THAAD - “cuộc chiến” giành ảnh hưởng giữa Mỹ và Trung Quốc

Theo CNN, vấn đề hệ thống phòng thủ tên lửa trên cao giai đoạn cuối (THAAD) được triển khai tại Hàn Quốc được cho là “đáng chú ý nhất” sau khi bà Park Geun-hye bị phế truất.

Tổng thống Hàn Quốc bị phế truất Park Geun-hye. Ảnh: Reuters

Tương lai của THAAD cho đến nay vẫn là “một dấu hỏi lớn” dù một phần của hệ thống này đã được Mỹ chuyển đến Hàn Quốc từ tuần qua bởi việc triển khai hệ thống THAAD là thỏa thuận do bà Park Geun-hye thống nhất với Chính phủ Mỹ với lý do đảm bảo an ninh trước những “hành động khiêu khích” từ phía Triều Tiên.

Với việc bà Park Geun-hye bị phế truất, khả năng THAAD bị đình lại rất có khả năng xảy ra, điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chính sách xoay trục của Mỹ sang châu Á. Chuyến công du Hàn Quốc và các nước châu Á sắp tới của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson vì thế trở nên sóng gió hơn bao giờ hết.

Theo các chuyên gia, nhiệm vụ chính của ông Tillerson trong chuyến công du châu Á lần này ngoài việc trấn an các đồng minh của Mỹ trước “những hành động gia tăng căng thẳng” của Trung Quốc trong khu vực còn là đẩy nhanh việc hoàn tất triển khai THAAD tại Hàn Quốc trước khi một Tổng thống mới được bầu.

Trong khi Mỹ đang phải “đau đầu” giải bài toán THAAD thì Trung Quốc lại có thể “xoa tay hài lòng” trước diễn biến cực kỳ bất ngờ này. Điều này là bởi, Trung Quốc đã nhiều lần bày tỏ lo ngại rằng, hệ thống radar cực kỳ hiện đại của THAAD có thể theo dõi “nhất cử nhất động” của phía Trung Quốc.

Trung Quốc cũng đã bày tỏ sự không hài lòng của mình với phía Hàn Quốc bằng cách hạn chế khách du lịch Trung Quốc đến Hàn Quốc và trừng phạt các tập đoàn kinh tế của Hàn Quốc- trong đó đáng kể nhất là Lotte vì đã chấp thuận cho Chính phủ Hàn Quốc thuê đất để triển khai THAAD.

Sức ép từ cả Trung Quốc và Mỹ liên quan đến việc triển khai THAAD khiến cho người kế nhiệm bà Park Geun-hye bị đặt trong thế “tiến thoái lưỡng nan”.

Tổng thống sắp được bầu trong vòng 60 ngày tới của Hàn Quốc phải trả lời một câu hỏi quan trọng: Liệu Hàn Quốc có nên tiếp tục gần gũi với phương Tây hay chuyển sang gần gũi với “người hàng xóm” phương Nam?

Trung Quốc “ngầm cảnh báo”, Mỹ “rào đón” Hàn Quốc

Theo các chuyên gia, dù người sắp lên nắm quyền Tổng thống Hàn Quốc có là ai chăng nữa thì cũng khó có thể bỏ qua tầm ảnh hưởng của Trung Quốc bởi 25% hàng hóa xuất khẩu của Hàn Quốc là sang Trung Quốc.

Con số này khiến nhà lãnh đạo tương lai của Hàn Quốc phải cân nhắc thật kỹ lưỡng thiệt hơn trong việc có tiếp tục triển khai THAAD tại Hàn Quốc hay không.

Trong bối cảnh đó, sức ép dành cho người tiền nhiệm bà Park Geun-hye càng lớn hơn khi phía Trung Quốc gần như ngay lập tức gửi đi một thông điệp rõ ràng về việc bà Park Geun-hye bị phế truất.

“Chúng tôi rất buồn khi chứng kiến quan hệ Trung-Hàn rơi vào giai đoạn khó khăn. Trung Quốc kêu gọi Hàn Quốc dừng việc triển khai THAAD tại nước này và gạt bỏ mọi rào cản cho việc thúc đẩy quan hệ Trung-Hàn”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố.

Trước những lời lẽ mang nặng tính cảnh báo của phía Trung Quốc, giới chức quân sự Mỹ vẫn khẳng định, họ sẽ tiếp tục triển khai hệ thống THAAD tại Hàn Quốc và nhấn mạnh, việc này hoàn toàn không bị ảnh hưởng gì từ việc bà Park Geun-hye bị phế truất.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Jeff Davis mô tả THAAD là vấn đề “được hai bên nhất trí từ lâu” nhằm “giải quyết các mối đe dọa từ Triều Tiên” chứ không phải là “một vấn đề mang tính chính trị”.

“Việc thay đổi người lãnh đạo đất nước sẽ phải diễn ra, điều đó không có gì bất thường cả. Chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận với Hàn Quốc rằng THAAD chính là thứ họ cần phải sở hữu. Đây là vấn đề mang tính quân sự và Mỹ vẫn duy trì cam kết triển khai hệ thống này tại Hàn Quốc”, ông Davis nói.

Chuyên gia về Hàn Quốc Victor Cha nhận định, khó có khả năng người sẽ trở thành Tổng thống mới của Hàn Quốc hoãn việc triển khai THAAD lại dù điều đó có thể gây “va chạm lợi ích” với Trung Quốc.

“Nếu Hàn Quốc quyết định “lật lại” việc triển khai THAAD, điều này sẽ tạo ra một tiền lệ rất xấu và khiến Trung Quốc tin rằng, nước này có thể gây áp lực về mặt kinh tế lên Hàn Quốc ngay cả trong những vấn đề mang tính chiến lược của Hàn Quốc”, ông Benjamin Lee nhà phân tích tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, kết luận./.