Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong tuần này đã đề xuất ý tưởng biến quần đảo tranh chấp với Nga mà nước này gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc còn Nga gọi là Nam Kuril, trở thành một biểu tượng của sự hợp tác song phương. Đây được cho là nỗ lực của cả Nhật Bản và Nga trong việc giải quyết các bất đồng lãnh thổ, hướng tới mối quan hệ ổn định và phát triển.
Phát biểu tại Phiên họp toàn thể của Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg tại Nga, Thủ tướng Abe cho rằng, cần thiết lập sự ổn định lâu dài tại khu vực quần đảo tranh chấp và biến nó trở thành một biểu tượng hợp tác giữa hai nước. Điều này có thể tạo điều kiện để Nga và Nhật Bản tiến tới ký kết Hiệp ước Hòa bình, một văn bản đã bị trì hoãn ký kết từ nhiều thập kỷ qua, mở ra những cơ hội hợp tác song phương mới.
Cuộc hội đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Moscow hôm qua (26/5) cũng tập trung vào mục tiêu này. Thủ tướng Abe khẳng định, Nhật Bản sẵn sàng tăng cường hợp tác với Nga, tạo ra đột phá mới trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ đã khiến quan hệ song phương bị ảnh hưởng nghiêm trọng kể từ kết thúc chiến tranh.
Thủ tướng Abe nói: “Chúng tôi nhất trí thúc đẩy việc thực hiện các hoạt động chung trong 5 lĩnh vực, nuôi trồng thủy sản, trồng rau trong nhà kính, tổ chức các chuyến đi du lịch, năng lượng gió và tái chế rác thải. Chúng tôi cũng nhất trí cử một phái đoàn doanh nghiệp Nhật Bản đến các đảo tranh chấp vào tháng 7 hay tháng 8 để tìm hiểu về các dự án”.
Về phần mình, Tổng thống Nga Putin đánh giá cao mối quan hệ hợp tác Nga-Nhật tiến bộ ổn định trong các lĩnh vực thời gian qua, ủng hộ đề xuất thúc đẩy hoạt động chung tại các quần đảo tranh chấp mang lại lợi ích cho người dân hai nước.
Ông Putin nói: “Trong các cuộc đối thoại, hai bên thảo luận về các vấn đề liên quan đến Hiệp ước hòa bình. Tôi nghĩ rằng điều quan trọng hai bên cùng kiên nhẫn hướng tới một giải pháp không chỉ đáp ứng các lợi ích quốc gia của cả hai bên mà còn phải được sự chấp nhận của người dân hai nước".
Không chỉ là vấn đề tranh chấp lãnh thổ, là hai quốc gia có tiếng nói quan trọng trong các vấn đề quốc tế, lãnh đạo Nga và Nhật Bản cũng thảo luận các vấn đề quốc tế nóng như tình hình hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, cuộc chiến Syria.... Mặc dù còn nhiều bất đồng về lập trường, nhưng hai bên đều có những tuyên bố thận trọng, tránh chỉ trích trực tiếp lẫn nhau.
Nga và Nhật Bản cùng tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo hiện do Nga kiểm soát. Tranh chấp lãnh thổ khiến hai nước không ký được hiệp định hòa bình sau Chiến tranh Thế giới thứ 2, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ ngoại giao và thương mại song phương.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, cả hai bên nỗ lực thu hẹp bất đồng để giải quyết vấn đề lãnh thổ cũng như cải thiện mối quan hệ song phương. Hình ảnh Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thực hiện cuộc gọi video với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) sau cuộc hội đàm, cũng như tham dự một buổi biểu diễn ở Nhà hát Bolshoi một lần nữa khẳng định nỗ lực của hai bên đang muốn gạt bỏ những bất đồng, hướng tới phát triển một mối quan hệ ổn định và thịnh vượng./.Triển vọng tốt đẹp trong quan hệ Nhật - Nga