Malaysia ngày 23/4 đã kêu gọi Trung Quốc hợp tác với các nước ASEAN xúc tiến các cuộc đối thoại nhằm sớm đưa ra Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC), giữa lúc Bắc Kinh tăng cường hoạt động xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên Biển Đông.
Ông Anifah cho hay Malaysia, nước giữ ghế Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2015, đang lên kế hoạch đẩy mạnh tiến độ đàm phán để sớm có COC nhằm ngăn chặn những hành động gây hấn trên Biển Đông. Malaysia sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào ngày 27.4 tới.
Hơn một thập niên qua, ASEAN đã thúc giục Trung Quốc ký kết COC. COC mang tính ràng buộc và được xây dựng dựa trên Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002. DOC là bản tuyên bố không mang tính ràng buộc giữa các bên, cam kết tôn trọng tự do hàng hải, giải quyết tranh chấp lãnh thổ thông qua đối thoại và thực hiện “tự kiềm chế” trên Biển Đông.
Trong khi đó, Bắc Kinh đang đẩy mạnh các hoạt động xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên Biển Đông được cho là nhằm bành trướng quân sự, củng cố yêu sách chủ quyền phi lý dựa trên cái gọi là “đường lưỡi bò” nuốt trọn gần cả Biển Đông, theo AFP.
Trong tháng 4, Trung Quốc đối mặt với làn sóng chỉ trích từ các nước sau khi xuất hiện các hình ảnh vệ tinh cho thấy Bắc Kinh đẩy mạnh xây dựng các đảo nhân tạo trái phép tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bắc Kinh còn ngang ngược tuyên bố có quyền xây dựng đảo nhân tạo.
Trả lời phỏng vấn AFP hồi tuần rồi, Tổng thống Philippines, ông Benigno Aquino cho biết thế giới nên lo sợ trước những hành động của Trung Quốc nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông, đe dọa tự do hàng hải.
Tổng thống Aquino cũng tuyên bố sẽ nêu vấn đề Biển Đông trong cuộc họp thượng đỉnh ASEAN tại Malaysia vào ngày 27/4 tới./.