Lần đầu tiên trong nhiều thập kỷ qua, Mỹ và Iran đã có một cuộc gặp song phương bên lề vòng đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran với nhóm P5+1 tại Vienna (Áo) ngày 16/6 để thảo luận về tình hình Iraq.

Tuy nhiên, các nhà phân tích chính trị không mấy tin tưởng vào sự hợp tác giữa Mỹ và Iran đóng vai trò ổn định tại Iraq.

 

 Người dân Iraq lũ lượt đi sơ tán (Ảnh Getty Images)

Kể từ khi cuộc khủng hoảng Iraq nổ ra, Mỹ và Iran đều đã có nhiều động thái ngoại giao mong muốn giải quyết tình hình bất ổn tại Iraq.

Mỹ đã điều một tàu sân bay di chuyển vào vùng Vịnh để sẵn sàng cho trường hợp dùng đến phương án quân sự. Các phương tiện truyền thông cho biết, Iran cũng đã triển khai một số máy bay không người lái đến Iraq.

Với những bất ổn tại Iraq hiện nay, sự hợp tác giữa Mỹ và Iran là cần thiết, vì cả hai nước đều có những lợi ích chung trong việc đối phó với nhóm vũ trang tại Iraq. Tuy nhiên, giới phân tích có những nhận định khác nhau về khả năng hợp tác này.

Nhà phân tích Bilal Saab, chuyên gia về an ninh Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương ở Washington cho rằng, lựa chọn hợp tác với các nước có vai trò quan trọng trong khu vực như Iran là lựa chọn phù hợp đối với Mỹ.

“Hãy nghĩ rằng, có một sự hợp tác Mỹ-Iran, nó không quá xa cách như đã xảy ra hồi năm 2003. Khi Mỹ và Iran hợp tác nhằm chống lại Taliban, đó thực sự là một trải nghiệm thành công. Vì thế, sự hợp tác lần này cũng không phải là điều gì khó đoán. Hiện tại, trong vấn đề Iraq, khả năng hợp tác sẽ còn cao hơn”, ông Saab nói.

Dù có những quan điểm khác nhau, nhưng các nhà phân tích đều cho rằng, can thiệp quân sự nếu được lựa chọn sẽ chỉ là một giải pháp mang tính tạm thời chứ không giải quyết được gốc rễ vấn đề bất ổn tại Iraq.

Theo giới quan sát, sa vào một cuộc can thiệp quân sự vào Iraq như đã làm hơn 10 năm trước sẽ khiến Mỹ phải chịu nhiều hao tổn. Hợp tác với các nước trong khu vực, đặc biệt là Iran sẽ giúp Mỹ tránh được những chỉ trích của dư luận.

Bản thân Iran cũng muốn hợp tác với Mỹ, thậm chí trở thành đồng minh của Mỹ trong khu vực, bởi đây là cơ hội để cải thiện quan hệ song phương. Tuy nhiên, việc hợp tác giữa Mỹ và Iran sẽ gặp nhiều khó khăn khi quan hệ giữa 2 nước còn nhiều bất đồng liên quan tới chương trình hạt nhân Iran và các biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp dụng đối với nước này.

Phát biểu tại thủ đô Tehran nhân kỷ niệm 1 năm cầm quyền, Tổng thống Iran Hassan Rowhani đã nói về điều kiện hợp tác với Mỹ trong việc ổn định tình hình Iraq. Ông Rowhani nói rằng, Iran sẽ suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề này nếu như nhận thấy Mỹ có quyết tâm chống khủng bố ở Iraq và cả ở các nơi khác nữa.

Ông Rowhani ám chỉ Syria, vì lực lượng chống Chính phủ Iraq cũng chính là một bộ phận của quân nổi dậy chống chính quyền Syria của Tổng thống Bashar Al-Assad, người mà lâu nay Mỹ kiên quyết đòi hạ bệ, trong khi Iran lại ủng hộ./.