bom chúng ta thì chúng ta sẽ tấn công các người ngay chính trên mảnh đất của các người” và kết với câu “Allahu Akbar”.

Hiện do chưa có thông tin chính thức, các hãng thông tấn lớn của Bỉ, Pháp chưa đưa thông tin IS có thể đứng đằng sau loạt tấn công khủng bố ngày 22/3 tại Brussels. Cách đây vài giờ, cảnh sát Bỉ đề nghị các cơ quan báo chí Bỉ, Pháp ngừng cập nhật thông tin liên tục về việc truy lùng và lục soát an ninh để tránh cản trở quá trình tìm kiếm những kẻ khủng bố - nhiều khả năng vẫn còn lẩn khuất tại sân bay và trên đường phố Brussels.

Một chuyên gia phân tích Pháp so sánh các vụ đánh bom tại Brussels với loạt đánh bom và xả súng liên hoàn tại Paris tối 13/11 và cho rằng đó là chiến lược của IS - tiến hành nhiều vụ tấn công liên tục chỉ cách nhau ít phút, khiến các lực lượng an ninh không kịp trở tay và gây hoảng loạn trên diện rộng.

Lực lượng an ninh thiếu và kém hiệu quả

Trong khi cả thủ đô Brussels đang bị phong tỏa và rối bời bởi nguy cơ xảy ra khủng bố tiếp theo còn rất lớn, thì công đoàn ngành cảnh sát tuyên bố nếu bi kịch hôm nay không xảy ra, thì theo kế hoạch, ngày mai lực lượng cảnh sát sẽ đình công tại sân bay Brussels.

Như vậy, bọn khủng bố đã hành động trước.

Chủ tịch Công đoàn cảnh sát Bỉ (SLFP) cho biết, ông đã cảnh báo về đe dọa an ninh nghiêm trọng tại sân bay Brussels ngay từ sau loạt khủng bố tại Paris. Cảnh sát Bỉ cho rằng thảm họa ngày hôm nay là hoàn toàn có thể tránh được. Nhưng do lực lượng cảnh sát không đủ, đặc biệt trong bối cảnh có nhiều lượt qua lại tại sân bay như hiện nay. Cảnh sát Bỉ đã trình Bộ Nội vụ kế hoạch tiến hành đình công để phản đối tình trạng này vào ngày mai.

Nhiều ý kiến cho rằng do thiếu lực lượng an ninh cần thiết mà việc lục soát hành lý của người qua lại, thậm chí hành khách không được tiến hành nghiêm ngặt. Trớ trêu có trường hợp hành khách lên máy bay mà không bị kiểm tra an ninh hành lý xách tay. Trong bối cảnh đó, còn đặt ra nguy cơ cao đánh bom máy bay.

Bỉ từng chứng kiến nhiều vụ khủng bố trong quá khứ, vụ gần nhất là vào 24/5/2014, khi một tay súng cực đoan quốc tịch Pháp là Mehdi Nemouche xả súng sát hại 4 người tại Bảo tàng Do Thái ở Brussels.

Sân bay Zaventem ở Brussels từng bị khủng bố năm 1979 khi 3 tay súng Palestine ném lựa đạn vào một nhóm hành khách đến từ Israel khiến 12 người bị thương.

"Trái tim" của châu Âu

Ai cũng biết rằng Brussels được coi là “trái tim" châu Âu khi trụ sở các cơ quan đầu não của EU từ Nghị viện châu Âu, Ủy ban châu Âu, hay Trụ sở Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đặt tại đây. Do đó, sẽ không có nơi nào "lý tưởng" hơn sau "kinh đô ánh sáng châu Âu" là Paris để bọn khủng bố nhắm tới; để phát đi thông điệp mạnh mẽ và gây hoảng loạn cho toàn châu Âu.

Như Tổng thống Pháp đã khẳng định: toàn châu Âu là "đích ngắm".

"Thiên đường" của Hồi giáo cực đoan tại châu Âu

Bỉ trong tình trạng này không đáng ngạc nhiên. Đó là một đất nước kỳ lạ, nhỏ bé nhưng lại có quá nhiều thứ khác biệt có thể tạo nên chia rẽ. Dân vùng nói tiếng Flamand không ưa dân vùng nói tiếng Pháp Francophone và ngược lại.

Bỉ từng hơn 500 ngày không có Thủ tướng và ở các tỉnh Flamand giàu có hơn, các đảng cực hữu lúc nào cũng dọa tách xứ này ra thành quốc gia riêng để không phải nuôi xứ nói tiếng Pháp nghèo hơn. Nói một cách nào đó, dù có Hoàng gia nhưng Bỉ được xem như một quốc gia không dân tộc.

Vấn đề chính bây giờ là sự phức tạp một cách không đáng có về văn hoá, chính trị, cộng thêm tính cách mềm mỏng của người Bỉ đã và đang biến nước này thành căn cứ chính của các phong trào cực đoan và khủng bố đe dọa toàn châu Âu.

Hơn một nửa trong số những kẻ khủng bố Paris đến từ Molenbeek, ngoại ô Brussels. Một loạt những kẻ âm mưu khủng bố từ đầu năm, từ vụ Thalys Amsterdam-Paris đến vụ đánh bom hụt ở Villejuif, ngoại ô Paris... đến từ Bỉ. Hồi xảy ra vụ Charlie Hebdo, vũ khí của bọn khủng bố cũng đến từ Bỉ.

Từ Brussels đến Antwerp có hơn 50km nhưng dọc con đường đó toàn là các thành phố, ngôi làng nổi tiếng vì dính đến Hồi giáo cực đoan, nơi bọn cuồng tín thoải mái tuyên truyền, tuyển mộ mà hầu như không gặp trở ngại gì. 

Xét trên tỷ lệ dân số, không nước nào ở châu Âu cung cấp thanh niên cực đoan sang Syria và Iraq nhiều như Bỉ. Đáng nói là số thanh niên bị tẩy não này đi và về như chỗ không người mà không hề bị gì. Thậm chí, nếu có bị bắt thì cũng bị xét xử nhẹ như không. Như Brahim Abdeslam, anh trai của tên đang bị truy nã gắt gao Salah Abdeslam, kẻ tự nổ bom trên phố Voltaire ở Paris hôm 13/11, từng bị bắt vì buôn vũ khí và có liên hệ với khủng bố nhưng rồi chỉ nhận án nhẹ vì được cho là “cần trao thêm cơ hội”. Ngôi nhà mà gia đình những tên Abdeslam này ở còn gần như được cho vì là nhà ở xã hội dành cho người nghèo dù gia đình này thu nhập trên 100.000 euro/năm. 

Tất cả những điều đó, từ sự phân rã và thiếu chặt chẽ của các cơ quan công quyền, sự phức tạp của chủ nghĩa cục bộ địa phương, tính dĩ hoà vi quý của dân Bỉ… biến Bỉ và Brussels thành cái lò chứa chấp khủng bố, phát tán hiểm họa đi khắp châu Âu./.